سال آینده بابت تولید و پخش محتوای موردتایید حاکمیت از جیب هر ایرانی ۲۸۲ هزار تومان برداشت می‌شود
نمایندگان «مجلس انقلابی» روز شنبه هفتم بهمن در جریان بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، رقم ۱۸ هزار میلیارد تومانی را که دولت برای بودجه سازمان صداوسیما پیشنهاد کرده بود، به ۲۴ هزار میلیارد تومان افزایش دادند. این رقم سه برابر بودجه صداوسیما در سال ۱۴۰۲ است.
افزایش سه‌برابری بودجه بنگاه رسانه‌ای زیرمجموعه علی خامنه‌ای در حالی که مخاطبان آن به‌شدت ریزش کرده‌اند، طی روزهای اخیر واکنش‌های زیادی در پی داشت و بسیاری این سازمان را رسانه‌ای «ورشکسته» و «فاقد مقبولیت» خواندند و به شیب افزایشی بودجه آن اعتراض کردند.
بودجه صداوسیما در سال ۱۴۰۲ نزدیک به هشت هزار میلیارد تومان تعیین شد که حالا با تصمیم نمایندگان مجلس، در سال آینده جهشی سه برابری و رشدی ۵۸ درصدی خواهد یافت. این در حالی است که بودجه سازمان‌های دیگر ۱۲ درصد اضافه خواهد شد. ضمن اینکه دولت و مجلس در مقابل افزایش حقوق کارگران، کارمندان و بازنشستگان مطابق با نرخ تورم مقاومت می‌کنند.
اختصاص هزاران میلیارد از بودجه عمومی به سازمان صداوسیما که ماموریت اصلی آن تحکیم پایه‌های حکومت و تزریق ایدئولوژی آن به بخش‌های مختلف جامعه است و حکم بنگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی را دارد، طی سال‌های گذشته همواره محل بحث و اعتراض بوده است؛ با این حال نمایندگان دوره‌های مختلف مجلس هر سال بودجه این سازمان را با شیب صعودی تند افزایش دادند.
بودجه صداوسیما در سال ۱۴۰۲ نیز نسبت به سال ۱۴۰۱ که رقم بودجه آن حدود پنج هزار میلیارد تومان تعیین شد، رشدی ۴۲ درصدی داشت. سال ۱۴۰۰ نیز رقم بودجه این سازمان نزدیک به سه هزار میلیارد تومان بود. یک بررسی کلی هم نشان می‌دهد که طی پنج سال منتهی به سال جاری یعنی طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲ صداوسیما دست‌کم ۶۴ هزار میلیارد تومان بودجه دریافت کرده است.
روزنامه اینترنتی فراز در گزارشی با عنوان «پاداش ۲۴ هزار میلیارد تومانی به صداوسیما»، زیان انباشته این سازمان طی شش سال اخیر را ۴۳ هزار میلیارد تومان اعلام کرد. چنانچه رقم اعلام‌شده برای بودجه سال آینده به تصویب نهایی برسد، نشان‌دهنده افزایش ۲۴ برابری آن نسبت به ۱۰ سال قبل یعنی سال ۱۳۹۳، است.
این افزایش تصاعدی بودجه در حالی اعمال می‌شود که صداوسیما زیان‌ده‌ترین موسسه انتفاعی دولت است. ضمن اینکه حتی آمارهای رسمی نیز آشکار می‌کنند که مخاطبان آن به‌شدت ریزش کرده‌اند؛ به طوری که حتی «محبوب‌ترین» برنامه‌های آن زیر ۲۵ درصد مخاطب دارند.
داده‌های تازه‌ترین نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران در اواخر پاییز نشان می‌دهد اعتماد مردم ایران به صداوسیما طی شش سال اخیر دست‌کم ۱۴ درصد کاهش یافته است. میزان کاهش مخاطبان سازمان صداوسیما به‌اندازه‌ای است که حتی دیگر رسانه‌های وابسته به حاکمیت هم به آن اذعان کرده‌اند؛ به طوری که خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، اواخر فروردین از کاهش مخاطبان برنامه‌های نوروزی صداوسیما نسبت به سال قبل خبر داد و پیش از آن نیز خبرگزاری تسنیم، دیگر رسانه وابسته به سپاه، اذعان کرده بود که آمار مخاطبان صداوسیما «امیدوارکننده» نیست.
پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، که فروردین ۱۴۰۲ اعتراف کرد «مرجعیت» این سازمان آسیب دیده، اوایل دی‌ماه مدعی شد که شمار مخاطبان تلویزیون ۸۷ میلیون نفر است. این ادعای رئیس منصوب علی خامنه‌ای در صداوسیما در حالی مطرح می‌شود که طبق آخرین براوردها، کل جمعیت ایران حدود ۸۸ میلیون نفر است.
در نبود امکان نظرسنجی دقیق، بررسی دقیق آمار مخاطبان صداوسیما برای سازمان‌ها و نهادهای مستقل امکان‌پذیر نیست اما داده‌های مرکز تحقیقات این سازمان نشان می‌دهد که حتی برنامه‌های «پربیننده» یا «محبوب» هم کمتر از ۲۳ درصد مخاطب دارند. به گزارش سایت رویداد۲۴، آخرین آمار مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما در شهریور ۱۴۰۲ از کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی تعداد بیننده سریال‌های تلویزیونی خبر می‌دهد؛ به طوری که از میان سریال‌های در حال پخش، مجموعه «بازپرس» در شبکه ۱ به میزان ۲۲.۵ درصد و «عشق کوفی» در شبکه ۳، تنها ۱۳.۴ درصد مخاطب جذب کرده‌اند.
اینکه چرا سازمانی با این میزان کاهش مخاطب و فاقد محبوبیت سالانه رقم‌های هنگفتی از بودجه عمومی را می‌بلعد، مستقیم با چارت سازمانی آن ارتباط دارد. در جمهوری اسلامی، راه‌اندازی رادیو و تلویزیون خصوصی ممنوع است و رئیس صداوسیما را رهبر جمهوری اسلامی تعیین می‌شود. به همین دلیل است که انتقادها به میزان بودجه صداوسیما هرگز به نتیجه نمی‌رسد.
روزنامه آرمان ملی روز دوشنبه در گزارشی به افزایش سه برابری بودجه صداوسیما در سال آینده، با وجود ریزش مخاطبان آن، انتقاد کرد و به نقل از مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی، نوشت: «وقتی دولت با منابع محدودش بودجه صداوسیما را سه برابر می‌کند، به این معنی است که سال آینده تورم بالایی خواهیم داشت، حجم نقدینگی افزایش پیدا خواهد کرد و این فقدان تعادل در بودجه نارضایتی را تشدید می‌کند.»
این کارشناس اقتصادی به انتشار روزنامه جام‌جم، ارگان مطبوعاتی سازمان صداوسیما، نیز انتقاد کرد و پرسید: «اگر این سازمان پول ندارد، چرا روزنامه چاپ می‌کند؟»
روزنامه جام‌جم روز دوشنبه در گزارشی با عنوان «اعتراض به بودجه صداوسیما فرار رو به جلو است»، خود نیز به ترفند فرار رو به جلو متوسل شد و از قول احمد راستینه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، از بودجه صداوسیما دفاع کرد. راستینه در مصاحبه با این روزنامه مدعی شد که افزایش بودجه صداوسیما «عین حکم برنامه هفتم توسعه و موردتوافق دولت و مجلس» است.
دفاع تمام‌قد برخی نمایندگان مجلس از افزایش سه برابری بودجه صداوسیما آن هم در حالی که عمر مجلس یازدهم رو به پایان است، بی‌ارتباط به انتخابات اسفندماه نیست؛ موضوعی که حتی برخی رسانه‌های داخلی نیز به آن اذعان کرده‌اند.
روزنامه آرمان ملی در شماره روز دوشنبه به نقل از مصطفی ایزدی، کارشناس رسانه، نوشت: «صداوسیما پوئن‌های [امتیاز] زیادی به مجلس داد و ۲۰۰ شبکه برای آنان راه انداخت که تبلیغ کنند.» روزنامه هم‌میهن نیز روز یکشنبه هشتم بهمن در گزارشی با عنوان «چاه صداوسیما پر نمی‌شود»، به این موضوع اشاره کرد و از قول عباس عبدی، روزنامه‌نگار ساکن ایران، نوشت: «این افزایش بودجه در اصل توافقی بین رادیو و تلویزیون و مجلس است تا در سال انتخابات، حتما بیشتر هوای یکدیگر را داشته باشند.»
بر اساس تصمیم جدید سازمان صداوسیما، نامزدهای انتخابات مجلس پس از پرداخت تعرفه‌های تعیین‌شده می‌توانند در شبکه‌های استانی مرتبط با حوزه‌های انتخابی‌شان تبلیغ کنند. خبرآنلاین روز ۲۹ دی در گزارشی با عنوان «هر تبلیغ ۱۰۰ میلیون ناقابل؛ سود ۴۲۳ میلیارد تومانی تلویزیون از انتخابات مجلس»، جدول تعرفه‌های صداوسیما برای تبلیغات نامزدها در استان‌های مختلف را منتشر کرد و نوشت که رقم دریافتی از هر نامزد در استان‌هایی مانند تهران، خراسان رضوی و مرکزی بالای ۱۰۰ میلیون تومان و در دیگر استان‌ها تا حدود ۷۰ میلیون تومان است.
با توجه به اینکه طبق اعلام ستاد انتخابات ایران، آمار نامزدهای انتخابات آتی مجلس در سراسر ایران نزدیک به ۲۵ هزار نفر است، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که صداوسیما می‌تواند بالغ بر ۴۰۰ میلیون تومان از تبلیغاتی انتخاباتی درآمد کسب کند. رقمی سرسام‌آور که به درآمد هنگفت صداوسیما از محل پخش آگهی‌ها و مبلغ ۲۴ هزار میلیارد تومانی که از بودجه عمومی به این رسانه زیرمجموعه علی خامنه‌ای تزریق می‌شود، اضافه می‌شود؛ رسانه‌ای که یکی از اصلی‌ترین راهبردهای آن بر اساس «مصلحت حاکمیت» تعیین می‌شود.
به عبارت دیگر، در سال ۱۴۰۳ بابت تولید و پخش محتوایی که حاکمیت آن را «مصلحت» می‌داند، از جیب هر ایرانی ۲۸۲ هزار تومان برداشت خواهد شد.