شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در نشستی ویژه درباره سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان از سوی جمهوری اسلامی، قطعنامهای را به تصویب رساند که بر اساس بندی از آن، یک کمیته حقیقتیاب بینالمللی درباره اعتراضات ایران باید تشکیل شود. این در حالی است که چین خواستار حذف این بند شده بود.
در رایگیری این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد در روز پنجشنبه سوم آذر، برای این قطعنامه، ۲۵ عضو شورای حقوق بشر رای موافق و ۶ عضو رای مخالف دادند. رای ۱۶ عضو نیز ممتنع بود.
ارمنستان، چین، کوبا، پاکستان، ونزوئلا و اریتره، شش کشوری بودند که به این قطعنامه رای منفی دادند.
همچنین چین متممی را برای تغییر متن قطعنامه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد پیشنهاد کرد که با ۲۵ رأی مخالف، ۶ رأی موافق و ۱۵ رأی ممتنع رد شد. این متمم خواستار حذف بخشی از متن قطعنامه بود که خواستار تشکیل یک «هیئت حقیقتیاب» برای تحقیق درباره خیزش سراسری ایرانیان بود.
پس از قرائت نتیجه رایگیری، فعالان حقوق بشر حاضر در نشست و همچنین برخی دیپلماتها با کف زدن استقبال خود را از این نتیجه نشان دادند.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در واکنش به تصویب این قطعنامه نوشت: «ما بدون اینکه مطمئن باشیم که آیا قطعنامه ما اکثریت لازم را کسب خواهد کرد رو به جلو حرکت کردیم و حامیان را جمع کردیم. اینک نتیجه مشخص است.اتحاد برای عدالت – برای مردم ایران.»
پیشتر وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل در پاسخ به خبرنگاران خواستار یک تحقیق مستقل و بیطرف درباره اعتراضات در ایران شد.
او گفت درباره مجازات اعدام تا اینجا مقامهای جمهوری اسلامی پاسخی به این نهاد ندادهاند.
ساعاتی قبل از آن، در نشست اضطراری این شورا که روز پنجشنبه سوم آذر در مقر سازمان ملل متحد در ژنو برگزار شد، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد درباره اعتراضات به قطع اینترنت و سرکوب گسترده معترضان اشاره کرد.
او همچنین گفت که بررسیها در زمینه قتل مهسا امینی اصول و استانداردهای تحقیق بیطرفانه را نداشته است.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران نیز در این نشست به حمله نیروهای امنیتی و لباس شخصی به دانشگاهها، کشتهشدن کودکان معترض، برگزاری دادگاه و اعتراف اجباری و صدور حکم اعدام برای معترضان اشاره و درباره آنها ابراز نگرانی کرد.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران همچنین اشاره کرد که به خانواده معترضان کشتهشده برای عدم برگزاری مراسم، فشار آورده شده است.
جاوید رحمان گفت: «هیچ پاسخگویی در ایران در زمینه نقض حقوق بشر وجود ندارد.»
سخنرانی نمایندگان کشورها
در ادامه، آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، گفت: «حکومت ایران معترضان را با حکم اعدام تهدید میکند، تنها برای اینکه حقوقی را مطالبه میکنند که همه ما میخواهیم.»
او افزود: «حکومت ایران معترضان را با حکم اعدام تهدید میکند، تنها برای اینکه حقوقی را مطالبه میکنند که همه ما میخواهیم.»
وزیر خارجه آلمان همچنین در بیانیهای نوشت: «معترضان ایرانی نه در سازمان ملل و نه در شورای حقوق بشر صدایی ندارند اما ما این امکان را داریم و برای همین به همراه ایسلند و ۵۰ شریک (کشور)، دیگر جلسه ویژه امروز را درباره ایران تشکیل دادیم.»
او افزود: «امروز شورای حقوق بشر سازمان ملل میتواند صدای خود را در حمایت از حقوق تفکیکناپذیر مردم در ایران بلند کند.»
نماینده فیلیپین نیز در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت: «ما به نقش مهم زنان در ساختن کشورها و ملتها اعتقاد داریم و خواستار حذف هرگونه ساختار تبعیض جنسیتی هستیم.»
نماینده پرتغال نیز گفت: ما شاهد خشونت در ایران هستیم و کشور ما میخواد تا ایران حقوق بشر رو برای همه مردم به یکسان رعایت کند.
در این نشست نمایندگان کشورهای حاضر، خواستار رفع محدودیت و فشار بر رسانهها و روزنامهنگاران و همچنین توقف سرکوب فعالان مدنی در ایران شدند.
نماینده فنلاند گفت که مردم ایران لایق امید برای عدالت هستند و نماینده جمهوری چک نیز بر حق تجمع مسالمتآمیز ایرانیان تاکید کرد.
همچنین نماینده آلبانی گفت: «رژیم ایران میخواهد شورای سازمان ملل صدای مردم ایران را نادیده بگیرد، تا بتواند به سرکوب آنها ادامه دهد.»
همچنین نماینده فرانسه خواستار تشکیل سازوکار تحقیق درباره نقض حقوق بشر در ایران شد.
نماینده اوکراین به حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در زمینه حمله به اوکراین اشاره کرد.
نماینده استرالیا در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل گفت: «اعلام مجازات اعدام برای معترضان مشمئز کننده است. بر خلاف دروغ های رژیم ایران، تظاهرکنندگان صدای مردم ایران هستند نه عوامل خارجی.»
این در حالی است که نماینده بلژیک در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواستار توقف سرکوب خشونتآمیز اعتراضات در ایران شد.
همچنین وزیر خارجه ایسلند گفت که گزارشهای متعددی درباره خشونت جسمی و جنسی علیه بازداشتشدگان وجود دارد و خشونت و نقض حقوق بشر باید متوقف شود.
وزیر خارجه اسلوونی هم گفت: «به شدت نگران مجازات اعدام علیه معترضان هستیم.» همچنین وزیر خارجه اکوادور تاکید کرد: «به شدت نگران خشونت جنسی علیه معترضان هستیم.»
نماینده لیختن اشتاین از مصونیت ساختاری برای ناقضان حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی کرد و خواستار همکاری مقامات ایران با گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل شد. نماینده شیلی نیز از خشونت علیه اقلیتهای مذهبی و قومی در ایران ابراز نگرانی کرد.
نماینده ایرلند در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره ایران از گزارشها درباره خشونت جنسی علیه زنان معترض ابراز نگرانی کرد و خواستار لغو مجازاتهای اعدام شد.
نماینده تیمور شرقی در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز گفت: «درباره موارد نقض حقوق بشر در ایران باید تحقیقات بیطرف انجام شود و قربانیان و بازماندگان به عدالت دسترسی داشته باشند.»
نماینده اسرائیل گفت: «جمهوری اسلامی نقض حقوق بشر را به کشورهای خاورمیانه صادر میکند. زنان و مردان در ایران خواستار تغییر هستند. آنها برای کشورهای خارجی نمی جنگند، بلکه برای عدالت و آینده بهتر میجنگند.»
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران نیز گفت: «خطر اعدام دسته جمعی معترضان در ایران وجود دارد. سازمان ملل باید مکانیسمی برای پاسخگو کردن ایران داشته باشد.»
نماینده مولداوی در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل از نقض گسترده حقوق بشر در ایران و کشتار صدها معترض ابراز نگرانی کرد.
سیمین فهندژ، نماینده جامعه جهانی بهائی، از ایجاد یک کمیته حقیقتیاب مستقل درباره ایران حمایت کرد.
نمایندهای از سوی فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران به بازداشت دهها روزنامهنگار در ایران به دلیل انجام وظیفه خود و همچنین تهدید و آزار خبرنگاران در خارج از کشور از سوی جمهوری اسلامی اشاره و آن را محکوم کرد.
نماینده عفو بینالملل در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل به کشته شدن کیان پیرفلک و بیش از ۴۰ کودک دیگر در اعتراضات ایران به دست ماموران جمهوری اسلامی اشاره کرد.
شادی امین، مدیر ششرنگ و عضو هیات مدیره سازمان ایلگا جهانی، در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل از طرف ایلگا صحبت کرد و به نقض حقوق جامعه الجیبیتیکیو در ایران اشاره کرد.
واکنش جمهوری اسلامی و کشورهای حامی تهران
خدیجه کریمی، مدیر کل امور بینالملل معاونت زنان و خانواده ریاستجمهوری ایران برگزاری این نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل را «گمراهکننده» خواند.
همچنین کاظم غریبآبادی، معاون امور بینالملل قوه قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی در واکنش به برگزاری این نشست ویژه شورای حقوق بشر، بیانیه وزیر خارجه آلمان در این نشست را «فریبکارانه» توصیف کرد.
او برگزاری نشست ویژه شورای حقوق بشر در مورد ایران را نیز «یک اقدام مزورانه» خواند.
در این نشست همچنین برخی از کشورها از جمهوری اسلامی حمایت کردند.
نمایندگان چین، ونزوئلا و کوبا به مسائلی از جمله «سیاسی شدن موضوع حقوق بشر»، تحریمها علیه جمهوری اسلامی و «دخالت در امور داخلی ایران» پرداختند.
نماینده کره شمالی گفت: «ما از استفاده ابزاری از حقوق بشر برای دخالت در کشورهای مختلف نگرانیم.»
همچنین نماینده حکومت بشار اسد در سوریه نیز که از متحدان جمهوری اسلامی به شمار میرود در این نشست سخنرانی کرد.
کمی پیش از آغاز این نشست، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی، در نامهای خطاب به رییس شورای حقوق بشر سازمان ملل با بیان این که مردم ایران دموکراسی و آزادی میخواهند، نوشت: «از امروز میگویم و از کشتار زنان و میگویم که میکشند و میگویند خودکشی کرد … کودک میکشند میگویند ما نکشتیم … به کردستان لشکر میکشند ….»
همچنین در آستانه برگزاری این نشست، نماینده دائم آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل با اشاره به دیدار خود با کنشگران ایرانی نوشت: «برای واکنش شورای حقوق بشر سازمان ملل به سرکوبگری رژیم ایران هیچ زمانی مناسبتر از اکنون نیست. مردم ایران استحقاق دارند خواستار پاسخگویی باشند.»
تاکنون سخنگوی کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد هم چندین بار به کشتار معترضان در ایران واکنش نشان داده است.
او روز سهشنبه در نشست خبری خود در ژنو گفت که از مقامهای جمهوری اسلامی میخواهد به جای استفاده از «نیروی غیرضروری یا نامتناسب» برای سرکوب اعتراضها، به خواستههای مردم برای برابری، کرامت و حقوقشان رسیدگی کنند.
نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره خیزش مردمی در ایران دو روز پس از برگزاری یک نشست مشابه در پارلمان اروپا برگزار میشود.
نمایندگان پارلمان اروپا در نشست این پارلمان ضمن حمایت از خیزش انقلابی مردم ایران، خواستار قرار گرفتن کل سپاه پاسداران در فهرست سازمانهای تروریستی و همچنین بسته شدن سفارتخانههای جمهوری اسلامی در خاک اتحادیه اروپا شدند.
ایران اینترنشنال: