محمدجواد ظریف: در ماجرای اوکراین از روسیه رودست خوردیم

وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران، در گفتگویی در گروه تلگرامی «گفت‌وشنود» درباره مسائل مختلف سیاست خارجی ایران از جمله جنگ اسرائیل-حماس، روابط ایران و روسیه، موضوع پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین و همچنین رفراندوم در اراضی فلسطینی و موضع چین در این تحولات سخن گفته است.
در این نشست جمعی از فعالان سیاسی و رسانه‌ای هم حضور داشتند که بعضی اظهار نظرهای ظریف در پاسخ به سئوالات آنها بوده است.

او درباره تحولات پس از هفتم اکتبر-روز آغاز جنگ غزه- گفته است که آسیب‌پذیری اسرائیل «مخدوش» شده است و به سیاست دوگانه «مظلومیت» در کنار «شکست‌ناپذیری» اسرائیل اشاره کرده است که به گفته او «دو روایت اساسی در سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در ۷۵سال گذشته بوده است.» ظریف به دو مورد تاریخی در این باره اشاره کرده است؛ یک‌بار در سال ۲۰۰۰ زمانی که اسرائیلی‌ها بدون شرط از لبنان خارج شدند و دیگری در سال ۲۰۰۵ که غزه را تخلیه کردند.

او در پاسخ به سئوالی درباره پیش‌بینی نتیجه جنگ گفته است که «پیشگو نیست» اما سیاست آمریکا اروپا در قبال اسرائیل تغییر نخواهد کرد: «به نظر متخصصین، اسرائیل تا امروز شکست خورده است. تلاش دارد به شکلی جنگ را به بیرون بکشاند و آمریکا را وارد کند.» وزیر سابق خارجه ایران در بخش دیگری از این نشست مجازی به سیاست کلی ایران درباره «مسئله فلسطین» پرداخته است؛ بعضی از شرکت کنندگان اولویت و اهمیت این موضوع برای جمهوری اسلامی را با عراق و لبنان مقایسه کردند. ظریف در پاسخ، نقش مستقیم ایران در این موضوع را رد کرده است و می‌گوید ایران در جنگ ۳۳ روزه هم «ورود مستقیمی نداشت.» «ایران حتی برای لبنان هم وارد جنگ نشد، چون ورود ما امروز به ضرر حماس و در سال ۲۰۰۶ به ضرر حزب‌الله لبنان بود.» او البته «حمایت از فلسطین» را برای منافع ملی ایران به دلایل گوناگون حائز اهمیت دانسته است و در این زمینه به دلایل «امنیتی، نیاز به همسویی با همسایگان غیرهم‌زبان و غیرهم‌مذهب و نفوذ» اشاره کرده است ولی حضور میدانی را «مخرب نفوذ» دانسته است. ظریف البته گفته ایران نیروی نیابتی ندارد. دو روز پیش سران ۵۷ کشور جهان با اکثریت جمعیتی مسلمان- از جمله ایران- نشستی اضطراری در ریاض، پایتخت عربستان برگزار کردند. آنها در پایان این نشست خواستار آتش بس فوری در غزه، ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقه و توقف صادرات تسلیحات به اسرائیل شدند. ظریف این نشست را «ادامه موضع‌گیری‌های سنتی» توصیف کرده و می‌گوید «بعید است تصمیم بنیادین علیه اسرائیل گرفته شود.»

رفراندوم در اراضی فلسطینی
وزیر خارجه سابق ایران در بخش دیگری از صحبتهای خود به موضوع رفراندوم در اراضی فلسطینی هم اشاره کرده است. او معتقد است اسرائیل «هیچ‌وقت زیربار رفراندوم نمی‌رود؛ لذا ما نباید شرایط رفراندوم را دشوار کنیم.» ظریف می‌گوید: «اگر همه یهودی‌هایی که امروز در فلسطین هستند و همه فلسطینی‌های موجود در سرزمین‌ها و آوارگان در رفراند‌م شرکت کنند، نتیجه به نفع فلسطین خواهد بود.» او به تلاش‌های ناکام در دوره دهم مجلس شورای اسلامی درباره موضوع رفراندوم اشاره کرده است که با آن موافق نبود؛ ظریف می‌گوید: « نحوه بسته‌بندی پیشنهاد جای حمایت زیادی نمی‌گذاشت.»

سیاست روسیه و چین
ظریف در صحبتهای خود به سیاست‌های روسیه و چین درباره تحولات اخیر پرداخته است و می‌گوید که «نه چین و نه روسیه طرفدار فلسطینی‌ها نیستند.» او گفته مدعی نیست که روسیه پشت حمله حماس بوده است ولی «روسیه همیشه طرف اسرائیل بوده و اولین کشوری که اسرائیل را شناسایی کرد، شوروی بود. دو میلیون شهروند روسیه در اسرائیل حضور دارند.» درباره چین هم ظریف گفته است «روابط تجاری چین با اسرائیل و کمک شرکت‌های فن‌آوری اسرائیل به کنترل جمعیت در چین را بررسی کنید.»
 موضوع پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین

وزیر خارجه سابق ایران در بخش دیگری از اظهارات خود به موضوع استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین هم اشاره کرده است.

او در این باره گفته است: «متاسفانه در اوکراین از روسیه رودست خوردیم. هم پهپادها را گرفتند و هم خودشان لو دادند که دلایل بسیار وحشتناکی در محاسبات توازن هسته‌ای دارد.» در تابستان امسال گزارشهایی منتشر شد که حکایت از آن داشت که آمریکا ایران را برای توقف فروش پهپادهای نظامی به روسیه زیر فشار قرار داده است. موضوع پهپادهای ایرانی در حملات روسیه به اوکراین در طول جنگ روسیه بارها مطرح شده است. ظریف سیاست رهبری در مورد تحولات غزه را ستوده است و می‌گوید: «در مورد غزه، رهبری حواس‌شان کاملاً جمع بوده است. فراتر از بحث مشکلات اقتصادی، واقعاً ورود ایران و حزب‌الله به این جنگ، منتهای آمال اسرائیل است.»