رئیسجمهوری ایالات متحده روز سهشنبه ۳۰ شهریور در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که آمریکا همچنان به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای پایبند است.
جو بایدن که برای نخستین بار در مقام ریاستجمهوری آمریکا در این مجمع سخنرانی میکرد، افزود: ایالات متحده آماده بازگشت به توافق هستهای با ایران است منوط به اینکه تهران نیز به صورت «کامل» آن را اجرا کند.
بایدن گفت که «در حال کار» با چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و آلمان است تا «با ایران به شکل دیپلماتیک تعامل شود و بازگشت به» برنامه جامع اقدام مشترک میسر شود.
رئیسجمهوری آمریکا اظهار داشت: «ما آماده بازگشت کامل به اجرای برجام هستیم منوط به اینکه ایران نیز چنین کند».
ایران از ۳۰ خرداد امسال مذاکرات هستهای با اعضای برجام و آمریکا را متوقف کرده است و هنوز معلوم نیست تحت چه شرایط و پیششرطهایی قصد بازگشت به میز مذاکرات را دارد.
در حالی که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، پیشتر اعلام کرده بود یک پروسه دو تا سه ماهه زمان میبرد تا دولت جدید مستقر شود و برای هرگونه تصمیم برنامهریزی کند، سخنگوی وزارت خارجه روز ۳۰ شهریور از احتمال آغاز مذاکرات ظرف دو تا سه هفته آینده خبر داد.
سعید خطیبزاده اظهار داشت: گفتوگوهای هستهای وین بهزودی و طی چند هفته آتی از سرگرفته خواهد شد و این به اطلاع اعضای برجام رسیده است.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده روز ۱۷ شهریور هشدار داد که زمان برای بازگشت ایران به برجام در حال پایان یافتن است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تازهترین گزارش فصلی خود اعلام کرد تولید اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده ایران به بیش از ۱۰ کیلوگرم و میزان اورانیوم ۲۰ درصدی ایران نیز به بیش از ۸۴ کیلوگرم رسیده است. این میزان در مقایسه با وضعیت سه ماه پیش، جهش چشمگیری را نشان میدهد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان روز ۲۴ شهریور در بیانیه مشترکی با ابراز «نگرانی عمیق» از «نقض پیاپی تعهدات هستهای ایران»، از تهران خواستند تا از «فرصت دیپلماتیک» ایجاد شده در پی توافق خود با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی «استفاده کند».
سه کشور اروپایی باقیمانده در برجام با تقدیر از «گزارش به موقع، مستقل و دقیق» اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفتهاند که فعالیتهای «غیر قابل قبول» ایران، «موجب دستیابی به دانش مربوط به سلاح هستهای میشود».
«دیپلماسی بیپایان»
رئیسجمهوری ایالات متحده در بخش دیگری از سخنانش در مجمع عمومی سازمان ملل با اشاره به پایان حضور نظامی آمریکا در افغانستان گفت ایالات متحده به «۲۰ سال جنگ در افغانستان» پایان داد و «همانطور که ما این فصل از جنگهای بیپایان را میبندیم، عصر جدیدی از دیپلماسی بیپایان را آغاز میکنیم.»
به گفته آقای بایدن، در این «عصر» از قدرت کمک توسعه خود برای سرمایهگذاری به شیوههای جدید استفاده میکنیم تا وضعیت مردم سراسر جهان را ارتقاء دهیم.
او در عین حال گفت «اگر ضرورت ایجاب کند» ایالات متحده آماده استفاده از زور است اما قدرت نظامی باید «آخرین گزینه باشد».
رئیسجمهوری آمریکا تصریح کرد: «این نوع ماموریت باید روشن و دارای دستاورد باشد، ضمن اینکه مردم آمریکا از آن مطلع شده و هر زمان که امکان آن وجود داشت، با مشارکت متحدانمان باشد».
آقای بایدن در واکنش به انتقادات از خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، گفت که از منافع ملی و حیاتی آمریکا دفاع میکند و از نیروی نظامی آمریکا نباید بهعنوان پاسخی برای هر مشکلی در جهان استفاده کرد.
او گفت بعد از سالها سیاست «اول آمریکا» که در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ در پیش گرفته شد، اکنون امیدواریم که ایالات متحده بهعنوان شریکی قابل اتکا برای شرکای بینالمللی خود باقی بماند.
رئیسجمهوری آمریکا در ادامه تصریح کرد دهه جاری دورهای تصمیمساز است که باید برای چالشهای پیش رو دنبال راه حلی باشیم و بهجای ادامه جنگها باید چشم خود را روی چالشهایی مانند همهگیری جهانی کرونا، تغییرات اقلیمی و تهدیدهای سایبری متمرکز کنیم.
او گفت آمریکا آماده دو برابر کردن کمکهای مالی به کشورهای در حال توسعه برای مبارزه با تغییرات اقلیمی است و در این راستا کاخ سفید با کنگره در حال کار کردن است.
آقای بایدن افزود: در ماه آوریل نیز اعلام کرده بود که آمریکا کمکهای مالی به جامعه جهانی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی را دو برابر میکند.
رئیسجمهوری آمریکا اظهار داشت مفتخر است که با کنگره برای دو برابر کردن دوباره این کمکهای مالی در حال کار کردن است و این کشور به پیشتاز کمکهای مالی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی در جهان تبدیل میشود.