یک شرکت ایتالیایی در ساخت این سد با دولت عراق همکاری می‌کند
دولت عراق طرح مطالعاتی احداث یک سد بر روی «اروندرود» را با همکاری یک شرکت ایتالیایی به پایان برده و قصد دارد با این سد میلیارد‌ها متر مکعب آب از این رودخانه جمع‌آوری کند.
نجم عبد‌طارش، مشاور کمیته بهبود کیفیت آب عراق اعلام کرده که احداث این سد منجر به «مدیریت حرکت آب»، «جلوگیری از هدر رفت آن» و مانع از حرکت آب شور به اراضی استان بصره خواهد شد.
عبد‌طارش سرمایه مورد نیاز برای ساخت این سد را هم یک میلیارد دلار تخمین زده و گفته است دولت عراق برای تامین این مبلغ، محدودیتی ندارد.
او همچنین این احتمال را هم مطرح کرده که احداث این سد با اعتراض ایران همراه شود که «این مسئله را می‌توان با ساخت سدی در جنوب بصره حل کرد و به طرف ایرانی اطمینان داد که بنادرش تحت تاثیر این سد قرار نخواهند گرفت.»
قصد عراق از احداث این سد با توجه به اختلاف تاریخی تهران و بغداد بر سر اروندرود (شط العرب) و گسترش بحران آب در منطقه می‌تواند آثار و عواقب سیاسی هم در پی داشته باشد.
احداث این سد همچنین از آنجا اهمیت دارد که این رود یکی از زمینه‌های اختلاف ایران و همسایه غربی‌اش در ۴۰۰ سال اخیر بوده و براساس گزارش برخی منابع، این اختلاف در بروز ۲۵ جنگ کوچک و بزرگ میان آنها طی چهار قرن اخیر هم نقش داشته که آخرین آنها مربوط به جنگ هشت ساله با عراق در دهه ۶۰ شمسی است.
ایران و عراق در حوضه آبریز میان‌رودان (فرات-دجله) با هم مشترکند. با وجود منابع آب مشترک زیادی که در طول مرزهای طولانی این دو کشور وجود دارد، اختلاف اصلی در طول تاریخ، مربوط به مرزهای جنوبی و رودخانه اروندرود بوده است. دلیل اصلی هم علاقه عراق به داشتن سهم بیشتر از اروندرود است.
با گسترش بحران کم‌آبی و خشکسالی در منطقه خاورمیانه به خصوص کشور‌های ایران و عراق و نیاز روزافزون این کشور‌ها به مدیریت محدود منابع آبی، تخاصم و تنش و امتیاز‌گیری میان کشور‌های درگیر بحران آب بیش از گذشته بر روابط آنها سایه انداخته است.
از آنجا که عراق رودی ندارد که از داخل خاک آن کشور سرچشمه گرفته باشد، اروندرود یا شط العرب برای عراق اهمیت بیشتری نسبت به ایران و ترکیه دارد و بغداد سال‌هاست از میزان برداشت آب همسایگان از این رودها گله‌مند است.
آمار‌های سال ۱۳۸۸ نشان می‌دهد که در مرزهای ایران و عراق ۳۶ رودخانه جریان دارد که اغلب آنها از کوه‌های واقع در کرمانشاه و ایلام سرچشمه گرفته و وارد عراق می‌شوند.
رودهای کارون، کرخه، دز و زیمکـان پـر آب‌تـرین رودهای ایران هستند که وارد عراق می‌شوند و ۷۰ درصد آب اروندرود هم از رودخانه‌های ایران تغذیه می‌شود.
با وجود این، عراق به واسطه از دست دادن بسیاری از سد‌های خود در چندین جنگ و ناتوانی در بازسازی و احیای آنها با بحران هدر رفت آب مواجه است و افزایش سه برابری جمعیت این کشور از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۸۷ نیاز‌ها به منابع آبی را بیشتر از گذشته کرده که بخشی از این فشار‌ها به منابع آبی ایران تحمیل می‌شود.
اروند رود برای عراق علاوه بر منبع آبی مهم، اهمیت استراتژیکی دارد و به واسطه آن می‌تواند از مسیری آبی به دریا دسترسی پیدا کند.
در این میان هیچ رودی در ایران به اندازه اروندرود در حیات سیاسی و اقتصادی کشور نقش نداشته به طوری که پیش از انقلاب ۷۰ درصد کل صادرات و واردات کشور از طریق اروندرود و بندر خرمشهر انجام می‌شد که این رقم هم اکنون به دلیل لایروبی نشدن این رودخانه مرزی، بسیار کاهش یافته است.
در صورتی که عملیات احداث سد بر روی این رودخانه از سوی عراق آغاز شود، باید در انتظار دور جدیدی از گفتگو‌های سیاسی بین تهران و بغداد بر سر این منبع آب استراتژیک در مرزهای این دو کشور بود.