وقتی«آیت‌الله» آملی لاریجانی، «آقای آملی» می‌شود

در متن حکم خطاب به «جناب حجهالاسلام والمسلمین آقای حاج سید احمد حسینی خراسانی دامت توفیقاته» آمده است که به علت کناره‌گیری «حضرت آقای آملی دامت برکاته از عضویت شورای نگهبان و با تشکر از خدمات علمی ایشان در آن شورا، جنابعالی را به عضویت آن شورای معظم منصوب میکنم و مزید توفیقات شما را از خداوند متعال مسألت می‌نمایم.»

صادق لاریجانی پس از انتخابات ریاست جمهوری در خواست استعفا داده بود٬ و مدتها بود که در جلسات شورای نگهبان شرکت نمی‌کرد. او حتی حاضر به امضای اعتبارنامه ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی نیز نشده و  در مراسم تحلیف نیز شرکت نکرده بود.

صادق لاریجانی دومین برادر از فرزندان «میرزا هاشم لاریجانی» است که از قطار قدرت پیدا می‌شود؛ خانواده‌ای قدرتمند که روزی گمان می‌رفت اعضای آن از قدرتمندترین افراد در ساختار جمهوری اسلامی باشند.

استعفا در اعتراض به رد صلاحیت

رد صلاحیت علی لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ را شاید بتوان نقطه پایانی بر رابطه خاندان لاریجانی با قدرت در جمهوری اسلامی دانست.

صادق لاریجانی٬ عضو شورای نگهبان٬ چهارم خردادماه طی یک رشته توییت انتقادات تندی را نسبت به شورای نگهبان به زبان آورد.

او در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت: «از اولین حضور این‌جانب در شورای‌نگهبان در سال ۱۳۸۰، قریب به بیست سال می‌گذرد. در تمام این مدت، از شورای نگهبان دفاع کرده‌ام، حتی در سال‌هایی که در قوه قضاییه بودم؛ اما هیچ گاه تصمیمات شورا را تا این حد غیر قابل دفاع نیافته‌ام؛ چه در تأیید صلاحیت‌ها و چه در عدم احراز صلاحیت‌ها.»

به نوشته این عضو شورای نگهبان: «سبب این نابسامانی‌ها تا حد زیادی، دخالت‌های فزاینده دستگاه‌های امنیتی از طریق گزارش‌های خلاف واقع، در تصمیم سازی برای شورای نگهبان است؛ به ویژه اگر عضو مسئولی که باید گزارش‌های محققانه به شورا ارائه کند خود، عامدانه چیزی بر آن بیفزاید!!»

صادق لاریجانی یک هفته بعد از اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌های شورای نگهبان به دیدار رهبر رفت، نتیجه این دیدار برخلاف میل او نه تایید صلاحیت برادرش که تنها مطرح شدن خواست دلجویی از علی لاریجانی بود.

رییس سابق قوه قضاییه افزود: «چنان که از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آنکه با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود. گلایه بنده از سر دغدغه‌ای است برای حفظ شأن و اعتبار شورای نگهبان. این فقیر وقتی با چنین وضعیتی مواجه شدم و استدلال‌هایم را بی‌تأثیر یافتم، این کلام حق متعال را بر همکاران عزیزم در شورا تلاوت کردم: «یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقوا الله ان الله خبیر بما تعملون». در میانه این زمانه غریب و رفتارهای عجیب به خدا پناه می‌بریم و به محضر او عرضه می‌داریم: اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون.»

یک روز بعد از آن اما صادق لاریجانی از «شورای نگهبان به عنوان تنها مرجع رسمی و قانونی تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات نام برد.»

او طی عقب‌نشینی آشکار از مواضع روز گذشته‌اش گفت: «دیروز اینجانب مطالبی را در خصوص عملکرد شورای نگهبان در روند تایید صلاحیت ها مطرح کردم که موجب شد برخی مهمان های ناخوانده و گروه های ضد انقلاب و ضد نظام به خیال باطل خود بخواهند از آن برداشت های ناصواب کنند اما باید بدانند که مرز ما با اینها کاملا جداست و سخنان دیروز بنده نیز فارغ از مصلحت بودن یا نبودن طرح آن، از سر دغدغه و با هدف افزایش اقتدار و اعتماد سازی شورای نگهبان بود.»

با این حال اما صادق لاریجانی یک هفته بعد از اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌های شورای نگهبان به دیدار رهبر جمهوری اسلامی رفت. این دیدار اما برخلاف خواست او نه تایید صلاحیت برادرش که به در خواست دلجویی از علی لاریجانی منجر شد.

قهری که مقدمه حذف شد

در طی سال‌های اخیر تشت رسوای رییس سابق قوه قضاییه و رییس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام٬ نه یک بار که پی‌درپی از بام بر زمین افتاد.

از زمستان سال ۹۵ که خبر «حساب‌های بانکی رییس قوه قضاییه» منتشر شد به کرات نام صادق لاریجانی در کسوت رییس دستگاه قضا یا رییس پیشین قوه قضاییه به دلیل «رسوایی» بر صدر اخبار نشست.

او اسفند سال ۹۷ با همین پرونده سرشار از ابهام و اتهام بر کرسی یکی از مهمترین نهادهای حاکمیتی ایران٬ مجمع تشخیص مصلحت نظام، تکیه زد.

ماجرای لاریجانی‌زدایی در نظام جمهوری اسلامی اما با فرستادن او از قوه قضاییه به مجمع تشخیص مصلحت نظام به پایان نرسید.

