– جدا از روند پرسرعت خروج پول حقیقی از بازار بورس، حجم معاملات و خرید سهام در این بازار نیز روندی کاهشی دارد بطوری که شاخص کل بورس طی یک ماه گذشته ۹۲ هزار واحد سقوط کرده است.
– در حالی که بازار بورس طی دو سال گذشته همچنان متأثر از دست پنهان و خرابکار دولت بوده است، در هفته‌های گذشته نیز ریسک بازار به دلیل شکست مذاکرات هسته‌ای و خیزش سراسری مردم افزایش یافته است.
خروج سرمایه از بازار بورس طی روزهای گذشته سرعت گرفته و با ثبت رکوردی تازه به سه هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان رسیده است. ناامیدی از توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها، و خیزش ملی علیه جمهوری اسلامی دو عامل مهم در خروج سرمایه از بازار بورس هستند.
طی ۱۰ روز گذشته سه هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان توسط افراد حقیقی از بازار بورس خارج شده است بطوری که در روز شنبه هفتم آبان ۹۰۰ میلیارد تومان و در روز گذشته، یکشنبه هشتم آبان، ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر از بازار بورس خارج شد.
جدا از روند پرسرعت خروج پول حقیقی از بازار بورس، حجم معاملات و خرید سهام در این بازار نیز روندی کاهشی دارد بطوری که شاخص کل بورس طی یک ماه گذشته ۹۲ هزار واحد سقوط کرده است.
مجید سلیمی بروجنی روز جمعه ششم آبان پس از هفته‌ای که خروج پول از بازار سرمایه سرعت زیادی یافته بود، در گفتگو با خبرآنلاین گفت که «ارزش معاملات پایین بازار سهام در کنار رشد کم‌جان نماگر اصلی بورس تهران، سیگنال خوبی به بازار مخابره نمی‌کند. ارزش معاملات همچنان در سطح بسیار پایینی قرار دارد و مادامی که این تغییر در سطح معقول قرار نگیرد، نمی‌توان به عملکرد مطلوب بازار سهام دلخوش بود. خریدهای موجود در بازار سهام در روزهای اخیر به حداقل رسیده اما خروج پول از بازار همچنان ادامه دارد.»
در همین رابطه خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی روز ۱۷ مهر به نقل از حمیدرضا جیهانی کارشناس اقتصادی اعلام کرد که خیزش مردم علیه جمهوری اسلامی «باعث ایجاد ترس سرمایه‌گذاران و افت و نوسانات شاخص بورس شده است.»
شهیر محمدنیا دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز به روزنامه شرق گفته که «خروج سرمایه هم از سوی حقوقی‌ها و هم از سوی سرمایه‌داران خرد در حال انجام است. دلیل آنهم مشخص است؛ هیچ بارقه امیدی در بازار وجود ندارد. در شرایط فعلی که ریسک سیستماتیک در بازارها نقش‌آفرین است، لازم است برخلاف حالت متداول که تحلیل‌ها از پایین به بالاست، تحلیلی از بالا به پایین داشته باشیم.»
شهیر محمدنیا افزوده که «حالا دیگر تمام امیدها مبنی بر اینکه این دولت بتواند توافقی را احیا کند از دست رفته و آمریکا هم مرتب اعلام می‌کند که برجام را از دستور کار خارج کرده است. در واقع در حالی که بازار مدت طولانی امید داشت تا با احیای برجام جانی دوباره بگیرد، حالا دیگر نمی‌تواند پرتفویی [سبد سهام] برجام‌محور هم بچیند.»
بحران در بازار بورس ایران از دو سال و نیم پیش و پس از آنکه دولت حسن روحانی تلاش کرد کسری بودجه ناشی از بازگشت تحریم‌ها را با دستبرد به دارایی مردم جبران کند آغاز شد. دولت در ابتدا رونق کاذبی در بازار بورس ایجاد کرد و سپس با تبلیغ مردم را به سرمایه‌گذاری در بازار بورس تشویق کرد. علی خامنه‌ای نیز بازار بورس را بازاری پررونق اعلام و به طور علنی از مردم خواست سرمایه خود را به بازار بورس ببرند. همزمانی این تبلیغات با تورم فزاینده سبب شد بسیاری از شهروندان که حتی با سازوکار بازار سرمایه آشنا نبودند سرمایه خود را به بازار بورس ببرند و دولت با مدیریت صف خریدوفروش توسط شرکتها و کارگزاری‌های «خودی» بخش زیادی از پول مردم را به جیب و آنها را با زیان گسترده روبرو کرد.
در حالی که بازار بورس طی دو سال گذشته همچنان متأثر از دست پنهان و خرابکار دولت بوده است، در هفته‌های گذشته نیز باقیمانده‌ی اعتماد سرمایه‌گذاران نیز به دلیل شکست مذاکرات هسته‌ای و اعتراضات سراسری در داخل از بین رفت.
تحولات داخلی در کنار ناامیدی از لغو تحریم‌ها دست‌کم در آینده نزدیک سبب افزایش ریسک بازار سرمایه شده است. شرایط بحرانی و شکننده جمهوری اسلامی سبب شده سرمایه‌داران به ویژه در بازارهای پرریسک، ترجیح دهند سرمایه خود را نقد کرده تا بتوانند در بزنگاه‌ها تصمیمات بهتری گرفته و ارزش سرمایه خود را حفظ کنند.
در چنین شرایطی بازار بورس نیز با خروج گسترده سرمایه روبرو شده است. در آنسو دولت دو روز پیش از بسته‌ای ۱۰ بندی برای حمایت از بازار بورس خبر داد که روند خروج سرمایه طی دو روز گذشته نشان می‌دهد سهامداران مطلقا به این بسته نیز اهمیت نداده‌اند.
عباسعلی حقانی نسب کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با روزنامه شرق درباره این بسته گفته که «دولت هیچ حمایت خاصی نکرده است و حداقل تلاش نکرد که اعتماد از دست رفته مردم را به آنان بازگرداند.»
به گفته این کارشناس بازار بورس، «اگر دولت و مجلس بخواهند به رفتارشان در ماه‌های آتی ادامه بدهند و اقدامی عملی در راستای حمایت ساختاری از بازار سرمایه نداشته باشند، چشم‌انداز بازار مثبت نیست، اما اگر دولت جدی وارد میدان شود و دو کار انجام دهد، یکی تصویب مالیات بر عایدی ثروتمندان سوداگر کالاهای مصرفی و دیگری هم کنترل خلق نقدینگی و کاهش نرخ بهره، بازار سرمایه شرایط خوبی پیدا می‌کند و تا زمانی که این دو اقدام صورت نگیرد، شرایط بی‌اعتمادی در بازار ما وجود خواهد داشت.» معلوم نیست این کارشناس در حالی که کل نظام با بحران داخلی و خارجی روبروست چگونه فکر می‌کند چنین پیشنهادی می‌تواند «بازار بورس» را با مشارکت کسانی نجات دهد که بخشی از مردم معترض هستند!
کیهان چاپ لندن: