-در سالهای اخیر جمهوری آذربایجان نزدیک ۷۰ درصد از تسلیحات نظامی خود را از اسرائیل خریداری کرده است که شامل انواع پهپادها از جمله هاروپ، هارپی و ایرواستار و رادار و سیستمهای الکترونیک است.
-مقامات جمهوری اسلامی ترجیح میدهند در مورد ورود پهپادها به آسمان ایران سکوت کنند زیرا ضعفهای عمدهای برای حفاظت از فضای ایران در مقابل پهپادها و ریزپرندهها دارند. آنها از سر استیصال برای الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان، که تا مدتی پیش مورد حمایت آنها بود، خط و نشان میکشند زیرا تهدیدِ ظاهراً از باکو، منشاء دیگری دارد.
-بعید نیست برنامه اسرائیل اتفاقاً تحریک جمهوری اسلامی برای انجام همین رزمایش باشد تلهای که در آن رژیم مجبور است برای نشان دادن قدرت آنچه در چنته دارد در یک مانور میدانی به معرض نمایش گذارد و همینجاست که علاوه بر امکانات نفوذی، اسرائیل میتواند میزان آسیبپذیری و قابلیتهای تسلیحاتی خودش و جمهوری اسلامی را در عمل تست کند!
-فرماندهان پدافند که سابقه حمله موشکی و ساقط کردن هواپیمای مسافربری را دارند با لاف و گزاف مدعیاند «جمهوری اسلامی قدرت مطلق منطقهای در بحث پدافند هوایی است!» و سیاسیون معتقدند این رزمایش «نسخه صهیونیسم را در منطقه پیچید»!
حامد محمدی-کیهان لندن:
به نظر میرسد رزمایش نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی در مرزهای شمال غربی ایران با عنوان «فاتحان خیبر» واکنشی به انفجار تأسیسات گروه موشکسازی «شهید همت» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در غرب تهران باشد. انفجاری که ابتدا اعلام شد آتشسوزی است و سه نفر مصدوم داده اما یکروز بعد مشخص شد دستکم دو پرسنل سپاه پاسداران در این انفجار کشته و شماری نیز زخمی شدهاند.
از جمله تأثیرات حکمرانی ایدئولوژیک بر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، انتخاب اسامی تجهیزات و ادوات نظامی و اسامی و رمزهای عملیات و نامهای مستعار و نام پایگاهها و مراکز نظامی بر اساس روایات اسلامی و مؤلفههای مذهبی است. این مسئله در پارهای اوقات به نوعی آدرس مأموریت و اهداف آن سلاح یا عملیات به شمار میرود!
نام عملیات اخیر نیروی زمینی ارتش «فاتحان خیبر» است که اشاره مستقیم به «غزوه خیبر» در صدر اسلام دارد. بر اساس روایات اسلامی، وقتی یهودیان بنینضیر از مدینه اخراج شدند به «خیبر» رفتند و با توطئه توانستند قبایل عرب را علیه پیامبر اسلام تحریک کنند. خیبر در زبان عبری به معنای «قلعه» است. پیروز این جنگ البته مسلمانان بودند و حتا روایت است که علی امام اول شیعیان در قلعه خیبر را از جا کند!
حالا قرنها پس از داستانی که بین مسلمانان نقل شده، مقامات ارشد جمهوری اسلامی میگویند هدفشان از این رزمایش «نمایش قدرت» در برابر تحرکات اسرائیل است. در واقعیت اما حکومت بیش از پیش نگران برنامههای اسرائیل است به ویژه عملیات خرابکارانه و سایبری و پهپادی که اسرائیل در تمام آنها دست بالا را دارد.
در این میان، در سالهای اخیر جمهوری آذربایجان نزدیک ۷۰ درصد از تسلیحات نظامی خود را از اسرائیل خریداری کرده است که شامل انواع پهپادها از جمله هاروپ، هارپی و ایرواستار و رادار و سیستمهای الکترونیک میشود. بعضی از این پهپادها انتحاری هستند و مأموریتشان به «کامیکازه» شبیه است. همین تجهیزات در جنگ قرهباغ دست بالا را به آذربایجان داد و در عقبنشینی نیروهای نظامی ارمنستان نقش مهمی بازی کرد.
از سوی دیگر، پهپادهای اسرائیل در آسمان ایران جولان میدهند و بارها تأسیسات موشکی و اتمی و همچنین پالایشگاهها و پتروشیمیها در داخل ایران را هدف قرار دادهاند. از جمله آخرین موارد انفجار در کارخانه ساخت سانتریفیوژ «تسا» بود. اما هرگاه اسرائیل در مواردی خاص احساس تهدید بیشتری کرده، ترور عاملان اتمی و موشکی از جمله محسن فخریزاده در دستور کارشان قرار گرفت.
