«به نظر میرسد که دیکتاتوری حاکم بر ایران باید خود را برای رفتن آماده کند»
همزمان با تداوم خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، ابعاد مختلف این انقلاب در رسانههای جهان بازتاب مییابد. بازداشت شهروندان ایرانی–بریتانیایی، پافشاری حاکمیت بر صدور احکام اعدام برای معترضان، سرکوب خشونتبار تظاهرات و بازداشتهای گسترده از مهمترین اخباریاند که طی ۲۴ ساعت گذشته در خبرگزاریهای بینالمللی منتشر شدند. در کنار این اخبار، تحلیلها، گفتوگوها و گزارشهای مختلف درباره تحولات ایران نیز در نشریات معتبر منتشر شدهاند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
عربنیوز: مطالبه سرنگونی کلیت نظام حاکم
عربنیوز روز یکشنبه ۲۵ دسامبر (چهارم دی) در تحلیلی درباره خیزش سراسری مردم ایران، نوشت: «این اعتراضها با رهبری زنان هیچ نشانهای از کاهش ندارند.»
در این مطلب، اشاره شده که رژیم ایران با یک بحران داخلی اساسی مواجه است، زیرا از سویی به نظر میرسد علی خامنهای به ایجاد تغییرات بنیادین در سیاستهایش تمایلی ندارد و از سوی دیگر، با وجود افزایش مکرر تلاشهای رژیم برای سرکوب مخالفان، هیچ نشانهای از کاهش اعتراضها به چشم نمیخورد.
در بخشی از یادداشت منتشرشده در عربنیوز میخوانیم: «اعتراضهای کنونی در ایران که همه گروههای قومی و مذهبی با شعارهایی مانند «مرگ بر دیکتاتور» در آن شرکت دارند، بیانگر مطالبات عمومی برای سرنگونی کل نظام حاکم است. این اتحاد نسلهای گوناگون و طبقات اجتماعی مختلف را حول محور این خواسته متحد کرده است. به نظر میرسد که دیکتاتوری بهوضوح در راه خروج است. اگرچه مردم ایران خود به این خواسته خواهند رسید، جامعه بینالمللی میتواند با فراتر رفتن از صرفا محکوم کردن رژیم آخوندی و برداشتن گامهای مشخص برای منزوی کردن آن، به تسریع این نتیجه کمک کند.»
هد تاپیکز: زنان ایرانی، الهامبخش دیگران
رسانه آمریکایی هد تاپیکز در یادداشتی با عنوان مهسا امینی: جرقهای که آتش یک انقلاب به رهبری زنان را برافروخت، به تحولات ایران پرداخت. در این یادداشت آمده است: «مهسا امینی که نامش در فهرست ۱۰۰ زن قدرتمند جهان در سال ۲۰۲۲ فوربس قرار گرفته، نماینده زنانی است که با پافشاری بر حقوق اساسی و انسانی خود، رژیم دینی ایران را به چالش کشیدهاند. اگرچه این زن جوان بدون اینکه بداند مرگش چه تاثیری بر جهان گذاشت، جان باخت، شجاعت و عزم او و سایر زنان ایرانی الهامبخش دیگران در سراسر جهان است.»
اوراسیا ریویو: آسیبپذیری حاکمیت در برابر خشم عمومی
پایگاه تحلیلی اوراسیا ریویو نیز در مطلبی با عنوان «رهبران روحانی ایران با عمیقتر شدن اختلاف دستوپنجه نرم میکنند»، به بررسی قیام مردم ایران در مقابل حاکمیت پرداخت.
در این تحلیل اشاره شد: «اعتراضهای سراسری پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت پلیس اخلاق، ایران را به دوره جدیدی از اختلاف عمیق میان رهبری روحانی و جامعه وارد کرد. مرگ این زن جوان کرد سبب شد سالها نارضایتی در جامعه ایران– بر سر مسائلی از کنترلهای اجتماعی و سیاسی گرفته تا فلاکت اقتصادی و تبعیض علیه اقلیتهای قومی و مذهبی– خود را به شکل اعتراضهای گسترده نشان دهد.»
تحلیلگر اوراسیا ریویو در ادامه تاکید کرد: «رهبران مذهبی ایران در مواجهه با بدترین بحران مشروعیت از زمان انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ قرار گرفتهاند. آنها سعی دارند این ناآرامیها را قیامهای جداییطلبانه اقلیتهای قومی نشان دهند که به جای حکومت آنان، وحدت ملی را تهدید میکند. این در حالی است که معترضان از همه اقشار به خیابانها ریخته و خواهان سقوط جمهوری اسلامی شدهاند.»
در بخش دیگری از این تحلیل، درباره آینده نزدیک پیش روی حکومت میخوانیم: «اعتراضهای گسترده آسیبپذیری حاکمیت در برابر خشم عمومی را آشکار کرد و این نگرانی را در میان رهبران ارشد به وجود آورد که یک گام اشتباه میتواند به معنای مشکلات بیشتر در ادامه باشد؛ حتی اگر اعتراضهای فعلی فروکش کنند. ممکن است نظام خشم بیشتری از خود نشان دهد اما هیچ تضمینی وجود ندارد که نیروی بیشتر بتواند به تظاهرات ضدحکومتی دهد زیرا سرکوبهای خشونتآمیز تاکنون تنها اعتراضهای بیشتر را برانگیخته است. از سوی دیگر، در شرایطی که چهار سال تحریم توسعه برنامه هستهای ایران را متوقف نکرده است، بحران داخلی موجود در این کشور احتمالا به قدرتهای غربی برای افزایش فشار بر تهران دست بازتری خواهد داد.»