معمولا اسم بلوچ و بلوچستان همواره مترادف است با ته جدول شاخص های گوناگون. اما بر اساس گزارش امروز سازمان عفو بین الملل بلوچها صدرنشین جدول اعدام در ایران هستند. در گزارش سازمان عفو بین الملل مشخصا آمده است که حداقل ١٩% اعدام های ثبت شده در سال گذشته میلادی در ایران متعلق به گروه اتنیکی بلوچ است که حدود ۵% جمعیت ایران را تشکیل می دهند.
این گزارش مربوط به اعدام های سال ٢٠٢١ میلادی می باشد. در اوایل همان سال سازمان عفو بین‌الملل با انتشار یک بیانیه، به افزایش دهشتناک اعدام زندانیان متعلق به “اقلیت‌های اتنیکی” بلوچ و عرب اعتراض کرد. عفو بین‌الملل از جامعه بین‌المللی درخواست کرد که با اتخاذ اقدامات منسجم، مقامات ایرانی را وادار به توقف اجرای احکام اعدامی کنند که به دنبال محاکمه‌های آشکارانه ناعادلانه و با استناد به اعترافات گرفته شده تحت شکنجه صادر شده‌اند.
بر اساس آمار مرکز عبدالرحمن برومند، از اول دسامبر سال۲۰۲۰ (۱۱ آذر ۱۳۹۹)، مقامات ایرانی حداقل ۴۹ نفر را اعدام کرده‌اند و بیش از یک سوم آنها از زندانیان بلوچ بوده‌اند. علاوه بر بلوچها عرب ها و کردها نیز بعد از بلوچها بالاترین نرخ سرانه اعدام به نسبت جمعیت را دارند. که خود حکایت از دشمنی و کینه عمیق جمهوری اسلامی نسبت به بلوچ و عرب و کرد دارد. در همان سال دفتر نماینده شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد مشخصا اعدام های بی رویه بلوچها توسط جمهوری اسلامی را محکوم کرد. علاوه بر آن دیدبان حقوق بشر نه تنها اعدام بلوچها و دیگر گروه های اتنیکی در ایران را محکوم کرده است؛ بلکه مشخصا به اعدام های فراقانونی و کشتار بلوچها نیز اعتراض کرده است.
بر اساس گزارش مشترک سازمان “علیه اعدام در جهان” (ECPM) و سازمان حقوق بشر ایران (Iran Human Rights) در سال ٢٠٢١ بیش از ٢١% اعدامی های ایران بلوچ بوده اند. سازمان حقوق بشر ایران نسبت به تشدید سرکوب و افزایش اعدام‌ها در کردستان و بلوچستان هشدار داد و خواستار واکنش جدی‌تر نهادهای حقوق بشری و جامعه جهانی شد. محمود امیری مقدم، سخنگو و مدیر این سازمان گفت: “نهادهای حقوق بشری و جامعه مدنی ایران باید با واکنش قوی نسبت به اعدام‌های بی رویه زندانیان بلوچ و دستگیری‌های گسترده فعالان کرد، هزینه نقض فاحش حقوق بشر در مناطق اتنیکی را بالا ببرند”. سازمان های مختلف حقوق بشری از جمله گروه حقوق بشر بلوچستان و هرانا گزارش های متعددی از اعدام های فله ای و گسترده بلوچها در بلوچستان و دیگر استانهای کشور منتشر کرده اند.
با توجه به اینکه بعد از چین که بیش از یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر جمعیت دارد, ایران مقام دوم اعدام در دنیا را دارد. لذا بر اساس جمعیت یا آمار سرانه, ایران بیشترین اعدام ها را به نسبت جمعیت در جهان دارد. در بین اعدامی های ایران اگر به نسبت جمعیت یا سرانه محاسبه کنیم بلوچ ها بیشترین تعداد اعدامی ها را دارند. عملا حقیقت تلخ این است که بلوچستان بالاترین نرخ سرانه اعدام به نسبت جمعیت را در جهان داراست. اکثر این اعدامی ها در رابطه با مواد مخدر هستند؛ و بسیاری از آنها در استان های دیگر کشور رخ می دهد و یا اصلا اعلام علنی و ثبت رسمی نمی شوند. البته در بلوچستان بنا به “حکم تیر” اعدام های فراقانونی فراوانی نیز صورت می گیرد که در آمارهای حتی غیر رسمی هم به عنوان “اعدام” یا “حادثه” احتساب نمی شوند.
عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
سه شنبه ۳ خرداد ١۴٠١
لینک به گزارش عفو بین الملل:
https://www.amnesty.org.uk/press-releases/global-use-death-penalty-20-major-new-report