آخرین مرحله از دادگاه تجدید نظر حمید نوری که سال پیش برای مشارکت در اعدامهای گسترده زندانیان سیاسی در ایران به حبس ابد محکوم شد، در روزهای دوشنبه، سهشنبه و چهارشنبه این هفته در استکهلم سوئد برگزار شده است.
حمید نوری در روز ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۲ از سوی دادگاه بدوی منطقهای استکهلم سوئد برای مشارکت در اعدامهای گسترده زندانیان سیاسی مجاهد و مارکسیست در زندان گوهردشت (رجایی شهر) کرج به حبس ابد محکوم شد.
دادگاه تجدیدنظر او چهارشنبه ١١ ژانویه ۲۰۲۳ آغاز شد و حکم نهایی قرار است در تاریخ ۱۹ دسامبر (۲۸ آذر) صادر شود.
وکلای مدافع حمید نوری از دادگاه تجدید نظر منطقه اِسویا در سوئد خواسته بودند تا سه مقام حکومتی ایرانی در دفاع از حمید نوری شهادت دهند که بینتیجه ماند.
رابرت گرین، رئیس دادگاه، در ماه سپتامبر ۲۰۲۳ (۱۴ شهریور ۱۴۰۲) از مقامهای ایرانی برای حضور محمد مقیسه (معروف به ناصریان، دادیار ناظر و رئیس زندان گوهردشت در سال ۱۳۶۷)، مصطفی پورمحمدی (نماینده وزارت اطلاعات در هیئت صادرکننده احکام اعدام در زندانهای اوین و گوهردشت در سال ۱۳۶۷) و سیروس شیخپور (قاضی در زندان اوین در سال ۱۳۶۷) درخواست «مساعدت قضایی» کرده بود که پاسخی به آن داده نشد.
در روز دوشنبه این هفته کنت لوئیس وکیل سازمان مجاهدین خلق و در روزهای سهشنبه و چهارشنبه، توماس بودستروم و هانا لارشون وکلای حمید نوری، در صحن علنی دادگاه استکهلم ادله خود را مطرح کردند.
دو وکیل سوئدی حمید نوری ضمن اینکه خواستار تبرئه او شدند بر چند دفاعیه پیشین خود از جمله «عدم صلاحیت دادگاه سوئد برای رسیدگی به عناوین کیفری مطرح شده» و «ناکافی بودن تحقیقات مقدماتی دادستان به ویژه در پیوند با ایران» تاکید کردند.
آنها همچنین بر سوتفاهمهای ناشی از «مشابهت اسمی» تاکید کردند. حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران قبلا با فرزند حمید نوری دیدار کرده و گفته است «جمهوری اسلامی تمام تلاش برای آزادی او را کار خواهد بست.»
دادستان دادگاه نوری در مقابل دفاعیات وکلای سوئدی حمید نوری را جانبدارانه خواند.
شهلا شفیق نویسنده و پژوهشگر حاضر در این دادگاه میگوید: «وکلای حمید نوری همان استدلالهایی را مطرح کردند که جمهوری اسلامی به طور مداوم برای زیر سوال بردن شهادت خانوادههای جانباختگان دهه ۶۰ به کار میبندد.»
او ادامه میدهد که «برای جمهوری اسلامی سرنوشت این دادگاه به دلیل نام ابراهیم رئیسی به عنوان رئیسجمهور ایران و چند چهره حکومتی دیگر در کمیسیون مرگ، خیلی مهم هست و تمام تلاش خود را میکند تا حمید نوری تبرئه شود.»
دختر، داماد و پسر حمید نوری در دادگاه حضور داشتند. بازداشت حمید نوری تا زمان صدور حکم همچنان ادامه خواهد داشت.
حمید نوری با نام مستعار عباسی چهار سال پیش یعنی در روز ۱۸ آبان ۱۳۹۸ (نهم نوامبر ۲۰۱۹) به محض ورود به فرودگاه استکهلم بازداشت شد.
او اعدام زندانیان سیاسی را «ساختگی» و «جعلی» خوانده و مقامات ایران نیز بارها اعلام کردهاند او بیگناه است.
اتهاماتی که دادستانی سوئد در رابطه با زندانیان مجاهدین خلق به حمید نوری نسبت داده، «جنایت جنگی» و «قتل عمد» است. اما اتهامی که دادستانی در رابطه با زندانیان چپ به او نسبت داده تنها قتل عمد است.
در جریان اعدامهای سال ۶۷ ظرف حدود دو ماه (مرداد و شهریور) هزاران زندانی سیاسی با «حکم» آیتالله خمینی، بنیانگذار و رهبر جمهوری اسلامی اعدام و مخفیانه در گورهای دستهجمعی دفن شدند.
بسیاری از زندانیانی که اعدام شدند، پیشتر محاکمه و به حبس محکوم شده بودند و در حال سپری کردن حکم خود در زندان بودند. حتی حکم حبس برخی از زندانیانی که اعدام شدند به پایان رسیده بود و آنها همچنان زندانی بودند. در این اعدامها زندانیان سیاسی مجاهد، چپ و غیر مذهبی کشته شدند.
تعداد دقیق اعدامشدگان هنوز روشن نیست.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور فعلی ایران نیز متهم است که یکی از عوامل اصلی اعدامهای سال ۶۷ بوده است.
بی بی سی