از برنامههای دفاعی اسرائیل در یک دهه اخیر برای مهار تهدیدات جمهوری اسلامی هدف قرار دادن تأسیسات موشکی و اتمی جمهوری اسلامی در ایران بود. انفجار پایگاه موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیدگنه در آبانماه سال ۱۳۹۰ یکی از مهیبترین آنهاست. حسن تهرانی مقدم از عاملان موشکی سپاه در بین کشتهشدگان بود. محسن رفیقدوست وزیر پیشین سپاه پاسداران میگوید «تهرانی مقدم شش ماه قبل از شهادت آمد اتاق من و گفت ما الان موشکی داریم که اسرائیل را میزند. دعا کن ما روزی چند تا از این موشکها را به اسرائیل شلیک کنیم.»
روزنامه انگلیسی «ساندی تایمز» آذر ۱۳۹۱ به نقل از یک مقام نظامی اسرائیل گزارش داد اسرائیل برنامهریزی کرده تا با استفاده از رادارهای «ایکس باند» و پهپادهای مختلف مستقر در جمهوری آذربایجان موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی را در لحظه آماده شدن برای پرتاب هدف قرار دهد.
یک پهپاد اسرائیلی اوایل شهریور سال ۱۳۹۳ حوالی تأسیسات اتمی نطنز سرنگون شد. پایگاه خبری «دبکا» گزارش داد این پهپاد از نوع «هرمس ۴۵۰» بوده و از یک پایگاه هوایی در جمهوری آذربایجان (در خاک نخجوان) پرواز کرده بود.
حالا عملیات «فاتحان خیبر» کمتر از یک هفته پس از انفجار در «تاسیسات موشکی شهید همت» و در مقطعی برگزار شده که اسرائیل برای به همکاری گرفتن آمریکا در اجرای طرح «ب» در صورت شکست مذاکرات برجام تلاش میکند. هرچند علائم زیادی وجود دارد که نشان میدهد این طرح به نوعی از مدتها پیش آغاز شده است.
مقامات جمهوری اسلامی ترجیح میدهند در مورد ورود پهپادها به آسمان ایران سکوت کنند زیرا ضعفهای عمدهای برای حفاظت از فضای ایران در مقابل پهپادها و ریزپرندهها دارند. آنها از سر استیصال برای الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان، که تا مدتی پیش مورد حمایت آنها بود، خط و نشان میکشند زیرا تهدیدِ ظاهراً از باکو، منشاء دیگری دارد. پیش از برگزاری سیزدهمین انتخابات نمایشی ریاست جمهوری اسلامی در ایران محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرواز ریزپرندهها در آسمان ایران و انفجار نطنز را ناشی از «آلودگی امنیتی» درون نیروهای مسلح و لطمهای حیثیتی دانسته بود. رضایی تأکید کرده بود «یکی از برنامههای مهم دولت آینده باید پاکسازی نفوذیها در تمام ردهها، وزارتخانهها و جاهای حساس باشد.»
اینهمه در حالیست که بعید نیست برنامه اسرائیل اتفاقا تحریک جمهوری اسلامی برای انجام همین رزمایشی باشد که اسمش را «نمایش قدرت» گذاشتهاند. تلهای که در آن رژیم مجبور است برای نشان دادن قدرت آنچه در چنته دارد در یک مانور میدانی به معرض نمایش گذارد. همینجاست که علاوه بر امکانات نفوذی، اسرائیل میتواند میزان آسیبپذیری و قابلیتهای تسلیحاتی خودش و جمهوری اسلامی را در عمل تست کند! اگر چنین فرضی درست باشد آنوقت مأموریت عملیات «فاتحان خیبر» برای اسرائیل یک فرصت افشاگرانه درباره توان عملی جمهوری اسلامی خواهد بود و پیامدهای آن میتواند تشدید حملات پهپادی مشابه به تأسیسات استراتژیک ایران باشد چنانکه بارها این اتفاق افتاده است. هرچند فرماندهان پدافند که سابقه حمله موشکی و ساقط کردن هواپیمای مسافربری را دارند با لاف و گزاف مدعیاند «جمهوری اسلامی قدرت مطلق منطقهای در بحث پدافند هوایی است!» و سیاسیون معتقدند این رزمایش «نسخه صهیونیسم را در منطقه پیچید»!