روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی اعلام کرد روسیه می‌خواهد از ماهواره ایران که هفته دیگر آن را به فضا پرتاب می‌کند برای اهداف نظامی‌اش در اوکراین استفاده کند.
این روزنامه به نقل از منابع مطلع غربی نوشت که این ماهواره توانایی تهران برای جاسوسی از اهداف نظامی در سراسر خاورمیانه را بسیار افزایش می‌دهد اما مسکو ابتدا قصد دارد از آن در جهت اهداف نظامی‌اش در جنگ اوکراین استفاده کند.
آژانس فضایی روسیه، تاریخ پرتاب این ماهواره را که «خیام» نامیده می‌شود، ۹ اوت (۱۸ مرداد) اعلام کرده است. «خیام» بخشی از اجرای قراردادی است که طبق این گزارش چهار سال پیش بین روسیه و ایران امضا شد.
واشنگتن‌پست می‌گوید که طبق این توافق، روسیه قبول کرد که ماهواره «کاناپوس وی» (Kanopus-V) ساخت مسکو مجهز به دوربین با کیفیت بالا را به ایران بدهد تا تهران دسترسی به قابلیت‌های بدون سابقه‌ای در نظارت بر تاسیسات حساس در اسرائیل و خلیج‌فارس داشته باشد.
با این حال طبق این گزارش ایران ممکن است نتواند بلافاصله کنترل این ماهواره را در اختیار بگیرد. واشنگتن پست به نقل از دو مقام به شرط ناشناس ماندن تاکید می‌کند روسیه به تهران گفته است که قصد دارد از این ماهواره برای چند ماه یا بیشتر در راستای اهداف نظامی خود در اوکراین استفاده کند.
پرتاب این ماهواره آخرین شاخص از افزایش همکاری‌های نظامی و سیاسی بین مسکو و تهران است. این اتفاق دو هفته پس از سفر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به ایران برای دیدار با علی خامنه‌ای منتشر می‌شود که در آن، رهبر ایران از «همکاری طولانی مدت» دولت با مسکو استقبال کرد.
مقامات آمریکایی ماه گذشته فاش کردند که ایران قصد دارد پهپادهای تجسسی پیشرفته خود را به روسیه برای کمک در جنگ این کشور علیه اوکراین عرضه کند.
ماهواره خیام قرار است ما موشک سایوز روسی از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان پرتاب شود. آژانس فضایی روسیه گفته است که قرار است با این پرتاب، «تجهیزات سنجش از راه دور بنا به درخواست ایران در مدار قرار گیرد.»
واشنگتن پست سال گذشته نیز از توافق محرمانه روسیه با مقامات سپاه پاسداران برای ساخت و پرتاب یک ماهواره سنجش از راه دور خبر داده بود که به ایران توانایی‌های گسترده‌ای برای انجام نظارت بر اهداف نظامی و غیرنظامی را می‌دهد. طبق گفته مقامات امنیتی غربی، دوربین این فضاپیما دارای وضوح ۱.۲ متر است. این کیفیت بسیار کمتر از کیفیتی است که ماهواره‌های جاسوسی ایالات متحده دارند اما نسبت به توانایی‌های کنونی ایران پیشرفت قابل‌توجهی محسوب می‌شود.
طبق گزارش واشنگتن پست، بیشترین نفعی که ایران می‌تواند از این ماهواره ببرد توانایی نظارت بر تاسیسات نظامی اسرائیل یا پالایشگاه‌های نفت و سایر زیرساخت‌های حساس در خلیج فارس است.
پیش از این تلاش‌های ایران برای پرتاب ماهواره ناکام مانده بود.
روایت ایران از ماهواره خیام چیست؟
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران چند روز پیش در گزارشی اعلام کرد که این ماهواره از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری با وضوح یک متر است.
طبق این گزارش، «این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین در طیف‌های مختلف تصویری را دارد.»
ایرنا تاکید کرد که این ماهواره که تحت حاکمیت و بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، از ایستگاههای زمینی در خاک جمهوری اسلامی ایران هدایت و کنترل خواهد شد و اطلاعات و تصاویر ارسالی آن نیز در همین ایستگاه‌ها دریافت خواهد شد.
طبق این گزارش «به دلیل وزن بالای این ماهواره ایرانی، پرتاب آن به آژانس فضایی روسیه واگذار شده است تا بوسیله ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب و در مدار قرار گیرد.»
سازمان فضایی ایران نیز در بیانیه‌ای گفته است که « ارتقا بهره وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیر مجاز و مقابله با جنگل خواری، پایش مخاطرات زیست محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر از جمله کاربردهای داده های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود.»
مرتضی براری، رییس پیشین سازمان فضایی ایران نیز در یادداشتی درباره این ماهواره گفت: «قرارداد ساخت و پرتاب این ماهواره با دقت بالا در پایان سال ۲۰۱۹ و پایان دولت یازدهم پس از توافق برجام و مذاکره با سه کشور صاحب فناوری به امضای سازمان و وزارت فضایی ایران رسید. ارتباط و فناوری اطلاعات با شرکت های روسی – شرایط فنی خوبی داشت – امضا و تبادل و ساخت این ماهواره چهار سال به طول انجامید. در اوایل دهه ۱۴۰۰ تکمیل شد.»
وی اضافه کرد: «همزمان با این برون‌سپاری و نیز تاسیس مرکز کنترل ماهواره خیام و ایستگاههای مربوطه در داخل کشور، برنامه‌ی بومی توسعه‌ی ماهواره‌های غیرنظامی توسط سازمان فضایی ایران و وزارت دفاع در قالب تولید ۶ ماهواره و دو کلاس ماهواره‌بر سیمرغ و ذوالجناح و همچنین برنامه صلح آمیز دفاعی سپاه پاسداران در قالب ماهواره‌های رده‌ی نور دنبال شدند که این دو برنامه نیز پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند.»
یورونیوز: