برای سومین روز متوالی، ویدیوهایی متعددی از شهرهای مختلف ایران مخابره شده که از جو سنگین امنیتی و جولان ماموران ضدشورش در خیابانها حکایت دارد و در برخی شهرستانها هم شاهدان علاوه بر ضبط صدای تیراندازی از درگیری میان معترضان و نیروهای امنیتی و پلیس گفتهاند.
از شهرک کارون در حومه تهران هم تصاویری از تجمع مردمی در اعتراض به گرانی و تصمیمهای اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی مخابره شده است.
فضای شهرهای خرمآباد و فولادشهر اصفهان هم امنیتی گزارش شده است و در شهرکرد مردم علیه پلیس شعار دادهاند.
روز شنبه – ۲۴ اردیبهشت – از شهرستان هفشجان در استان چهارمحال و بختیاری تصاویری ارسال شده که در آن صدای تیراندازی شنیده و در برخی لحظات درگیری مشاهده میشود.
در همین حال، احمد آوایی، نماینده دزفول در مجلس ایران کشته شدن یک نفر در تظاهرات اعتراضی در اندیمشک را تایید کرده است. این در حالی است که خبرگزاریهای عمده داخلی در ایران و روزنامههای اصلی در این کشور درباره این اعتراضات سکوت کردهاند و وزیرکشور ایران هم روز جمعه مدعی شده بود که تنها چند “تجمع چند ده نفره” بوده که به گفته او با “تلاش فرماندهان انتظامی جمع شده” است.
این در حالی است که بر اساس گزارشها از ایران، اعتراضات به گرانی و وضعیت معیشت، چند شهر را درگیر کرده است؛ ویدیوهایی که به دست بیبیسی فارسی رسیده، تجمعاتی را در نیشابور، رشت، شهرکرد و فارسان نشان میدهد.
اعتراضها از استانهای جنوبی و غربی ایران شروع شده و در بسیاری تجمعات، معترضان علیه علی خامنهای رهبر و ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری این کشور هم شعار میدهند.
در بعضی از ویدیوها صدای شلیک شنیده میشود که گفته شده پاسخ نیروهای امنیتی به معترضان است.
در ویدیو زیر که امشب، شنبه ۲۴ اردیبهشت منتشر شده، نیروهای ضدشورش یک شهروند را بازداشت میکنند. گفته میشود این ویدیو مربوط به شهرک کاروان (رضویه) تهران است. امکان تعیین تاریخ ویدیو برای بیبیسی فارسی وجود ندارد.
قهرمانی تیم فوتبال استقلال “در سایه فضای امنیتی”
همزمان با اعتراضات در شهرهای مختلف ایران، روز شنبه – ۲۴ اردیبهشت – دو مسابقه بسیار مهم و سرنوشتساز فوتبال میان استقلال و فولاد و همچنین پرسپولیس و سپاهان بدون حضور تماشاگران در اهواز و سیرجان برگزار شد.
علت دقیق بدون تماشاگر برگزار شدن این مسابقات رسما اعلام نشده است اما سازمان لیگ ایران گفته تصمیم شورای تامین استانها و شهرهای محل برگزاری این مسابقات مبنی بر عدم حضور تماشاگران بوده است. تصمیمی که میتواند بدون ارتباط به محدودیتهای کرونا و متاثر از فضای امنیتی و اعتراضات به گرانی در چند روز گذشته بوده باشد چرا که همین مسابقات در روز دوشنبه هفته گذشته با حضور هزاران تماشاگر در نقاط مختلف ایران برگزار شد.
علاوه بر این، به هنگام پخش زنده تلویزیونی این دو مسابقه صدای محیطی زنده از ورزشگاههای فولاد آرنا اهواز و قاسم سلیمانی سیرجان هم حذف و یا به حد غیرقابل شنیدن پایین آورده شده بود.
در همین حال، وریا غفوری، کاپیتان تیم استقلال تهران که با توجه به پیروزی امروز تیمش برابر فولاد و شکست پرسپولیس از سپاهان، باید چند روز دیگر جام قهرمانی را بالای سر ببرد، در گفتگو با خبرنگاران درباره اعتراضهای مردم به گرانی گفت: من همیشه وقتی صحبت از مسائل اجتماعی و مدنی میشود، فوتبال دیگر اولویت من نیست و از جایگاهی که دارم باید استفاده کنم و زبان هوادارانی باشم که با هزار بدبختی بلیت تهیه میکنند و ما را تشویق میکنند. او که در جمع خبرنگاران بعد از بازی امروز استقلال صحبت میکرد در ادامه گفت: من نمیدانم مسئولین شرمنده نمیشوند این موقعیت و وضعیت را میبینند؟ امیدوارم مردم ما آنطور که لایقشان است زندگی کنند. عمر ما کوتاه است و این حق مردم ایران است که سعادتمند زندگی کنند.
ویدئوهایی که طی دیشب و امروز در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود نشان میدهد که شماری از مردم نیشابور در استان خراسان رضوی، در خیابانهای این شهر شعار “رئیسی حیا کن، مملکت رو رها کن” و “نیروی انتظامی حمایت،حمایت” سر دادند.
همچنین ویدیویی از اعتراضات شهرکرد نشان میدهد یک پلیس ضد شورش که خود را “فرمانده میدان” معرفی میکند، خطاب به گروهی از معترضان میگوید: “تجمع شما غیرقانونی است و امنیت اینجا را به خطر انداخته است.”
معترضان در واکنش، او را هو میکنند و شعار میدهند “نترسید، نترسید ما همه با هم هستیم”.
روز شنبه چندین ویدیو دیگر از شهرهای مختلف چون یزد هم منتشر شد که بیبیسی فارسی هنوز نتوانسته تاریخ دقیق وقایع مستند شده در آنها را صحتسنجی کند.
ویدیوهایی که امشب منتشر شده نشان میدهد مردم شهرهای قوچان و بروجن هم در خیابان به گرانیها اعتراض دارند. براساس شواهد ویدیوها، تشخیص داده شد که ویدیوها مربوط به این دو شهر است اما تاریخ آنها برای بیبیسی فارسی قابل تایید نیست.
در یکی از ویدیوها که براساس شواهد روی تصاویر مکان آن شهرک کاروان در تهران تشخیص داده شده، فردی دیده میشود با لباس شخصی که در حال فیلمبرداری از گروهی است که مقابل او شعار میدهند.
مشخص نیست این فرد یک شهروند معمولی است یا ماموری است که با لباس شخصی از معترضان فیلمبرداری میکند.
فیلمبرداری از معترضان توسط ماموران در دورههای قبل اعتراضات مردمی هم دیده شده است.
شب گذشته نیز گزارشها از ایران حاکی از آن بود که در رشت، مرکز استان گیلان، ماموران امنیتی به سوی معترضان یورش بردند و همچنین در شهر اردبیل، مرکز استان اردبیل در شمالغرب، فضای امنیتی حاکم بود.
همچنین در شب گذشته در دو ویدئوی کوتاه که گفته میشود مربوط به بروجرد واقع در استان لرستان در غرب-مرکزی و فارسان در استان چهارمحال و بختیاری است صدای تیراندازی شنیده میشود.
امروز دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در واکنش به وقایع اخیر، آن را ” اعتراضات محدود برخی هموطنان نگران” خواند و در توئیتر نوشت “دولت با همراهی مردم از همه موانع عبور خواهد کرد”.
علی شمخانی اقدامات اخیر دولت را “اراده تغییرناپذیر کل نظام” دانست و گفت اعتراضات مردم “هیچ نسبتی با موجسواری رسانههای معاند و دنبالههای داخلی آنها ندارد”.
روز گذشته ابراهیم رییسی رئیس جمهور در میدان بهمن تهران حاضر شد و از فرآیند توزیع کالاهای اساسی بازدید کرد و خطاب به مردمی که به گرانیها اعتراض داشتند گفت “چند روز صبر کنید” و ” تا زنده هستم اجازه نخواهم داد که مردم از گرانیها آسیب ببینند”.
براساس گزارشها، کمبود کالاهای اساسی در بعضی از شهرها همچنان ادامه دارد و ویدئوها در شبکههای اجتماعی از صفهای طولانی برای خرید گوشت مرغ در شهر مشهد خبر میدهد.
