روند جان باختن قربانیان کرونا از حدود ۶۵ نفر در روزهای پایانی سال گذشته، به ۵۹ نفر در ۱۴ فروردین ۱۴۰۱رسیده است
طبق اعلام شرکت هواپیمایی هما، کشور عراق از پذیرش مسافرانی که واکسن ایرانی زده باشند، خودداری کرده است، چرا که واکسنهای مورد تایید عراق عبارتند از «فایزر، مدرنا، استرازنکا، جانسون، سینوفارم، و سینوواک».
این که پس از تبلیغات فراوان و ساختن واکسنهای مختلف کرونا در شرکتهای ایرانی، در نهایت هیچیک مورد تایید رسمی کشورهای دیگر نیست، شکستی بزرگ برای پروژهای است که مدیران وزارت بهداشت و دولت از آن بهعنوان دستاوردی ملی یاد کرده بودند.
حالا در حالی وزیر بهداشت جمهوری اسلامی ایران شیوه کنترل کرونا در کشور را جزو نمونههای تحسینشده جامعه جهانی میخواند که بسیاری از خانوادههای ایرانی، با بازگشایی مدارس بدون درنظرگرفتن تمهیدات بهداشتی و فاصلهگیری اجتماعی در آغاز موج جدید همهگیری کرونا، نگران سلامت فرزندان خودند.
ضمن آن که بر اساس آمارهای رسمی حکومت، کرونا در ایران کنترل نشده است، بلکه در فواصل نقطههای اوج مختلف، دچار نوسان صعود و افول شده است.
حکومت ایران مدعی است که از آغاز همهگیری کرونا تا پایان ۱۴ فروردین ۱۴۰۰، مجموع قربانیان کرونا در کشور به رقم ۱۴۰ هزار و ۳۱۵ نفر رسیده است که حدود ۷۲ هزار نفر از آنان طی سال ۱۴۰۰ درگذشتهاند.
طی روزهای اخیر، روند جان باختن قربانیان کرونا از حدود ۶۵ نفر در روزهای پایانی سال گذشته، به ۵۹ نفر در ۱۴ فروردین ۱۴۰۱رسیده است. نوسان در نمودارها نشان میدهد که در روزهای میانی تعطیلات این آمار تا حد ۳۵ نفر کاهش یافته است، و اوجگیری مجدد آن در روزهای اخیر میتواند ناشی از تاثیر سفرهای نوروزی باشد.
این رقم، بر اساس تفاوت آن با شمار دفنشدگان ثبت شده در آرامستانها و برخی دادههای دیگر که ناظران بینالمللی ارزیابی کردهاند، دستکم در سه اوج آغازین، احتمالا کمتر از یکسوم آمار واقعی است.
اصرار حکومت برای موفق جلوه دادن خود در زمینه کنترل کرونا از یکسو، و مشکلات مرتبط با واردات واکسن و کمبود دارو از سوی دیگر، و نیز نقش پررنگ مافیای دارو در سود ناشی از شیوع بیماری، از دلایلی است که باعث میشود ناظران در آماری که وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران در خصوص کنترل بیماری کرونا ارائه میدهد، تردید کنند.
در همین زمینه، به این نکته نیز میتوان اشاره کرد که در آخرین نقطه اوج همهگیری این بیماری با سویه اومیکرون، به گفته معاون وزیر بهداشت، بسیاری از آزمایشهای منفی ناشی از کیفیت پایین «کیت»های موجود در کشور بوده است.
این امر سبب شده است که آمار قربانیان کرونا تنها مربوط به درگذشتگان در بیمارستانها باشد و بسیاری از کسانی که در منازل خود درگذشتهاند، یا به دلیل عوارض ناشی از کرونا و دریافت نکردن داروهای مورد نیاز جان باختهاند، هرگز در آمار رسمی وارد نشوند.
ماجرا وقتی تلخ میشود که بدانیم مخالفان سرسخت واردات واکسنهای استاندارد و مورد تایید جامعه جهانی در زمان دولت حسن روحانی، مدیران دولت کنونی ابراهیم رئیسیاند.
محمد مخبر، معاون اول دولت ابراهیم رئیسی، به دلیل حضور در جایگاه ریاست ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد برکت که مجری اصلی طرح تولید واکسن ایرانی بود، از جدیترین مخالفان واردات واکسن فایزر و مدرنا در دولت قبل بود.
با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، مدیران جدید بهسرعت کوشیدند با واردات واکسن از کشورهای چین و روسیه، خود را در خط مقدم مبارزه با بیماری کرونا نشان دهند. اما آنچه در این میان گم شد، میزان قربانیانی بود که جانشان فدای دعواهای سیاسی در حکومت ایران شده بود.
با وجود واکسیناسیون، بازهم دو سویه دلتا و اومیکرون در سال ۱۴۰۰ در عرض چند ماه، بیمارستانهای کشور را لبالب از مبتلایان کردند.
حال، درحالیکه به گفته خود مقامات ایران میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی طی ماههای اخیر و بهویژه در دوره تعطیلات نوروزی کاهشی ۵۰ درصدی داشته است، و نیز، تنها نزدیک به ۲۰ درصد افراد دوز سوم واکسن را دریافت کردهاند، بازگرداندن کشور از طریق رفع محدودیتها و بازگشایی مراکز آموزشی با کمترین میزان رعایت پروتکلها، تصمیمی عجیب است که اعتراض جامعه را برانگیخته است.
آنچه سبب شده است دولت رئیسی به عادیسازی شرایط کشور در زمینه نحوه مقابله با کرونا اصرار ورزد، از نظر کارشناسان چند دلیل میتواند داشته باشد.
گروه اول که با بازگشت کشور به شرایط پیش از کرونا موافقند، میگویند تا زمانی که ایران به شرایط عادی برنگردد، نمیتوان توقع برونرفت از رکود عمیق اقتصادی داشت.
اما گروه دوم معتقدند که کرونا، در کنار تمام مشکلاتی که ایجاد کرد، فرصتی بود تا دولت رئیسی برای شکست مطلق کارنامه اقتصادی خود بهانه داشته باشد.
گروهی نیز معتقدند که انباشت داروهای وارداتی از قبیل «رمدسیویر» و دیگر داروهایی که پیشتر گفته شده بود مرتبط با درمان کرونا طی اوج پنجم وارد کشور شد، مافیای دارو را با ضرری هنگفت روبهرو کرده است. بسیاری از متخصصان باوری به تأثیر درمانی آن داروها نداشتند، اما با تبلیغات گسترده، صفهای طویلی برای دریافت آنها ایجاد شد و قیمت آنها، حتی در نمونههای داخلی، به مبالغی چند ده برابری رسید.
هماکنون سویههای جدید کرونا برخی کشورها را درگیر کرده است و گفته میشود در ایران نیز این سویهها در حالی مشاهده شدهاند که سازمان بهداشتی و پزشکی این کشور فاقد «کیت»های کافی و استاندارد برای تشخیص آنها است.
روز گذشته، ۱۴ فروردین، حمید سوری، رئیس کارگروه بهداشت و پیشگیری ستاد ملی مقابله با کرونا، اعلام کرد: «جامعه از نظر مهار کرونا رها شده است، روشهای محافظتی بهشدت کاهش پیدا کرده، و پس از بازگشایی مدارس و سفرهای نوروزی، احتمال گردش ویروس در جامعه بیشتر (است) و احتمال طغیان بیماری وجود دارد.»
این هشدار بر مبنای تصمیمات دولت مبنی بر بازگشایی مدارس، بازگشت ادارات به شیوه حداکثری نیروها، و برگزاری نمایشگاههای حضوری مختلف طی هفتههای آینده اعلام شد، اما یا جدی گرفته نشده است، یا با اهداف دیگری، حتی به قیمت به خطر افتادن سلامت جامعه بر اثر شیوع مجدد و اوج جدید، نادیده گرفته شد.