دستور دادستان کل کشور به دادسراها و دادگاه‌ها: با سرعت حکم بدهید
بازداشت‌ها در ایران همچنان ادامه دارد و احکام بازداشت‌شدگان خیزش سراسری یکی پس از دیگری در حال صدور است. تا امروز بسیاری از معترضان احضار و دست‌کم ۱۸ هزار و ۶۶۶ نفر بازداشت و بسیاری نیز با تماس‌های ناشناس نهادهای امنیتی تهدید یا بازجویی تلفنی شده‌اند. این برخوردها باعث شده که این روزها اکثر خانواده‌ها در میان اطرافیان خود کسی را بشناسند که دست‌کم یکی از این سرکوبها را از سر گذرانده است.
از طرفی، محسنی اژه‌ای هم در این روزهای تاریک ریاستش بر قوه قضاییه، طی نامهای، به معاون اول این قوه و دادستان کشور دستور داده روند تکمیل پرونده «عناصر اصلی اغتشاشات اخیر» را روزانه پیگیری کنند و خواستار محاکمه و اعمال مجازات بازدارنده برای آن‌ها شده است.
محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور، نیز در واکنش به این خواسته، صبح پنجشنبه ضمن اشاره به این نکته که برخی بازداشت‌شدگان با قرارهای لازم آزاد شدند، اعلام کرد برای افرادی که جرائم سنگینی دارند، کیفرخواست صادر شده است. او اعلام کرد که به دادسراها ماموریت داده شده که اجازه ندهند پرونده‌ها انباشته شوند و با نهایت سرعت به این پرونده‌ها رسیدگی کنند و آن‌ها را به دادگاه ارجاع دهند.
منتظری تاکید کرد که به دادسراها اعلام شده برای اجرای این امور، حداقل زمان صرف شود تا افراد بلاتکلیف نباشند. او افزود: «البته بلاتکلیف به این معنا که تکلیفشان در دادگاه مشخص شود. این دست متهمان اغلب تکلیفشان در دادسرا مشخص و به قرار (بازداشت، وثیقه، کفالت و …) منتهی شده است.»
این در حالی است که پیش از این، محمد مصدق، معاون اول قوه قضاییه، اعلام کرده بود که «در خصوص اغتشاشات اخیر، متهم بلاتکلیف نداریم». با وجود این، بسیاری از دستگیرشدگان روزها و هفته‌ها است که در بازداشت موقت به سر می‌برند و از تکمیل پرونده‌هایشان و ارسال آن به دادگاه خبری نیست و صرفا قرار بازداشت موقت آنان، آن هم بدون اطلاع‌رسانی به متهم و خانواده‌اش در مورد جزئیات پرونده و اتهام‌ها، تمدید می‌شود.
احکام حبس پنج ساله نیز این روزها به یکی از متداول‌ترین احکام علیه معترضان تبدیل شده‌اند. سپهر مرآت، از جمله شهروند معترضی است که در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی به پنج سال حبس تعزیری محکوم شده است. او شش مهر در تهران بازداشت شد و تاکنون در زندان تهران بزرگ محبوس است. حکم سپهر مرآت در دادگاه تجدید نظر نیز عینا تایید شد و او در حال حاضر، دوران حبس خود را می‌گذرد.
بازداشت‌شدگانی که این روزها خبرهای کمتری از آن‌ها شنیده می‌شود یا از آن‌ها خبری در دست نیست، با شرایط به‌نسبت سخت‌تری مواجه‌اند. در یکی از همین موارد، کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان اعلام کرد الهه شفیعی، ۳۸ ساله و پسرش دانیال برقی، ۱۹ساله، از شب ۳۰ شهریور در خیابان سناباد مشهد بازداشت شدند و از وضعیت آن‌ها اطلاع چندانی در دست نیست. این مادر و فرزند یک ماه را در انفرادی اطلاعات سپاه سپری کردند و تحت شکنجه و فشار قرار گرفتند.
بر اساس این گزارش، ماموران از شکنجه مادر برای گرفتن اعتراف اجباری از فرزندش استفاده و در ادامه اتهام‌های سنگینی به آنان وارد کردند. آن‌ها به زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل شده‌اند و تا چندی پیش، همچنان در وضعیتی بلاتکلیف و بدون داشتن وکیل در این زندان بودند. از وضعیت فعلی این مادر و فرزند خبری جدیدی در دست نیست.
۴۰ تن از بازداشت‌شدگان خیزش سراسری از جمله تعدادی نوجوان هم در دادگاهی در استان خراسان جنوبی هر کدام به یک سال حبس محکوم شده‌اند. به گزارش هرانا، این دادگاه که روز شنبه ۳ دی برگزار شد، بازداشت‌شدگان را بابت اتهام‌های «تبلیغ علیه نظام و نشر اکاذیب» به یک سال حبس محکوم کرد. برخی از این افراد نوجوان‌اند و میانگین سنی تمامی محکومان بین ۱۶ تا ۲۰ سال است. این بازداشت‌شدگان هم از دسترسی به وکیل تعیینی در دادگاه محروم بوده‌اند.
حاکمیت با سوءاستفاده از شرایط خیزش سراسری، تسویه حساب با معترضان در حوزه‌های مختلف را آغاز کرده است و به سراغ افرادی می‌رود که در بازه‌های زمانی مختلف، انتقادهایی را به برخی سیاست‌ها وارد کرده‌اند در همین راستا، مسعود مولانا، فعال مدنی و کنشگر محیط زیست، روز سه شنبه ۲۲ آذر در محل کار خود در شهرستان بابل بازداشت و به بازداشتگاه اطلاعات ساری منتقل شد. او یکی از جدی‌ترین منتقدان ساخت پتروشیمی میانکاله و طرح انتقال آب خزر به سمنان و از مدیران شبکه ملی تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی و نیز از بانیان و اعضای فعال گروه کوه‌نوردی آرش کمانگیر بابل، انجمن دوستداران دماوندکوه، انجمن دوستداران حافظ و انجمن حامیان توسعه پایدار بابل است. نیروهای وزارت اطلاعات پیش از این در مهرماه نیز به خانه او هجوم برده و تمام کتاب‌ها و تلفن همراه او را ضبط کرده بودند.
بازداشت‌های کور و صدور حکم‌های طولانی‌مدت برای فعالان دانشجویی نیز کماکان ادامه دارد. در همین راستا، روز سه‌شنبه ششم دی، پنج فعال دانشجویی سابق در تهران به نامهای امیر احمد منظمی، میثم رستم‌لو، امیر عباسی، حنظله هدایتی و مهدی بابادی بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شدند. بازداشت این فعالان دانشجویی همراه با تفتیش منازلشان صورت گرفت و ماموران وسایل شخصی این افراد را نیز ضبط کردند. از میان این افراد، امیر احمد منظمی پیش‌تر هم به دلیل فعالیت‌های خود سابقه بازداشت و محکومیت داشته است. به گزارش هرانا، از محل نگهداری و اتهام‌های مطرح‌شده علیه این افراد اطلاعی حاصل نشده است.
سجاد جبرئیلی، دیگر فعال دانشجویی، نیز کماکان در زندان و بلاتکلیفی است. او دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه بین‌المللی قزوین است و روز ۳۰ شهریور بازداشت شده است و با وجود گذشت سه ماه از بازداشت، در زندان تهران بزرگ به سر می‌برد. به گزارش شوراهای صنفی دانشجویان، این دانشجو بنا به حکم دادگاه بدوی، به سه و نیم سال حبس محکوم و حق داشتن وکیل از او سلب شده است.
نازیلا معروفیان، خبرنگار و دانشجوی روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه طباطبایی، هم با وجود گذشت دو ماه از بازداشت، کماکان بلاتکلیف است. او از روز ۸ آبان پس از انتشار مصاحبه‌اش با امجد امینی، پدر مهسا امینی، بازداشت و در زندان اوین محبوس شد. معروفیان این مصاحبه را علی‌رغم تهدید نیروهای امنیتی منتشر کرد و با برخورد نیروهای سرکوب مواجه شد.
اتحادیه آزاد کارگران نیز از خطر صدور احکام سنگین برای یک شهروند اهل زاهدان خبر داد. علی‌اکبر خوش‌کنار که نیروهای نظامی او را بازداشت کرده‌اند و پس از گذشت ۹۲ روز همچنان در زندان است، در معرض خطر صدور حکمی سنگین قرار دارد. خانواده و نزدیکان علی‌اکبر خوش‌کنار پس از پیگیری‌ها، متوجه شدند که قاضی در حال پرونده‌سازی برای او است. نیروهای نظامی و قضایی چابهار اتهام‌های این شهروند بلوچ را «آتش زدن بانک ملی چابهار، حمله به فرمانداری، ایجاد راه‌بندان در سطح شهر و لیدری اعتراضات» عنوان کرده‌اند.
خوش‌کنار چند سال پیش پدر خود را از دست داده و حالا دادگاه به مادر او اعلام کرده است که در ازای تخریب اموال عمومی، باید ۳۰۰ میلیون تومان بپردازد. علی اکبر خوش‌کنار ۵ مهر در یکی از خیابانهای چابهار بازداشت و ۸ مهر به زندان مرکزی زاهدان منتقل شد.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو نیز از احراز هویت ۲۰۱ زن بازداشتی کرد در جریان خیزش مردمی خبر داد. به گفته هه‌نگاو، ۳۰ نفر از این زنان زیر ۱۸ سال دارند و عمدتا دانش‌آموزند و بر اساس معیارهای جهانی حقوق بشر، کودک به شمار می‌آیند.
این نهاد حقوق بشری اعلام کرد که با استناد به آمار به‌ثبت‌رسیده در مرکز آمار و اسناد این سازمان، طی ۱۰۰ روز مقاومت مردمی بیش از ۵۰۰ فعال زن کرد در استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان، آذربایجان‌غربی و دیگر شهرهای ایران ربوده یا بازداشت شده‌اند که هه‌نگاو تاکنون توانسته است هویت ۲۰۱ تن از آنان را احراز کند. بر اساس تحقیقات هه‌نگاو، در میان این ۲۰۱ زن احراز هویت‌شده، ۲۷ دانشجو، شش معلم و یک وکیل پایه یک دادگستری وجود دارند.