«شورای حقوق بشر» سازمان ملل متحد در دهمین هفته سرکوب خونین اعتراضات مسالمت‌آمیز شهروندان ایرانی توسط ماموران مسلح جمهوری اسلامی ایران، با پیشنهاد آلمان و ایسلند یک جلسه اضطراری برگزار کرد و به پیش‌نویس قطعنامه این دو کشور برای تاسیس یک هیات حقیقت‌یاب مستقل رای داد.
متن کامل این قطعنامه بی‌سابقه برای اولین بار توسط «ایران‌وایر» به زبان فارسی منتشر می‌شود. قطعنامه‌ها در بخش‌های مختلف سازمان ملل متحد با زبان و شیوه استاندارد این سازمان نوشته می‌شوند و «ایران‌وایر» هم در ترجمه فارسی قطعنامه، به شکل نگارش نسخه اصلی وفادار مانده است.
«شورای حقوق بشر» سازمان ملل متحد A/HRC/S-35/L.1
سی و پنجمین جلسه ویژه
۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، برابر با سوم آذر ۱۴۰۱
متن کامل قطعنامه شورای حقوق بشر در تاسیس هیات حقیقت‌یاب برای ایران
آلبانی، استرالیا، اتریش، بلژیک، کانادا، کاستاریکا، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایسلند، *لیتوانی، لوکزامبورگ، هلند، نیوزلند،*پرتغال، *اوکراین، بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و ایالات متحده امریکا: حامیان پیش‌نویس قطعنامه. (کشورهای ستاره‌دار، عضو ناظر شورای حقوق بشر هستند)
درباره وخامت وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران
شورای حقوق بشر،
با پیروی از منشور ملل متحد، مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر و دیگر اسناد بین‌المللی مربوط به حقوق بشر،
با یادآوری کلیه قطعنامه‌های مصوب مجمع عمومی و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد درباره وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، از جمله قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۵ آذر ۱۴۰۰ و ۲۰۲۱ و ۱۲ فروردین ۱۴۰۱،
با نگرانی از وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران بیان شده توسط کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، رویه ویژه گزارش‌گران دارای ماموریت از سوی شورای حقوق بشر، نهادهای سازمان ملل متحد و به ویژه نماینده دبیرکل در مورد خشونت علیه کودکان، از جمله در درخواست مشترکی که در چهارم آبان ۱۴۰۱ توسط گروهی از کارشناسان صادر شد،
با تاکید بر نیاز به پاسخ‌گویی در مورد موارد نقض حقوق بشر که برای جلوگیری از تکرار و ممانعت از تخلفات بیشتر از آن در آینده حیاتی است و یادآوری تعهد جمهوری اسلامی ایران در انجام تحقیقات سریع، موثر، مستقل، شفاف و بی‌طرفانه در همه موارد نقض حقوق بشر گزارش شده،
با تاکید مجدد بر حقوق بشر زنان و دختران در جمهوری اسلامی ایران و تعهدات دولت تحت قوانین بین‌المللی حقوق بشر در این زمینه،
با ابراز نگرانی عمیق از ادعاهای نقض فراگیر حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، از جمله گزارش‌هایی مبنی بر دستگیری خودسرانه زنان و دختران، بازداشت، ضرب و شتم و تجاوز جنسی به دلیل مطالبه حقوق انسانی و اساسی خود از آزادی‌ها،
با ابراز نگرانی عمیق از گزارش‌ها مبنی بر دستگیری خودسرانه افراد زیر سن قانونی به دلیل شرکت در اعتراضات و حبس آن‌ها در «مراکز روانی» و بازداشت «پیش‌گیرانه» فعالان جامعه مدنی برای محدود کردن توانایی آن‌ها جهت شرکت یا سازمان‌دهی تظاهرات مسالمت آمیز،
با نگرانی در مورد گزارش‌های مربوط به محدودیت در ارتباطات که از جمله در استفاده از تلفن ثابت و تلفن همراه، قطع شدن اینترنت و فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی که اعمال حقوق بشر، از جمله حق آزادی نظر و بیان را تضعیف می‌کنند.
۱. ابراز تاسف عمیق می‌کند از مرگ گزارش شده صدها نفر (در پیش‌نویس اولیه حداقل ۳۰۴ نفر ذکر شده بود)، از جمله ۴۱ کودک که در اعتراضاتی شرکت داشتند که پس از مرگ «ژینا مهسا امینی»، زن جوانی آغاز شد که به اتهام نقض قانون دستگیر و در زمان بازداشت، در روز ۲۵ شهریور فوت کرد و گزارش‌ها از دستگیری‌های خودسرانه بسیاری از افراد شرکت کننده در اعتراضات به قانون حجاب اجباری؛
۲. ترغیب می‌کند دولت جمهوری اسلامی را به ترویج، حفاظت و رعایت حقوق بشر و اتخاذ تمام اقدامات لازم برای جلوگیری از قتل‌های فراقانونی، ناپدید شدن اجباری، خشونت جنسی و جنسیتی، دستگیری و بازداشت خودسرانه و شکنجه و سایر رفتارها یا مجازات‌های ظالمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیز، از جمله علیه معترضان مسالمت آمیز؛
۳. می‌خواهد از دولت جمهوری اسلامی ایران که به اصرار برای تبعیض علیه زنان و دختران در زندگی عمومی و خصوصی و در قانون و در عمل پایان دهد و از تمام ابعاد حقوق بشر، از جمله حق آزادی بیان و عقیده و حق آزادی مذهب یا عقیده حمایت کند؛
۴.همین طور می‌خواهد از دولت جمهوری اسلامی ایران تا دسترسی قربانیان و بازماندگان به عدالت و جبران خسارت، از جمله غرامت را تضمین کند و مرتکبین با رعایت ضمانت‌های دادرسی عادلانه مطابق قوانین بین‌المللی حقوق بشر را در برابر اعمال‌شان کاملا پاسخ‌گو بدارد؛
۵. بار دیگر تاکید می‌کند بر نیاز فوری دولت جمهوری اسلامی ایران بر بازیابی کامل دسترسی به اینترنت و بر اهمیت حفظ آزاد و باز بودن دسترسی متقابل، قابل اعتماد و ایمن به اینترنت؛
۶. دعوت می‌کند از مقامات جمهوری اسلامی ایران برای همکاری کامل با گزارش‌گر ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، به ویژه با اعطای دسترسی رایگان، کامل و بدون مانع به قلمرو کشور و طی آن، صدور دسترسی بدون مانع به تمام اماکن بازداشت و گسترش همکاری کامل با رویه‌های موضوعی ویژه شورای حقوق بشر و ساختارهای سازمان ملل متحد؛
۷. تصمیم می‌گیرد به ایجاد یک کمیته مستقل حقیقت‌یاب بین‌المللی که از سوی رییس شورای حقوق بشر به شرح وظایف ذیل منصوب می‌شود:
(الف) به طور کامل و مستقل موارد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران را در ارتباط با اعتراضاتی که از ۲۵ شهریور آغاز شده‌اند، بررسی کند، به همراه ابعاد جنسیتی احتمالی چنین تخلفاتی؛
(ب) حقایق و شرایط مربوط به تخلفات ادعایی را مشخص کند؛
ج) گردآوری، تجمیع، تجزیه و تحلیل شواهد مربوط به چنین تخلفاتی و حفظ شواهد، از جمله با توجه به همکاری در روند قانونی آینده که در حال حاضر صلاحیت رسیدگی دارند یا در آینده صلاحیت خواهند داشت (در پیش‌نویس قطعنامه آمده بود با دادگاه‌ها یا محاکم ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی صلاحیت‌دار که وجود دارند یا در آینده تاسیس خواهند شد)؛
(د) با همه ذی‌نفعان مربوطه، از جمله دولت جمهوری اسلامی، دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، گزارش‌گر ویژه وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، نهادهای مرتبط سازمان ملل، سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر و جامعه مدنی تعامل داشته باشد؛
۸. درخواست می‌کند از هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی که یک گزارش شفاهی به روز و تعاملی درباره یافته‌های خود، از جمله در مورد ابعاد جنسیتی نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران به پنجاه و سومین نشست شورای حقوق بشر و یک گزارش جامع در مورد یافته‌های خود به شورا، از جمله در مورد ابعاد احتمالا جنسیتی، طی یک گفت‌وگوی تعاملی در پنجاه و پنجمین جلسه آن ارایه دهد؛
۹. دعوت می‌کند از دولت جمهوری اسلامی ایران برای همکاری کامل با هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی جهت اعطای بدون تاخیر دسترسی به داخل کشور و در اختیار گذاشتن همه اطلاعات لازم به اعضای هیات حقیقت‌یاب برای انجام صحیح وظایف آن‌ها؛
۱۰. درخواست دارد برای عملیاتی شدن فوری این ماموریت و از دبیرکل سازمان ملل متحد می‌خواهد برای تحقق اجرای ماموریت هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی، تمام منابع و تخصص لازم را فراهم کند و از دفتر کمیساریای عالی درخواست می‌کند برای ارایه هرگونه پشتیبانی اداری، فنی و لجستیکی مورد نیاز برای اجرای مفاد این قطعنامه.