غیبت طولانی مدت «محمود احمدینژاد»، رییس‌جمهور پیشین جمهوری اسلامی ایران از فضای سیاسی، شایعه‌هایی را درباره او مطرح کرده است. شایعه‌هایی که شاید خود او نیز چندان به آن بی‌میل نباشد، اما هرچه هست، غایب بودن او در فضای عمومی، می‌تواند کاملا به خواسته و تمایل خودش هم نباشد.
حضور نیافتن احمدینژاد در مراسم تشییع و تدفین پدر «حمید بقایی»، معاونش در زمان ریاست جمهوری و از چهره‌های اصلی نزدیک به او، در روزهای اخیر سوال برانگیزتر از غیبت‌های قبلی رییس‌جمهور پیشین هم شده است.
همچنین تصویری از حضور رییس‌جمهور سابق در جلسه افطار مقامات با «علی خامنه‌ای» رهبر جمهوری اسلامی منتشر نشده است. او سال گذشته نیز به این مراسم دعوت نشده بود. در یک گزارش تصویری از جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۴۰۲ اما، تصاویری منتشر شده که در یکی از آن ها احمدی نژاد هم دیده می‌شود، اما این تصاویر قابل راستی آزمایی نیست که آیا سال جاری گرفته شده، یا مربوط به عکس‌های قدیمی‌تر است؟ 
یکی از موضوعات مورد سوال، عدم موضع‌گیری احمدینژاد درباره اعتراضات ۱۴۰۱ است. بر اساس گفت‌وگوهای غیررسمی نزدیکان احمدینژاد با خبرنگاران، او از این اعتراضات تحلیل خاص خود را دارد. احمدینژاد بخشی از این اعتراضات را ناشی از درگیری بین گروه‌های قدرت می‌داند و از این جهت، تمایلی به حضور ندارد.
رییس‌جمهور سابق همچنین معتقد است که اعتراضات به تغییر حکومت یا تغییری جدی که او و نزدیکانش را به قدرت یا فضای عمومی بازگرداند، منجر نخواهد شد. در این میان شکل اعتراضات سال گذشته که به‌اصطلاح اعتراضات طبقه متوسطی خوانده شده، تناسبی چندانی با طبقه حامی پیشین احمدینژاد ندارد.
دلیل شایعه‌ها درباره احمدینژاد
موضوعی که شایعه‌ها درباره احمدینژاد را قوت بخشید، غیبت او در مراسم خاکسپاری پدر حمید بقایی، معاون او بود. این اتفاق به‌دلیل روابط بسیار نزدیک این دو نفر عجیب است و دور از انتظار بود. این موضوع حتی باعث شده که شایعه حصر غیر رسمی و محدودیت رفت‌وآمد او نیز مطرح شود. شبیه وضعیتی که برای «محمد خاتمی» در محدودیت رفت‌و‌آمدهایش در چند سال گذشته وجود داشته باشد. هرچند که وضعیت احمدینژاد با «میرحسین موسوی» و «مهدی کروبی» و حتی خاتمی همچنان متفاوت است و حتی از نفر اول کشور یعنی علی خامنه‌ای، حکم عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد.
در مراسم تشییع پدر بقایی، «اسفندیار رحیم مشایی» نیز حضور نداشته است که با توجه به توصیف احمدینژاد از وضعیت او، عجیب نیست. احمدینژاد گفته بود که مشایی را «آنقدر تحت فشار قرار دادند که امروز در نقطه نامعلومی در شمال کشور خود را از جامعه کنار کشیده و به تنهایی زندگی می کند.»
در این میان مشایی نزدیکترین فرد به احمدینژاد بود و بقایی نیز به‌واسطه نزدیک بودن به مشایی، در حلقه اولیه رییس‌جمهور وقت جا گرفت.
«محمدرضا رحیمی»، دیگر عضو تیم احمدینژاد بود که زندانی شد و پس از زندان گذراندن سه سال زندان و آزادی، دیگر در فضای سیاسی حضوری ندارد. دیگر نزدیکان احمدینژاد که پس از دوره ریاست‌جمهوری او زندانی نشدند نیز وضعیت مشابهی دارند و در فضای عمومی حضور ندارند.
از حضور احمدینژاد در مراسم افطار خامنه‌ای با مقامات جمهوری اسلامی نیز تصویری منتشر نشده است. او در مراسم سال گذشته نیز حضور نداشت و «احمد علیرضا بیگی»، نماینده تبریز، خبر داده بود که احمدینژاد به او گفته به این جلسه دعوت نشده است.
رییس‌جمهور اسبق در سال‌های گذشته به این مراسم دعوت می‌شد و البته به نوعی مقامات از نشستن کنار او خودداری می کردند. از جمله «غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی»، نماینده مجلس، پس از مراسم افطار سال ۱۳۹۷ نوشته بود: «هنگام خروج از بیت و در کنار کفش‌کن، آقای احمدینژاد را دیدم که تنها به دیوار تکیه داده بود و با افراد چاق سلامتی و خداحافظی می‌کرد، نمی‌دانم چرا از این حال غریبش متاثر شدم.»
