فاطمه صادقی: در اعتراضات ایران کلیت سیستم زیر سؤال است

By | ۱۴۰۱-۰۸-۰۳

فاطمه صادقی، پژوهشگر سیاسی و فعال حقوق زنان، درباره اعتراضات جاری در ایران گفت که رادیکالیسم موجود در این اعتراضات، نافی مواضع و کنش‌های سیاسی متعارف، از جمله خواسته‌های اصلاح‌طلبان است و این اعتراضات «کلیت سیستم» را زیر سؤال می‌برد.

خانم صادقی در گفت‌وگویی که با روزنامه اعتماد انجام داده و در شماره روز دوشنبه دوم آبان این روزنامه به چاپ رسیده، تأکید کرده که اعتراضات جاری در ایران، «بسیار مترقی» و فراتر از تقسیم‌بندی‌هایی است که به تدریج در سیاست این کشور پس از انقلاب شکل گرفته است.

او که خود فرزند صادق خلخالی یکی از چهره‌های اصلی انقلاب اسلامی است، به «رویارویی میان نسلی که انقلاب کرد با نسل جوان امروز» اشاره کرد و گفت نسل امروز شهروند جهانی است و ارزش‌هایش «شباهت چندانی به ارزش‌های نسل انقلاب از جمله شهادت و طلب مرگ ندارد».

در اعتراضات جاری در ایران که با اعتراض به جان باختن مهسا امینی پس از بازداشت از سوی نیروهای گشت ارشاد، آغاز شد به سرعت شعارهای معتراضان اصل نظام جمهوری اسلامی و شخص رهبر آن را نشانه گرفت.

اعتراضات مردمی با وجود سرکوب مرگبار و خونین و بازداشت هزاران نفر از فعالان، دانشجویان و مردم عادی، همچنان ادامه دارد.

این پژوهشگر سیاسی با اشاره به این که نسل امروز ایران تحمل «تحقیر و آزار» و «نصیحت و فرمان» را ندارند، اضافه کرد: «بسیاری از دختران جوان از اینکه مادران‌شان در برخورد با تحقیر و آزار سکوت کرده‌اند و تحمل داشته‌اند، در عذابند و نمی‌خواهند آن تجارب را از سر بگذرانند. طبیعی است که با حجاب اجباری مخالف باشند و نخواهند آن را تحمل کنند».

او گفت: «برای سیاسیون ما که عادت کرده‌اند از بالا و تحقیرآمیز با مردم حرف بزنند، زبان این نسل غیرقابل فهم است».

خانم صادقی همچنین درباره انسداد سیاسی کنونی در ایران گفت: «من یک نوع تصلب و فروبستگی را در این سیستم می‌بینم که باعث می‌شود اساسا نتواند آنچه در خیابان جاری و ساری است، درک کند.»

این پژوهشگر در جملاتی که به نظر می‌رسد بخشی از آن سانسورشده، با اشاره به مقام‌های جمهوری اسلامی افزود: «زمانی چشم و گوش‌شان را به یک‌سری خواسته‌ها بسته بودند و می‌خواستند با (…) همه‌ چیز را حل کنند، امروز به جایی رسیده‌ایم که اگر هم بخواهند دیگر نمی‌بینند و نمی‌شنوند».

او همین عدم درک معترضان از سوی حکومت را دلیل کشتار وسیع معترضان و سرکوب شدید اعتراضات دانست و درباره «خشونت هر چه تمام‌تر» جمهوری اسلامی علیه معترضان ادامه داد: «تصورم این است حکومت به هیچ‌وجه نه قصد شنیدن این خواسته‌ها را دارد و نه حتی توانش را».

تاکنون بر اساس آمارهای سازمان‌های حقوق بشری بیش از دویست معترض از جمله ده‌ها کودک در اعتراضات جاری در ایران بر اثر سرکوب خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.

این کنشگر حقوق زنان همچنین درباره علت اصلی گسترده شدن اعتراضات جاری، به «تحقیر سیستماتیک» مردم ایران از سوی حکومت اشاره کرد که «اجباری کردن حجاب و نادیده گرفتن حقوق انسانی زنان» بخشی از آن است.

خانم صادقی با تأکید بر این که فقط زنان نیستند که تجربه تحقیر در جمهوری اسلامی را دارند گفت: «گروه‌های دینی، قومی، طبقات فرودست و در واقع بیشتر ایرانیان دارند این تحقیر و خشم ناشی از آن را به صورت‌های مختلف تجربه می‌کنند که موجب ایجاد همدلی و همبستگی می‌شود».

او تأکید کرد: «همگان در این تحقیر جمعی اشتراک دارند. فرقی نمی‌کند که کرد، ترک، لر، عرب، فارس یا بلوچ باشید».

به‌گفته خانم صادقی، «در این جنبش حضور خیابانی خودِ تغییر است. این‌که دختران و زنان حجاب‌شان را برمی‌دارند، نمونه بارز این تحقق عملی است… در این جنبش فاصله میان حضور خیابانی و مطالبه بسیار کم شده. در واقع حضور خیابانی خودش مهم است، چون این جنبش می‌خواهد خیابان را پس بگیرد».

فاطمه صادقی که علاوه بر تألیف و ترجمه کتاب، سابقه تدریس در دانشگاه را نیز دارد، پیشتر مقاله‌ای را در نقد حجاب اجباری منتشر کرده است.

او در گفت‌وگو با اعتماد نیز با تأکید بر این که این روزنامه نمی‌تواند «عکس واقعی» او را چاپ کند، درباره حجاب اجباری گفت: «مسئله بر سر یک تکه روسری نیست، مسئله فراتر از اینهاست».

این پژوهشگر مسائل زنان افزود که اکنون برخلاف اوایل انقلاب، مردان نیز «به مرور متوجه شدند که این موضوع فقط به زنان برنمی‌گردد، بلکه حجاب اجباری تحقیر مردان هم است».

با وجود انتقاد فاطمه صادقی از مقام‌های جمهوری اسلامی، اما اظهارات چند سال پیش او درباره پدرش جنجال‌برانگیز شد.

او به ماهنامه «اندیشه پویا» درباره صادق خلخالی، حاکم شرع دادگاه‌های انقلاب و صادرکننده حکم اعدام برای بسیاری از مقام‌های پیش از انقلاب، گفت: «فضای آن زمان، فضایی کاملاً ایدئولوژیک بود. من اصلاً نمی‌خواهم بگویم که پدرم آدم مهربانی بود. اصلاً از این خبرها نبود اما آن فضای ایدئولوژیک قاطعیت انقلابی می‌طلبید و کسی که در جای آقای خلخالی می‌نشست گویی باید به آن قاطعیت انقلابی پاسخ می‌داد».

منیره برادران، از زندانیان سیاسی پیشین، در واکنش به این اظهارات و خطاب به فاطمه صادقی نوشت: «شما مسئول جنایت‌های پدرتان نیستید ولی در مقابل حرفی که می‌زنید، مسئول هستید. توجیه و رفع مسئولیت از پدرتان، یعنی همدستی با او».


رادیو فردا

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *