با سفر ابراهیم رئیسی به چین نخستین قدم برای اجرای توافق‌نامه ۲۵ ساله دو کشور برداشته شد
ساخت، توسعه و مدیریت فرودگاه‌های ایران بر اساس توافق‌نامه جامع همکاری ۲۵ ساله قرار است به چین واگذار شود.
خبرگزاری ایسنا، روز جمعه ۲۸ بهمن، به نقل از آرمان بیات، کارشناس حوزه حمل‌ونقل هوایی، خبر داد این امتیاز در بند سه پیوست شماره سه برنامه جامع ایران و چین گنجانده شده است.
بیات گفته است این بند «به‌صورت خاص درباره سرمایه‌گذاری و تامین مالی چین در حوزه زیربنایی هوایی ایران» است که «توسعه فرودگاه‌ها» را هم شامل می‌شود.
خرید محصولات هوایی تولید مشترک ایران و چین و توسعه زنجیره تامین هوایی از دیگر مفاد این بند است که به گفته این کارشناس، «یعنی چین می‌خواهد خط تولید یا مونتاژ را به ایران بیاورد.»
او همچنین احتمال فروش خط تولید، همکاری مشترک در تولید یا مونتاژ تولیدات هوایی چین در ایران را از دیگر مواردی برشمرد که «همگی در مراحل اولیه و طی کردن آزمون‌های عملیاتی و فنی برای اخذ صلاحیت‌های لازم مراجع هوانوردی بین‌المللی» قرار دارد.
این کارشناس می‌گوید محتوای این بند از توافق‌نامه «در وضعیت فعلی چندان مناسب شرایط بخش غیرنظامی نیست و باید به نحوی این موضوع را مدیریت کرد که انتقال فناوری» هم صورت بگیرد.
با سفر ابراهیم رئیسی به چین و امضای ۲۰ تفاهم‌نامه در پکن، موضوع توافق‌نامه جامع همکاری ۲۵ ساله دو کشور و بند‌ها و تعهدات آن بار دیگر در ایران خبرساز شده است.
این توافق‌نامه همچون بسیاری دیگر از تفاهم‌نامه‌های چین با سایر کشور‌ها، محرمانه است و اطلاعات چندانی از مفاد و جزئیات آن تاکنون منتشر نشده است.
واگذاری بسیاری از منابع اقتصادی و دادن امتیاز‌های هنگفت تجاری به پکن در کنار احتمال حضور نظامی این کشور در خاک ایران، از مهم‌ترین دغدغه‌های افکار عمومی در مورد این توافق‌نامه است.
سایت «تجارت‌نیوز» در هفته جاری بند‌هایی از این توافق‌نامه به نقل از منابع خارجی را منتشر کرده که «تهاتر نفت ایرانی با فیلترینگ چینی» از مهم‌ترین این همکاری تهران و پکن اعلام شده است.
این سایت نوشته که چین قرار است ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری کند که ۲۸۰ میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز و ۱۲۰ میلیارد دلار در صنعت حمل‌ونقل خواهد بود.
بخش مهم دیگر این سرمایه‌گذاری به صنعت خودرو مربوط می‌شود و قرار است سهم خودروهای چینی در بازار ایران بیشتر شود.
آن‌طور که در گزارش این سایت خبری آمده، قرار است چین در پروژه‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند و محصولات آن‌ها را با ۳۰ درصد تخفیف خریداری کند و برای بازپرداخت پول نفت ایران هم با واحد پول یوان دو سال مهلت دارد.
این گزارش همچنین می‌گوید با اجرای این قرارداد ایران به چین نفت می‌دهد و به‌جای یک‌سوم پول آن، لوازم خانگی و خودرو وارد می‌کند.
فروش سامانه‌های امنیت سایبری به ایران هم نکته دیگری است که این گزارش به آن اشاره شده است و تهران قرار است از پکن سیستم امنیت سایبری وارد کند.
پیش از این، برخی از نمایندگان مجلس تهاتر نفت با شبکه ملی اطلاعات را تایید کرده بودند. محمود نبویان، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، ازجمله نمایندگانی است که در این زمینه فاش کرده که «برای ما بسیار مهم است که با همکاری چین بتوانیم بر فضای مجازی خود حاکمیت داشته باشیم.»
محمدصالح جوکار، نماینده مجلس یازدهم، هم شهریورماه سال ۱۳۹۹ گفته بود: «طرح ملی شدن اینترنت بحث امروز و دیروز نیست و این ماجرا به چند سال پیش بازمی‌گردد. کشور چین قرار است طی سند همکاری ایران با این کشور، به تحقق این موضوع کمک کند.»
فریدون کرد زنگنه، مدیر سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شرکت ملی نفت، از دیگر مسئولانی است که به‌تازگی جزئیات تازه‌ای از مذاکرات طرفین برای اجرای بند‌هایی از این توافق‌نامه را فاش کرده است.
کرد زنگنه گفته است: «در آخرین مذاکراتی که با یکی از شرکت‌های بزرگ چینی داشتیم، این شرکت حاضر به سرمایه‌گذاری سه به یک (یک سهم ایران، سه سهم چین) در پروژه ایران ال‌ان‌جی با استفاده از خط اعتباری چین – ایران شده است.»
به گفته او، تهاتر نفت خام با کالا، یکی دیگر از محورهای مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با شرکت‌های چینی است.