ابقای احمدینژاد در مجمع تشخیص مصلحت نظام باوجود حذف چهره‌هایی چون «علی اکبر ناطق نوری» هم مورد سوال بود. برخی چهره‌های سیاسی از جمله «محمد عطریانفر»، مدیر سابق روزنامه همشهری، از مدیران سابق امنیتی در جمهوری اسلامی، هدف از ابقای احمدینژاد را کنترل کردن او ذکر کرده بود.
احمدینژاد در دوره ریاست جمهوری و پس از آن سعی کرد با غیبت‌ها و حضورهای خود در جلسه مجمع نیز خبرسازی کند. از جمله «داوود احمدینژاد»، برادر او در پاسخ به سوالی مبنی‌بر علت عدم حضور احمدینژاد در یکی جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام، به شوخی گفته بود که او «برای شنا به رامسر رفته بود.»
عدم واکنش به اعتراضات
عدم واکنش جدی رییس‌جمهور اسبق به اعتراضات ۱۴۰۱، یکی از موضوعات مورد سوال است، در اعتراضات ۱۳۹۶ و پس از آن نیز این موضوع مطرح شده بود. بر اساس برخی روایت‌ها، او معتقد است که بخشی از اعتراضات ۱۴۰۱ ناشی از درگیری باندهای قدرت در جمهوری اسلامی است و نیروهای امنیتی در بخش‌هایی از آن نقش دارند.
از سوی دیگر، این شانسی برای تغییر جدی در کوتاه مدت نمی‌بیند که بخواهد ریسک موضع‌گیری جدی درباره حکومت را انجام دهد.
انتظار می‌رفت که او درباره اعتراضات سال ۱۳۹۸ که به‌نوعی بخشی از حامیانش در آن حضور جدی داشتند، واکنشی جدی نشان دهد.
با این حال، «احمدینژاد» در یک گفت‌و‌گو در «کلاب‌هاوس»، درباره عدم واکنش جدی به اعتراضات آبان ۱۳۹۸ نیز گفت: «قبل از برخورد با مردم، من موضع گرفتم و گفتم که این چه تصمیمی است که نمی توانید از حرف خود دفاع کنید و مجبور به برخورد با مردم می‌شوید؟ بعدا هم به زبان‌های گوناگون بحث کردم که چرا به اینجا رسیدیم؟»
او در آبان ۱۴۰۰ نیز درباره اعتراضات آبان و اعتراضات کشاورزان اصفهان سخن گفت. او درباره اعتراضات آبان گفت: «باز شیطان را در آبان سال ۱۳۹۸ و در موضوع بنزین ببینید. چه شد؟ چه اتفاقی افتاد؟ یک مسوولی از دهانش بیرون رفت که ۲۳۲ نفر کشته شدند. البته برخی تا ۱۵۰۰ نفر هم گفتند. من می‌گویم یک نفر. آیا یک نفر کم است؟ اگر یک انسان را به ناحق بکشی، مثل این است که تمام انسان ها را کشته باشی.»
آخرین سخنرانی‌های احمدینژاد
حضور در فضاهای عمومی نظیر امامزاده‌ها و دیدارهای گروهی، یکی از اقدامات مرسوم احمدینژاد بوده، اما این دیدارها و حضورها پس از انتخابات ریاست جمهوری قطع شده است.
بخشی از این حضورها مربوط به دوره پس از رد صلاحیت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بود و او در یک سخنرانی گفت: « تا روز آخر پیگیری می کنم، اگر اصلاح کردند که ملت هر تصمیمی گرفت، همه تبعیت می کنیم و اگر اصلاح نکردند، راه اصلاح‌گری و راه پیگیری آرمان‌های الهی ادامه دارد.»
روز ۲۴شهریور۱۴۰۱ نیز، ویدیویی از حضور احمدینژاد در سبزه میدان رشت منتشر شد، اما پس از آن گزارشی درباره سخنرانی‌ها و حضور او در مکان‌های عمومی منتشر نشده و برخی از سخنرانی‌های قدیمی او بازنشر شده است.
اختلاف بر سر ساختمان بنیاد مستضعفان
یکی از موضوعات درگیری احمدینژاد با نهادهای حکومتی، ساختمان در اختیار او بوده است.
«پرویز فتاح»، رییس بنیاد مستضعفان، در گفت‌و‌گویی تلویزیونی گفته بود آقای احمدینژاد هم در حال حاضر در ملک بنیاد مستضعفان در منطقه ولنجک هستند که زمین آن ۱۸۰۰ متر مربع است. البته آماده هستند منتقل شوند و به محلی در جنوب شهر بروند.
«علی‌اکبر جوانفکر»، مشاور احمدینژاد، در پاسخ به این سخنان گفته بود «علت اینکه برخی به این ساختمان محقر می‌تازند این است که فکر می‌کنند احمدینژاد در کاخ سکونت دارد، اما واقعیت این است که ساختمان ولنجک محقر است و در آن کارهای اداری انجام می‌شود.»
بر اساس روایت‌ها، در بازسازی خانه احمدینژاد، سالنی نیز در زیرزمین ساخته شده تا دیدارها و جلسات در آن برگزار شود.
احسان مهرابی
ایران وایر