امروز معینالدین سعیدی، نماینده چابهار در مجلس در مصاحبه با ایلنا گفت: “به شخصه به چند فروشگاه بعد از اتفاقات مراجعه کردم و مرغ و روغن وجود نداشت، با این شرایط، جراحی اقتصادی که تیم اقتصادی رئیسی پیگیری میکنند، منجر به مرگ بیمار خواهد شد”.
معاون اول رئیس جمهور در جلسه ستاد تنظیم بازار از تشدید نظارتها و بازرسیها در سطح بازار خبرداده است و مسئولان دولتی نیز وعده دادند که “بازار موادغذایی در روزهای آینده متعادل میشود.”
اعتراضات مردمی به گرانی در رسانههای ایران
اکثر روزنامههای ایران امروز در حالی منتشر شدند که خبری از اعتراضات مردمی در صفحات اول آنها انعکاس نداشت. بیشتر روزنامهها به خصوص روزنامههای نزدیک به حکومت تلاش کردند از برنامه اقتصادی دولت حمایت کنند.
روزنامههای “جمهوری اسلامی” و “اعتماد” از معدود روزنامههایی بودند که تیتری به اعتراضات مردم به گرانی اختصاص دادند.
“اعتماد”، روزنامه نزدیک به اصلاحطلبان در صفحه اول روزنامه تیتر کوچکی با عنوان “هشت شهر شاهد اعتراضات مردمی بود”، منتشر کرد. تنها منبع خبری این روزنامه خبرگزاری دولتی ایرنا بود و نوشت “این تجمعات اعتراضی در این شهرها پراکنده بوده و در برخی شهرها به درگیری هم منجر شده است” و شماری از معترضان نیز بازداشت شدند.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز ضمن انتشار انتقاد تعدادی از نمایندگان مجلس از برنامه دولت، به اعتراضات مردمی اشاره کرد.
روزنامه جمهوری اسلامی که در روزهای گذشته نیز انتقادهایی از تصمیم اقتصادی دولت داشته، در سرمقاله امروزش با عنوان “جراحی با چاقوی زنگزده” از تلویزیون دولتی ایران که در تمام شبکههای خبری از برنامه دولت تعریف و تمجید میکند، انتقاد کرده است.
مسیج مهاجری مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی در این یادداشت از اینکه “هیچ صاحبنظری حق راه پیدا کردن به این رسانه برای نقد کردن” آن را ندارد انتقاد کرده و نوشته: “اگر کسی طرح دولت را نقد کند و در روزنامهای یا در فضای مجازی نظر مخالف خود را منعکس نماید، توسط عناصر وابسته به دولت متهم به همصدائی با بیگانگان شود، نقض آشکار آزادیهای مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی و تعالیم اسلام است”.
آقای مهاجری در پایان نیز نوشته “چاقوی این جراحی، همان چاقوی دولت نهم است که مدتهاست زنگ زده و آثار تورمی و تشدید فاصله طبقاتی و گسترش فقر را به بار آورده است”.
روزنامه اطلاعات که کمتر در مسایل سیاسی و اقتصادی موضعگیری میکند، امروز در ستون مکتوب هفته، در یادداشتی با عنوان “جراحی بزرگ” به دولتمردان گفت: “این جراحی بزرگ باید به دست مردانی سترگ و کارکشته و امتحانپسداده، سپرده شود” و اگر این عمل به “دستورزان و رزیدنتها” سپرده شود، شرایط امروز را بوجود میآورد.
محمدعلی فیاضبخش نویسنده این مقاله در ادامه نوشته: برای جراحی “بزرگترین درد کشور” باید از جراحانی استفاده شود که “دست سبکتر و دانش سنگینتری” دارند . “این بیمار مضطر به اندازهی کافی از دست رزیدنتها و دستورزان کارورز آزمون و خطا دیده و درد و زجر کشیده”.
روزنامههای همشهری، جام جم، کیهان، ایران، خراسان و وطن امروز که نزدیک به دولت و حکومت هستند با انتشار عکس ابراهیم رئیسی یا اختصاص تیتر مهمی از روزنامه به اقدامات او، نه تنها اشارهای به اعتراضات مردمی نکردهاند بلکه نگاه مثبت و جانبدارانه به برنامه و تصمیمات دولت داشتند.
یی بی سی: