– مردم برای خرید گوشت ارزان‌تر مجبور به انتظار در صف‌های طولانی خرید با نرخ دولتی هستند و بخشی از جامعه هم بطور کلی توان خرید گوشت ندارد.
– فرامرز توفیقی فعال کارگری گفته جامعه کارگری در ایران که بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور را در بر می‌گیرد، توان خرید مواد غدایی را از دست داده و سبد غذایی خود را با آرد و نشاسته پر می‌کند.
– متوسط سرانه مصرف گوشت قرمز در جهان بیش از ۱۵ برابر مصرف سه دهک پایین جامعه در ایران است.
در روزهای گذشته افزایش قیمت گوشت به سرخط خبرهای رسانه‌های داخلی تبدیل شد. قیمت هر کیلو گوشت در حالی که در آبان سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار تومان قیمت داشت اکنون بطور رسمی به بیش از ۶۰۰ هزار تومان رسیده و بهای برخی انواع گوشت قرمز به کیلویی بیش از ۸۰۰ هزار تومان نیز رسیده است.
با افزایش قیمت گوشت، دولت حجم ناچیزی گوشت با قیمت دولتی هر کیلو ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان را توزیع کرده که به دلیل تقاضای بالا، خرید آن برای غالب شهروندان غیرممکن است. وبسایت «تجارت نیوز» در همین رابطه در مطلبی با عنوان «لاتاری گوشت» نوشت که شاید روزی گوشت جزو جدانشدنی سفره ایرانیان بود؛ اما اکنون دسترسی به این محصول به آرزوی بزرگ بسیاری از مردم تبدیل شده است. تا جایی که خرید گوشت تنظیم بازاری از برنده‌شدن در لاتاری گرین‌کارت آمریکا هم سخت‌تر شده و صف‌های چندساعته آن تفاوتی با بلیت‌های بخت‌آزمایی ندارد.
این گزارش افزوده در شرایطی که مردم برای خرید گوشت ارزان‌تر مجبور به انتظار در صف‌های طولانی خرید با نرخ دولتی هستند و بخشی از جامعه هم توان خرید گوشت را ندارد، آمار نگران‌کننده‌ای هم در صداوسیمای جمهوری اسلامی در این رابطه اعلام شده است.
به گفته مهدی سروی کارشناس «اندیشکده اقتصاد مقاومتی» و از مشاوران اقتصادی دولت، میانگین مصرف گوشت خانواده‌ها در کشور هشت کیلوگرم و در سه دهک پایین جامعه دو کیلوگرم در سال است. همچنین سرانه مصرف گوشت قرمز برای هر نفر در سه دهک پایین جامعه، حدود ۷۰۰ گرم در یک سال است.
این در حالی است که بر اساس سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو)، میانگین مصرف سرانه گوشت قرمز (شامل گوشت گاو، گوسفند و بز) در جهان ۱۰/۹۴ کیلوگرم بوده است. بر این اساس متوسط سرانه مصرف گوشت قرمز در جهان بیش از ۱۵ برابر مصرف سه دهک پایین جامعه در ایران است.
گوشت تنها یکی از اقلام غذایی است که در هفته‌های گذشته با افزایش چشمگیر قیمت روبرو شده است. در این میان گزارش‌ها از خالی شدن سفره اقشار کم‌درآمد از جمله کارگران و بازنشستگان حکایت دارد.
در همین رابطه زهرا درویشی رئیس اتحادیه بانوان کارگر خانه کارگر فارس با بیان اینکه تورم سفره معیشتی قشر حقوق‌بگیر را خالی کرده گفته نیاز است دولت چند گام برای قشر ضعیف و متوسط بردارد و در کنار پرداخت عیدی، سبد کالا و بن‌های غیر نقدی را برای قشر حقوق‌بگیر در نظر بگیرد.
حسین راغفر اقتصاددان معتقد است که افزایش قیمت مواد غذایی سبب شده سهم عمده‌ای از درآمد خانوار صرف خوراک شود و جامعه فقیرتر شود: «مرکز آمار ایران گزارش داده که میانگین خانوارهای کشور، ۶۵ درصد درامد خود را صرف تامین غذا می‌کنند. این آمار بسیار تکاندهنده است و علت نگرانی این است که در سال‌های نه چندان دور این رقم در شهر تهران ۱۶ درصد بود و در سطح مناطق شهری کشور، ۲۵ الی ۲۶ درصد بود و در روستا‌ها تا ۳۵ درصد می‌رسید و به میزانی که جامعه فقیرتر می‌شود، سهم بیشتری از درآمد خانوارها صرف غذا می‌شود.»
این اقتصاددان همچنین درباره تغییر ترکیب غذای مصرفی در خانوارهای کم‌درآمد گفته «نکته ناراحت کننده‌تر این که ارقامی که مطرح شده است، با توجه به حداقل اقلام خوراکی با حداقل کالری و پایین‌ترین مولفه‌های تشکیل دهنده سبد غذایی است. این وضعیت نشان می‌دهد که خانوارها، ریزمغذی‌های لازم برای رشد را دریافت نمی‌کنند و مصرف گوشت خانوارها از سالی سه کیلوگرم به ۲ کیلوگرم رسیده است که این ارقام باورکردنی نیست. این را هم در نظر داشته باشیم که یک خانواده فقط با غذا زنده نمی‌ماند و احتیاجات دیگری نیز دارد. از جمله این احتیاجات می‌توان به مسکن اشاره کرد.»
به گفته حسین راغفر «طی سال گذشته، مخارج مسکن در سطح کشور، ۵۰ درصد از مخارج خانوارها را تشکیل می‌داد و نمی‌دانم که با توجه به این وضعیت اقلام غذایی، هزینه‌های مسکن در خانوارها چگونه تامین می‌شود. همه این‌ها منجر به نوعی استیصال در خانوارها می‌شود. برنامه‌هایی که دولت برای مواجهه با فقر دارد، بسیار ناکارامد و ناکافی است و از مرحله بحران عبور کرده است. نکته ناراحت کننده‌تر این که تمامی این موارد درباره افرادی است که شغل دارند و سر کار می‌روند. بخش قابل توجهی از جامعه، فاقد شغل هستند و یا مشاغل ناپایدار و غیر رسمی دارند. یکی از مشخصه‌های مشاغل غیررسمی، دستمزد نازل است. عمده این افراد به طبقات محروم وابستگی دارند؛ بنابراین ما با یک وضعیت بی سابقه، طی هفتاد سال گذشته در کشور روبرو هستیم که چنین وضعیتی را هرگز به لحاظ عمر و گسترش فقر شاهد نبودیم.»
فرامرز توفیقی فعال کارگری نیز گفته که جامعه کارگری در ایران که بیش از ۵۰ درصد جمعیت کشور را در بر می‌گیرد، توان خرید مواد غدایی مورد نیاز خود را از دست داده و سبد غذایی خود را با آرد و نشاسته پر می‌کند.
این فعال کارگری تأکید کرده که سبد غذایی کارگران در سال‌های اخیر رو به وخامت بوده و با اتفاقات ناگوار چند سال گذشته، فنر مهار تورم در رفته و سیاست تبعیضی و غلط باعث شده تا هزینه قیمت تمام شده‌ی کالاهای تاثیرگذار در سبد غذایی کارگران، به شدت افزایش پیدا کند.
این فعال کارگری افزوده که «در کنار افزایش هزینه مواد غذایی، هزینه تأمین مسکن که بیش از ۴۰ درصد سبد معیشت خانواده را شامل می‌شود نیز در امان نمانده و از چهار سال گذشته در شهرهای مختلف، بیش از ۹ تا ۱۱ برابر شده است.»
فرامرز توفیقی با بیان اینکه «اندیشه‌ای وجود دارد که نمی‌خواهند سبد غذایی کارگران؛ پروتئین، میوه و ویتامین داشته باشد و می‌خواهند شکم کارگران را با سیب زمینی پر کنند. همین موضوع باعث شده تا آمار بیماری‌های متابولیسمی و قلبی در دهه چهارم زندگی، افزایش پیدا کند.»
او همچنین افزوده که «روان‌پریشی، استرس، خودکشی، طلاق عاطفی و بزهکاری ناشی از عدم تأمین معیشت، از مشکلات جامعه کارگری است اما هیچکس راجع به آن‌ها صحبت نمی‌کند در حالیکه وضعیت معیشت و سبک زندگی کارگران، نشان می‌دهد که شرایط آن‌ها از مرحله بحران رد شده و به حدی رسیده که نیازمند اقدام است اما هیچ حرکتی در راستای بهبود شرایط، دیده نشده است.»
از سوی دیگر تورم فزاینده و کاهش ارزش پول ملی، در کنار درآمدهای ناچیز و ناکافی سبب افزایش جمعیت فقیر در کشور شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در خرداد ماه سال جاری اعلام کرده بود که در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، حدود ۱۱ میلیون نفر به جمعیت فقیر ایران اضافه شده است. در همین گزارش اشاره شده بود که نرخ فقر از سال ۱۳۸۵ در ایران روند فزاینده‌ای داشته و از سال ۱۳۹۷ به بعد به بالای ۳۰ درصد رسیده است که به معنای قرار گرفتن نزدیک به یک سوم جمعیت کشور در زیر خط فقر است.
کیهان لندن