جانشین صادق لاریجانی تقریبا از همان بدو ورود به اتاق ریاست قوه قضاییه فشار بر اطرافیان او را آغاز کرد. تا جایی که بر اساس خبری که  در روز ۱۴ مردادماه سال ۹۸ منتشر شد٬ صادق لاریجانی در پی تنگ شدن دایره تحقیقات رییس جدید قوه قضاییه از اطرافیانش و بازداشت معاونش٬ اکبر طبری، در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای تهدید کرده بود که در صورت ادامه این روند٬ به قهر به نجف خواهد رفت.

سنت قهر و رفتن به نجف برخی از روحانیون ایرانی٬ سنتی قدیمی‌ است. در دوران قاجار نیز برخی از علما برای به کرسی نشاندن خواسته‌شان٬ به نجف رفتند یا حداقل تهدید به ترک ایران و رفتن به نجف کرده‌اند.

اما دیری نپایید که این خبر هم تکذیب شد.

۱۵ مردادماه خبرگزاری تسنیم به نقل از «یکی از نزدیکان» رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام نوشت که او قصدی برای اقامت در نجف ندارد و حتی کلاس‌های درسش را پیشتر به دلیل مشغله تعطیل کرده بود٬ در حوزه علمیه از سر خواهد گرفت.

عصر همان روز روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز تاکید کرد که نامه صادق آملی لاریجانی، رئیس این مجمع، به رهبر جمهوری اسلامی درباره برخی متهمان و یا «هجرت به نجف اشرف» صحت ندارد و «کذب محض است.»

آن زمان محمد یزدی، دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو دیگر شورای نگهبان است در یک سخنرانی در جواب به تهدید صادق آملی لاریجانی به خروج از کشور و رفتن به نجف بر سر پرونده فساد معاون اولش، اکبر طبری، گفته بود:« آیا با رفتن شما قم به‌هم می‌خورد؟ شما در قم بودن‌تان هم خیلی موثر نبود؛ چه رسد که نجف بروید.»

نتیجه این کشمکش‌ها این بود که ‌برادران لاریجانی که تا همین دو سال پیش ریاست بر دو قوه قضاییه و مقننه را بر عهده داشتند و برای قوه سوم دورخیز کرده بودند و گوشه‌چشمی هم به مقام  اول کشور داشتند، حالا به مرور نه فقط از حلقه اول قدرت که حلقه دوم و سوم آن نیز کنار گذاشته شدند.

جانشین علی لاریجانی در مجلس شد محمدباقر قالیباف که شهره است به فساد و جانشین صادق لاریجانی در شورای نگهبان احمد حسینی خراسانی.

احمد حسینی خراسانی کیست؟

احمد حسینی خراسانی عضو مجلس خبرگان رهبری و از منتقدان دولت حسن روحانی است. او دی ماه ۱۳۹۹ گفته بود که از دولت‌های جمهوری اسلامی انتظار می‌رود که «همگام و همسو با سیاست‌های کلان» ابلاغ شده از سوی «مقام معظم رهبری» قدم بردارد.

او همچنین از مخالفان مذاکرات هسته‌ای است. حسینی خراسانی مردادماه امسال در گفت‌وگو با خبرگزاری رسا در خصوص ارتباط با جهان غرب به دولت سیزدهم توصیه کرده بود: «اعتماد و باور کردن دشمن به عنوان دوست، از روی ضعف و ناکارآمدی، بر خلاف مبانی قرآنی، دین اسلام و نظام اسلامی ایران خواهد بود.»

این عضو جدید شورای نگهبان از هواداران سرسخت ابراهیم رئیسی به شمار می‌آید و حتی دیدارهای مردمی ابراهیم رئیسی را نقطه قوت او و دولتش می‌داند و در مصاحبه‌ای با خبرگزاری فارس می‌گوید: «امیدوار هستیم رئیس جمهور منتخب با دعای خیر مردم، حمایت جریان ها، عزم و اراده جدی و کابینه قوی و مصمم با کارشناسی های دقیق و برنامه های کاملا علمی بتواند به وعده های داده شده عمل کند.»

با همه این احوال اما پررنگ‌ترین نقطه در کارنامه سیداحمد حسینی خراسانی تا پیش از انتصاب به عنوان عضو شورای نگهبان شناخته شدن به عنوان استاد نمونه در چهاردهمین اجلاسیه بزرگ حوزه علمیه قم است.

روند از چشم افتادن صادق آملی لاریجانی را می‌توان در خطاب‌های رهبر جمهوری اسلامی به وی طی این سال‌های عزل و نصب هم دریافت. او در حکم عضویت در شورای نگهبان در تیر ماه سال ۸۰  توسط رهبر «دانشمند محقق جناب حجه الاسلام آقای حاج شیخ صادق لاریجانی دامت افاضاته» خوانده شد و در زمان نصب به عنوان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دی ماه ۹۷ «آیت الله جناب آقای حاج شیخ صادق آملی لاریجانی دامت توفیقاته». این در حالی است که اینبار در اشاره ضمنی به استعفای او در حکم عضویت حسینی خراسانی، آملی لاریجانی به «حضرت آقای آملی دامت برکاته» تقلیل یافت.

حال اگرچه صادق لاریجانی نیز فردی نزدیک به جریان اصلاح طلب یا حتی مستقل ارزیابی نمی‌شد٬ جانشین او اما شهره‌است به وفاداری به سخت‌ترین حلقه قدرت. ورود او به شورای نگهبان این نهاد را بیش از پیش یک دست می‌کند.

زیتون ـ سولماز ایکدر: