«محمدرضا محبوبفر»، کارشناس بحران‌های محیطی و عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران به «ایران‌وایر» می‌گوید: «قوانین سختگیرانه مربوط به غربالگری و ممنوعیت سقط جنین در ایران، توریسم سقط جنین را رونق داده است.» به گفته او زنان باردار طبقه متوسط و مرفه که در ایران امکان سقط جنین ندارند، برای انجام این کار به کشورهای همسایه سفر می‌کنند.
این عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت می‌گوید: «اگر تجدیدنظر در مورد قوانین مربوط به غربالگری و سقط جنین صورت نگیرد، به زودی شاهد طوفان تولد نوزادان با انواع معلولیت و بیماران خاص خواهیم بود. مشکلات اجتماعی هم افزایش پیدا می‌کند. به گفته او «ازدواج دستوری، فرزندآوری دستوری، غربالگری دستوری و سقط جنین دستوری راه به جایی نمی‌برد.»
افزایش جمعیت، باری روی دوش طبقات فرودست
محمدرضا محبوبفر در اوایل خرداد ماه امسال، با ارایه آمار تکان دهنده‌ای گفت: «طی ۱۰ روز، از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد ۱۴۰۱، ۵ هزار نوزاد در ایران رها شده‌اند.»
به گفته این عضو انجمن علمی ارتقای سلامت ایران، این آمار از طریق مراکز بهداشتی و مددکاران اجتماعی در اختیار او قرار گرفته است.
در روزهای گذشته نیز رسانه‌های داخلی ایران از رها شدن یک نوزاد دارای معلولیت، مقابل شیرخوارگاه آمنه در تهران خبر داده بودند.
به گفته «فاطمه ارزانیان»، معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران، دست‌نوشته‌ای همراه این نوزاد بوده که در آن نوشته شده بود والدینش شرایط نگهداری او را ندارند.
سیاست‌های افزایش جمعیت حکومت در ایران، طی حداقل ۱۰ سال گذشته که به طور مشخص از سوی آیت‌الله «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شوند، موجی از معضلات اجتماعی را درپی داشته است. به نظر می‌رسد رهاسازی نوزادان در خیابان از نتایج سیاست‌های افزایش جمعیت است.
روزنامه اعتماد در گزارشی نوشته است: «از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ تاکنون، حدود ۶ دستور جهت حذف پوشش بیمه‌ای غربالگری اختیاری برای مادران باردار کمتر از ۳۵ سال منتشر شده است. ممنوعیت پیشنهاد و درخواست غربالگری ناهنجاری جنین در سطح یک، ارایه خدمت و حذف این خدمت از سامانه الکترونیک خدمات سلامت، ممنوعیت مشاوره و توصیه به انجام غربالگری ناهنجاری‌های جنینی در مراکز بهداشتی درمانی و پایگاه‌های سلامت و تهدید متخلفان به حبس و جزای نقدی و ابطال نظام پزشکی، واگذاری اختیار تصمیم به سقط جنین ناسالم به قاضی و سلب این حق از پزشک معالج مادر باردار، ممنوعیت توزیع رایگان تمام اقلام پیشگیری از بارداری در شبکه‌های بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، ممنوعیت عرضه آزادانه دارو‌های پیشگیری از بارداری در داروخانه‌ها، جز با نسخه پزشک.»
آزمایش غربالگری که یکی از روش‌های تشخیص نقص‌های مادرزادیِ جنین است، از طریق آزمایش خون و سونوگرافی، سلامت جنین را در ماه‌های مختلف بارداری نشان می‌دهد. آزمایش غربالگری و آزمایش‌های تشخیصی در سه ماهه اول بارداری، برای تشخیص نقص‌های مادرزادی جنین حیاتی است و در صورت تشخیص سندروم داون، مادر مجوز سقط جنین تشخیصی را دارد.
سندروم داون یک مشکل ژنتیکی است. نوزادان متولد شده با این سندروم، ویژگی‌های فیزیکی خاص دارند و عموما میزانی از ناتوانی در یادگیری را تجربه می‌کنند. این کودکان برخی توانایی‌های کودکان هم‌سال خود را نداشته و اجزای چهره آن‌ها نیز با سایرین متفاوت است.
نوزادان رها شده متعلق به والدین به ته خط رسیده است
به دنبال پیدا شدن یک نوزاد رها شده دیگر در تهران، تعداد نوزادان رها شده در ۵ ماه اول سال ۱۴۰۱، طبق آمار رسمی به ۸ نفر رسیده است.
پیشتر معاون اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفته بود، سال گذشته ۶۱ نوزاد در سطح شهر‌ها و نزدیکی شیرخوارگاه‌ها «رها» شدند.
به گفته محمدرضا محبوبفر، عضو انجمن علمی ارتقای سلامت ایران، با سیاست‌های سختگیرانه، کاهش سقط جنین و در پی آن مرده‌زایی مادران افزایش پیدا کرده است.
او توضیح می‌دهد: «با اعمال برخی از سیاست‌های جمعیتی جمهوری اسلامی و همچنین ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها، آمار درون سازمانی وزارت بهداشت در خصوص سقط جنین حکایت از این دارد که انجام سقط جنین در ایران کاهش محسوس و چشمگیری داشته است.»
آذر ۱۴۰۰، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس آمار سقط جنین‌های غیرقانونی ایران را بالا و قابل توجه عنوان کرد.
مدیرکل وقت «دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت» خرداد ۱۴۰۰، در «کلاب هاوس» گفت: «آخرین برآوردها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۳۰۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در ایران انجام می‌شود.»
تیر ۱۴۰۱ نیز دبیر شورای راهبردی جمعیت استان تهران، آمار سقط جنین غیرقانونی در ایران را سالانه ۳۷۰ هزار سقط، که اغلب غیرقانونی و جنایی است عنوان کرد.
محمدرضا محبوبفر می‌گوید: «ممنوعیت و محدودیت سقط جنین وجود دارد و از طرفی مباحث مربوط به غربالگری در حال حذف شدن است، یا بهتر است بگوییم حذف شده است. قاعدتا سقط جنین که در اردیبهشت ۱۴۰۱، نزدیک به یک میلیون و ۳۰۰ هزار سقط بود، کاهش پیدا کرده است و مشاهده می‌کنیم که به جای سقط جنین که یا به صورت عمد، یا غیرعمدی بوده است؛ مرده‌زایی مادران ایرانی افزایش پیدا کرده است.»
زیر گوش مسئولین تجارت فروش نوزاد رونق گرفته است
به گفته محمدرضا محبوبفر، ارتباط معناداری بین کاهش سقط جنین در کشور و افزایش فروش و رهاسازی نوزاد به وجود آمده است.
این کارشناس بحران‌های اجتماعی می‌گوید فقر عامل اصلی چنین معضل اجتماعی در ایران است.
به گفته او، باوجود محدودیت‌های غربالگری و قوانین سختگیرانه تولد نوزادان معلول و مبتلا به بیماری‌های خاص و تالاسمی به خصوص در خانواده‌های محروم افزایش می‌یابد.
او سوتغذیه موجود در کشور و به خطر افتادن امنیت غذایی را که به دلیل گرانی و تورم در مواد غذایی از جمله گوشت و لبنیات رخ داده است، عامل اصلی تولد نوزادان معلول عنوان می‌کند.
محمدرضا محبوبفر می‌گوید:« یکی از آثار سوتغذیه کم خونی است و وقتی بارداری رخ می‌دهد نوزاد به تالاسمی مبتلا می‌شود. بین زوج‌های جوان مراجعه کننده برای آزمایش‌های قبل ازدواج نیز افزایش کم خونی مشاهده می‌کنیم.»
براساس گزارش رسانه‌های داخلی ایران، ماه‌هاست که خرید گوشت قرمز، ماهی، برنج و میوه از فهرست هزینه‌های دوسوم خانواده‌های ایران خط خورده و حذف شده است.
بازار جدید «توریسم سقط جنین»
به گفته محمدرضا محبوبفر، محدودیت و به نوعی حذف غربالگری موجب نگرانی مادران شده است. به همین دلیل برخی مسافرت‌های خارجی برای سقط جنین در ایران، صرف طبقات مرفه و متوسط جامعه صورت می‌گیرد.
این کارشناس بحران‌های محیطی می‌گوید: «کشورهای اطراف از جمله ترکیه و کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه آسیایی، مقصد زنان ایرانی نیازمند سقط جنین شده است و بیشتر زوج‌ها، یا زنان ایرانی به این کشورها مراجعه می‌کنند.»
او اضافه می‌کند: «زنان ایرانی مرفه هزینه‌های کلان صرف می کنند که سقط جنین انجام دهند، این درحالی است که زنان تنگدست برای سقط جنین امکان خروج از کشور را ندارند و مجبورند به سقط جنین در داخل کشور به صورت غیرقانونی و توسط افراد غیرمتخصص، همراه با خطاها، قصور پزشکی و خطر جانی برای مادران روی آورند و یا اینکه تن به تولد نوزادان بعضا معلول یا ناخواسته بدهند.»
توریسم سقط جنین از دیرباز برای زنان طبقه مرفه وجود داشته است، اما حقوق انبوهی از زنان فقیر و اقلیتی که نمی‌توانند از این سفرهای خارجی بهره ببرند، پایمال می شود.
ثمانه قدرخان, ایران‌وایر: