قاضی و هیئت منصفه دادگاه منطقه استکهلم روز پنجشنبه، ۲۳ تیر ۱۴۰۱، پس از ۹ ماه بررسی، حکم حمید نوری متهم به دست داشتن در اعدام دستهجمعی زندانیان سیاسی در تابستان سال ۶۷ را اعلام کرد.
دادگاه روز پنجشنبه حکم حبس ابد را برای آقای نوری تایید کرد.
این نخستین بار است که پس از بیش از سه دهه از اعدام دستهجمعی زندانیان سیاسی در تابستان سال ۶۷ در زندانهای ایران، یکی از متهمان این پرونده دادگاهی و محکوم میشود.
دادستان سوئد پیشتر با متهم کردن نوری به «جنایت جنگی» و «قتل عمد» خواستار صدور حکم «حبس ابد» برای او شده بود.
حمید نوری معروف به «حمید عباسی»، دادیار سابق زندان گوهردشت، به دو اتهام اصلی «جنایت جنگی از نوع بینالمللی» و «قتل عمد» در سوئد به مدت ۹ ماه محاکمه شد.
نخستین جلسه دادگاه محاکمه وی روز ۱۰ اوت سال ۲۰۲۱ آغاز و روز چهارم مِه ۲۰۲۲ به پایان رسید. دادگاه برای شنیدن سخنان شاکیان و دفاعیات متهم، ۹۳ جلسه برگزار کرد.
در این مدت، دستکم ۶۰ شاکی و شاهد و ۱۲ کارشناس در حوزه فقه اسلامی حقوق بینالملل درباره این پرونده صحبت کردند.
در تابستان ۱۳۶۷، یک گروه چهارنفره با فرمان روحالله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی، هزاران زندانی سیاسی و عقیدتی را که در حال گذراندن دوران حبس خود در زندانها بودند، دوباره «محاکمه» و با اتهامهای سیاسی اعدام کردند.
حسینعلی نیری، مرتضی اشراقی، ابراهیم رئیسی و مصطفی پورمحمدی چهار مقام قضایی و چهره اصلی این «هیئت مرگ» بودند.
در همان سال ۶۷، حسینعلی منتظری، قائممقام وقت رهبر جمهوری اسلامی، در دیدار با آنان اقداماتشان را «بزرگترین جنایت در تاریخ جمهوری اسلامی» و خود این افراد را «جنایتکار» خواند.
ابراهیم رئیسی نیز که بحث دربارهٔ نقش او در این اعدامها بهویژه در جریان دو انتخابات ریاست جمهوری پیشین در ایران مطرح شد، از این اعدامها دفاع کرده است.
آقای رئیسی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، در اولین نشست خبری خود به عنوان رئیسجمهور منتخب، با «افتخار» از نقش خود در هیئت مرگ دفاع کرد و گفت: «اگر یک دادستان از حقوق مردم و امنیت جامعه دفاع میکند، او باید مورد تقدیر و تشویق قرار بگیرد.»
حسینعلی نیری، حاکم شرع جمهوری اسلامی در زمان وقوع اعدامهای تابستان ۱۳۶۷، که به گفته شاهدان دادگاه حمید نوری، ریاست گروه موسوم به «هیئت مرگ» را برعهده داشت، هفته گذشته در اظهارنظری نادر از انجام این اعدامها دفاع و اعدامشدگان را به تدارک «توطئههای جدید» متهم کرد.
او اعدامشدگان را به «لجبازیهای بچگانه» و همچنین تلاش برای زدن «ضرر اقتصادی به نظام» از طریق قطع کردن سیم تلفن و شکستن لامپ متهم کرد.
جمهوری اسلامی در آستانه صدور حکم نهایی در پرونده حمید نوری در سوئد، خواستار آزادی وی شده بود.
کاظم غریبآبادی، معاون قوه قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی، در نامهای به میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در عین حال خواستار «جبران خسارات معنوی و مادی» وارده به او شده بود.
حکومت ایران کمی پس از آغاز این جلسات، علیه برگزاری این دادگاه واکنش نشان داد و حتی به طور غیرمستقیم تهدید کرد که حکم اعدام احمدرضا جلالی پزشک و استاد دانشگاه ایرانی-سوئدی را به اجرا میگذارد.
آقای جلالی که اکنون در زندانهای جمهوری اسلامی است، به «جاسوسی و فروش اطلاعات به اسرائیل» و «فساد فیالارض» متهم شده است.