دولت آمریکا تاکنون درباره علت حذف ۱۸ مقام جمهوری اسلامی از فهرست ممنوعیتهای مسافرتی و مهاجرتی توضیحی ارائه نکرده است
نام مجتبی خامنهای و ۱۷ مقام جمهوری اسلامی از جمله صادق لاریجانی و غلامحسین محسن اژهای از تازهترین فهرست محدودیتهای مسافرتی و مهاجرتی آمریکا حذف شد.
این فهرست، در واقع گزارش سالانه دولت به کنگره آمریکاست که در نسخه جدید آن محدودیت سفر مقامهای جمهوری اسلامی به خاک ایالات متحده از ۶۱ نفر به ۴۳ نفر کاهش یافته است.
۱۸ نفری که نام آنها در فهرست جدید حذف شده، در گزارش سال گذشته دولت آمریکا دیده میشود و هنوز مشخص نیست که علت حذف نام آنها چه بوده است.
مجتبی خامنهای، مهمترین و قدرتمندترین شخصیت سیاسی پشت پرده جمهوری اسلامی است که گفته میشود هدایت دفتر پدرش علی خامنهای را هم برعهده دارد، اما نام او و خانوادهاش از فهرست محدودیتهای مسافرتی آمریکا حذف شده است.
خامنهای ۱۳ آبان ۱۳۹۸ از سوی وزارت خزانهداری آمریکا به خاطر ایفای نقش در سرکوبهای داخل و خارج از ایران، در فهرست تحریمهای این وزارتخانه قرار گرفته بود.
نام غلامحسین محسنی اژهای که سال ۱۴۰۰ با حکم علی خامنهای به ریاست قوه قضائیه منصوب شد و در جریان سرکوب اعتراضهای سراسری سال ۱۴۰۱ نقشی محوری و اصلی را ایفا میکرد، نیز از این فهرست حذف شده است.
نام محسنی اژهای در فهرست سال ۲۰۱۱ اتحادیه اروپا دیده میشود. او به دلیل نقشی که در نقض گسترده حقوق شهروندان ایرانی دارد، از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم شده است.
محسنی اژهای زمانی که وزیر اطلاعات بود پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ در بازداشت، شکنجه و گرفتن اعترافات اجباری از صدها فعال، روزنامهنگار، مخالف و سیاستمدار نقش داشت.
مهر ماه سال ۱۳۸۹ نیز وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا، محسنی اژهای را به دلیل نقض جدی حقوق بشر در فهرست تحریمهای خود قرار داده بود.
صادق لاریجانی، رئیس سابق قوه قضائیه و دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از دیگر مقامهای جمهوری اسلامی است که ممنوعیت ورود او و خانوادهاش به خاک آمریکا برداشته شده است.
صادق آملی لاریجانی که بهطور مستقیم در بسیاری از اعدامها و بازداشتها از مرداد ماه ۱۳۸۸ تا دی ماه ۱۳۹۷ نقش داشت، در دی ماه ۱۳۹۶ در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری ایالت متحده آمریکا قرار گرفت.
اتحادیه اروپا نیز سال ۱۳۹۱ لاریجانی را بهدلیل نقشی که در نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی داشت، از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم کرد.
محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران، نیرویی که از مهمترین ابزارهای سرکوب اعتراضهای خیابانی در جمهوری اسلامی محسوب میشود نیز در سال ۲۰۲۳ به همراه خانوادهاش اجازه ورود به خاک آمریکا را یافته است.
اتحادیه اروپا سال ۲۰۲۱ پاکپور را به خاطر سرکوب اعتراضهای مردمی آبان ۱۳۹۸ و نقض حقوق بشر در فهرست تحریمهای خود قرار و تمامی دارایی او در اروپا را مسدود کرده بود.
محمدرضا نقدی، معاون هماهنگکننده سپاه پاسداران از دیگر مقامهای نظامی است که ممنوعیت سفر او به خاک آمریکا برداشته شده است.
نقدی سال ۱۳۷۸ در سرکوب اعتراضات دانشجویی در تهران نقشی فعال داشت و سال ۱۳۹۸ وزارت خزانه داری آمریکا او را به دلیل پیشبرد اهداف بیثبات کننده جمهوری اسلامی در منطقه و جهان در فهرست تحریمها قرار داد.
در ۱۳۹۰ هم شورای امنیت سازمان ملل، نقدی را به دلیل نقض حقوق بشر در فهرست تحریمهای خود قرار داد نام او در سال ۲۰۱۱ در فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا اضافه شد.
نام محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات در دولت دوازدهم هم از فهرست ممنوعیتهای مسافرتی به آمریکا حذف شده است.
نام علوی سال ۲۰۲۰ از سوی وزارت خزانهداری آمریکا بهدلیل ایفای نقش کلیدی در سرکوب اعتراضات مردم ایران در سال ۱۳۹۸ در فهرست تحریمهای این وزارتخانه قرار گرفته بود.
محمدرضا زاهدی از فرماندهان ارشد نیروی «قدس» سپاه از دیگر نظامیان است که ورود او به خاک آمریکا بلامانع اعلام شده است. از زاهدی به عنوان یکی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی در سوری و لبنان نیز نام برده میشود.
نام محمد سلطانی، قاضی دادگاه انقلاب مشهد که در صدور احکام حبس بهائیان و بسیاری از فعالان مدنی نقش دارد نیز از تازهترین فهرست ممنوعیتهای مسافرتی آمریکا حذف شده است.
سلطانی سال ۱۳۹۹ از سوی وزارت خزانهداری آمریکا به دلیل نقض گسترده حقوق بشر در فهرست تحریمهای این کشور قرار گرفته بود.
نام محمد مُقیسهای،رئیس شعبه و دادرس دیوان عالی کشور که مسئولیت محاکمه بسیاری از زندانیان سیاسی در ایران را برعهده داشته نیز در فهرست تازهترین ممنوعیتهای آمریکا دیده نمیشود.
نام این قاضی در فهرست تحریمهای سال ۱۳۹۰ اتحادیه اروپا و ۱۳۹۸ وزارت خزانهداری آمریکا قرار دارد.
رمضان زیرآهی، فرمانده منطقه دوم دریایی سپاه در بوشهر یکی دیگر از فرماندهان سپاه است که با وجود اینکه نامش در فهرست تحریمهای سال ۱۳۹۸ آمریکا قرار دارد، میتواند در سال ۲۰۲۳ به آمریکا سفر کند.
نام رضا پاپی، فرمانده انتظامی شهرستان ماهشهر که سال ۱۳۹۹ به خاطر ایفای نقش در سرکوبهای آبان سال ۱۳۹۸ در فهرست تحریم وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفته بود، در فهرست جدید ممنوعیتهای مسافرتی آمریکا دیده نمیشود.
یدالله بادین از دیگر فرماندهان نیروی دریایی سپاه در ماهشهر است که هرچند نام او در سال ۱۳۹۸ در فهرست تحریمهای آمریکا قرار گرفته بود، اما نام او در فهرست تازهترین ممنوعیتهای مسافرتی این کشور دیده نمیشود.
سعید آقاجانی، فرمانده یگان پهپادی نیروی «قدس» سپاه که نام او به خاطر ایفای نقش در حمله پهپادی به کشتی تجاری «مرسر استریت» اسرائیل در سال ۲۰۲۱ به فهرست تحریمهای آمریکا افزوده شده بود، از دیگر نامهای حذف شده در این فهرست تازه منتشر شده است.
وزارت خزانهداری آمریکا همچنان آقاجانی را مسئول حمله پهپادی به پالایشگاه نفتی عربستان سعودی معرفی کرده است.
مهر ماه سال ۱۳۹۹ هم دولت آمریکا محمد ساداتی، قاضی صادرکننده حکم اعدام برای نوید افکاری را در فهرست تحریمهای خود قرار داد که از قرار معلوم نام او از فهرست تحریمهای مسافرتی و مهاجرتی سال ۲۰۲۳ آمریکا حذف شده است.
سال۱۳۹۶ نیز وزارت خزانهداری آمریکا اداره کل زندانهای استان تهران و سهراب سلیمانی (برادر قاسم سلیمانی) رییس سابق این سازمان، را در فهرست تحریمهای خود قرار داد، اما حالا به او و خانوادهاش مجوز ورود به خاک این کشور را داده است.
نام قاسم سلیمانی و رستم قاسمی، دو فرمانده سابق سپاه پاسداران، نیز از این فهرست حذف شده است که این اقدام به واسطه مرگ آنها صورت گرفته است.
نام ولیالله سیف، رئیس پیشین بانک مرکزیپف هم در این فهرست دیده نمیشود که چندی پیش گزارش شده بود به استرالیا مهاجرت کرده است.
در این فهرست البته علاوه بر نام علی خامنهای و ابراهیم رئیسی، شماری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، از جمله امیرعلی حاجیزاده، محمدعلی جعفری، اسماعیل قاآنی و علی فدوی دیده میشود که ورود آنها به آمریکا همچنان ممنوع اعلام شده است.
نام عبدالقاسم صلواتی، رئیس شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران و حسین اللهکرم، از بنیانگذار گروه انصارحزبالله، نیز در فهرست سالانه محدودیتهای دولت آمریکا برابر قانون «کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه» قرار دارد.
آمریکا اعلام کرده که این افراد از مقامهای ارشد حکومت جمهوری اسلامی بهشمار میروند که در مجموعهای از اقدامات مجرمانه از جمله «حمایت از تروریسم بینالمللی»، «اشاعه تسلیحات کشتار جمعی» «فعالیتهای هستهای غیرقانونی» و «جرایم حقوق بشری» نقش داشتهاند.
* بهروز رسانی:
ساعاتی پس از انتشار این گزارش ایندیپندنت فارسی، وزارت خارجه آمریکا، بعد از ظهر روز چهارشنبه اول ماه مارس، بهوقت واشنگتن، اسامی حذف شده را به فهرست سال ۲۰۲۳ اضافه کرد.
وزارت خارجه آمریکا درباره دلیل حذف و دلیل اضافه شدند دوباره این اسامی توضیحی نداده است.
بر اساس فهرستی که بامداد روز چهارشنبه اول مارس منتشر شد، نام مجتبی خامنهای و ۱۷ مقام ارشد جمهوری اسلامی از جمله صادق لاریجانی، غلامحسین محسنیاژهای، محمدرضا نقدی، محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات و محمد مُقیسهای، دادرس دیوان عالی کشور، از فهرست محدودیتهای وزارت خارجه آمریکا حذف شده بود.
بعد از انتشار گزارش ایندیپندنت فارسی، اسامی حذف شده به فهرست جدید اضافه شده است.