یک روز پس از درگیری مرگبار مرزی بین نیروهای ایرانی و طالبان، دو فرمانده ارشد نظامی ایران به منطقه رفتهاند و مقامهای ایرانی هر نوع درگیری را به زیان دو جانب دانستهاند. بر خلاف روایت مقامهای جمهوری اسلامی، وزارت خارجه طالبان میگوید ایران درگیری را آغاز کرده است.
روز شنبه (۶ جوزا/خرداد) میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی در ولسوالی کنگ نیمروز و زابل درگیری رخ داد. طالبان کشته شدن یکی از نیروهایش را تایید کرده است و رسانههای ایران از کشتهشدن دو مرزبان این کشور در تبادل آتش خبر دادهاند.
رسول موسوی، مدیر کل منطقهای آسیای جنوبی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتی نوشت: «مردم و نخبگان دو کشور به هوش باشند هر نوع درگیری به زیان راهبردی هر دو است». او افزوده است: «هشیار باشیم! آنچه امروز در مرز زابل _نیمروز می گذرد ادامه توطئه استعمارگران است»، و در ادامه نوشته که «گر در ۱۸۷۲ گلدسمیت با توطئه خود سیستان آباد را به وضعیت کنونی درآورد امروز وارثان او ایران و افغانستان را میخواهند نابود کنند. مردم و نخبگان دو کشور به هوش باشند هر نوع درگیری به زیان راهبردی هر دو است.»
وزارت دفاع حکومت طالبان افغانستان در صفحه توییتر رسمی خود با انتشار بیانیهای در توضیح رویداد مرزی روز گذشته، اعلام کرد که طرف ایرانی عامل شروع درگیری مرزی دیروز بین دو کشور بوده است. پیشتر مقامات ایران اما گفته بودند درگیری از طرف طالبان شروع شده بود.
شاهزاده رضا پهلوی در توییتی با خانوادههای دو مرزبان ایرانی که روز گذشته در درگیری با طالبان کشته شدند، همدردی کرده و گفته است: «ارتش قدرتمند ایران را که حافظ تمامیت ارضی کشور و ضامن صلح و ثبات منطقه بود، ضعیف کردند.»
یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران گفته است درگیری طالبان و ایران مانند دعوا در یک خانه است که با گفتگو حل میشود. اسماعیل کوثری، نماینده تهران در مجلس، گفته است: «بحث گزینه نظامی مطرح نیست. از این اتفاقات برای بچههای که در یک خانه باهم هستند میافتد که اختلافی بوجود میآید و دعوا میشود و بحث نظامی مطرح نیست. قطعا این مسائل با گفتگو حل میشود.»
انتشار گزارش درگیری میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی واکنشهای زیادی در میان کاربران شبکههای اجتماعی و چهرههای دو کشور داشته است.
از جمله احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی»، گروه مخالف طالبان در واکنشی تلویحی در توییتی مصراعی از یک شعر مولانا، «نگفتمت مرو آنجا که آشنات منم؟» را منتشر کرده است. آقای مسعود با انتشار این سطر، ظاهراً به تعامل نزدیک دولت ایران با طالبان و عدم حمایت از نیروهای مخالف آن اشاره دارد.
سفر دو فرمانده نظامی ایران به منطقه
همزمان قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل انتظامی و کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به منطقه سیستان در استان سیستان و بلوچستان سفر کردهاند.
پیشتر گزارش شده بود که مقامهای ایران و طالبان توافق کردهاند که یک هیات حقیقتیاب به منطقه اعزام شود. محل درگیری پاسگاه سوسولی هیرمند اعلام شده بود.
قاسم رضایی، جانشین فرمانده کل انتظامی ایران درباره جزئیات این درگیری گفت: «نیروهای طالبان از سمت کشور افغانستان بدون در نظر گرفتن و رعایت قوانین بین المللی و حسن همجواری با انواع سلاح مبادرت به تیراندازی به پاسگاه ساسولی واقع در حوزه هنگ مرزی زابل کرده که با واکنش قاطعانه مرزبانان دلیر و شجاع فراجا مواجه شدند.»
وی بر استفاده از پهپاد (هواپیماهای بدون سرنشین) در مرزها تأکید کرده و استفاده از ظرفیت پهپادی ایران در تأمین امنیت مرزها را «بازدارنده» دانسته است.
«پل ابریشم» بازگشایی شد
گذرگاه مرزی پل «ابریشم» بین ایران و افغانستان که روز گذشته پس از درگیری مرزبانان ایران با نیروهای طالبان مسدود شده بود، امروز بازگشایی شد.
ایوب کرد، مدیرکل راهداری و حملونقل جادهای سیستان و بلوچستان به خبرگزاری تسنیم گفته که «با توجه به آرام شدن وضعیت در مرز» مبادلات اقتصادی از سر گرفته شده است.
جلیل رحیمی جهانآبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، گفته است: «متاسفانه از زمان روی کارآمدن طالبان ما شاهد بعضی اقدامات غیرعقلانی و تنشهای مرزی بودهایم. عمده این مشکلات به عدم آشنایی مرزبانان و نیروهای طالبان مستقر در مناطق مرزی بازمیگردد که با حدود مرزی و قوانین و پروتکلهای مرزی خیلی آشنایی ندارند».
درگیری روز شنبه چند ساعت ادامه داشته و در آن از سلاحهای سنگین و آتشبار و توپخانه استفاده شده است.
پس از روی کارآمدن طالبان در آگوست/اوت ۲۰۲۱، چندین بار درگیریهای پراکنده مرزی میان نیروهای طالبان و مرزبانان ایرانی رخ داده است.
بی بی سی