«محمد امامی کاشانی» که خود در دورهای به عنوان عضو شورای نگهبان در رد صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان نقش جدی داشت، اینک بر اساس روایتها رد صلاحیت شده و در نهایت اعلام کرده که استعفا داده است.
برخی دلیل رد صلاحیت او را موضوعات فساد اقتصادی میدانند و برخی نزدیکی به جریان «حسن روحانی».
محمد امامی کاشانی از جمله روحانیونی است که با وجود جایگاههای بالا در نظام جمهوری اسلامی بهندرت در درگیریهای جدی سیاسی وارد شده است.
با این حال او همواره رابطه نزدیکی با اکبر هاشمی رفسنجانی داشته و حتی در اوج درگیریهای سال ۱۳۸۸ نیز چندان متعرض او نشد.
او یکی از افرادی بود که در جلسه مجلس خبرگان رهبری خامنهای را راضی میکرد که با وجود نداشتن جایگاه فقهی لازم میتواند رهبر شود.
امامی کاشانی از دهه ۶۰ امام جمعه تهران بود اما خطبههای او حتی در میان خطبههای دیگر خطیبان بیرمق بوده است.
ریاست دیوان عالی کشور در دهه ۶۰ و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام دیگر سمتهای امامی کاشانی بوده است.
امامی کاشانی و نقش او در رد صلاحیت اعضای خبرگان
محمد امامی کاشانی از جمله طلبههای جوانی بود که پیش از انقلاب ۵۷ با چهرههایی چون هاشمی رفسنجانی مرتبط بود و پس از انقلاب توسط هاشمی برای تولیت مدرسه عالی مطهری به آیتالله خمینی پیشنهاد شد. محلی که بعدا به منبعی برای ثروت و نفوذ سیاسی او تبدیل شد.
امامی کاشانی نماینده مجلس اول بود و همراه جریان موسوم به «خط امام». او از جمله در رای به عدم کفایت سیاسی بنی صدر نقش داشت و قرار بود در جلسه سخن بگوید که وقت خود را به «محمد موسوی خوئینیها» داد.
او سپس عضو شورای نگهبان شد و در جریان درگیریهای این شورا با جریان چپ نیز یکی از اعضای شورا بود که نقش واسطه با هاشمی رفسنجانی را داشت.
در این دوره شورای نگهبان علاوه بر دولت و جریان چپ گاهی با هاشمی رفسنجانی نیز درگیر بود.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود نوشته است: «اخوی محمد [رییس سازمان صداوسیما] تلفنی گفت که آقای امامی کاشانی مصاحبهای کرده است. غیرمستقیم و بهطور تلویحی، جواب اظهارات من در مجلس در مورد قلمرو اختیارات شورای نگهبان را داده است. گفتم بهتر است پخش شود. با احمدآقا هم در همین مورد صحبت شد. از مصاحبه ناراحت بود ولی نظر من را در پخش [از صداوسیما] تایید کرد.»
او در خاطرات سال ۱۳۶۴ نیز نوشته است: «آقای امامی کاشانی از پخش سوال شورای نگهبان از امام و جواب ایشان درمورد اراضی کشت موقت، که به نفع شورای نگهبان نیست، گله کرد. گفتم تقصیر خودتان است که سوال کردید و جواب امام چیزی جز تایید نوشته اولشان نیست.»
در سال ۱۳۶۴ رد صلاحیت جریان موسوم به چپ برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری باعث درگیری این جریان با شورای نگهبان شد و آیتالله خمینی نیز از این جریان حمایت کرد.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات فروردین ۶۳ خود نوشته است: «آقای [احمد] جنتی از شورای نگهبان، تلفن زدند و از اینکه امام، حذف آقایان خلخالی و موسوی تبریزی را به مصلحت ندانستهاند و به اعضای شورای نگهبان هم اجازه ملاقات ندادهاند، ناراحت بودند. از من کمک خواستند که ملاقات بگیرم؛ ساعتی بعد اطلاع دادند که تعقیب نکنم. دوباره عصر، آقای امامی کاشانی [عضو فقهای شورای نگهبان] خواستند که یا خودم مطالب آنها را به امام عرض کنم و یا اجازه ملاقات بگیرم؛ دومی را ترجیحدادم. تلفنی از احمدآقا خواستم، مشکل را رفع نمایند. برایشان وقت گرفتند.»
مطرح کردن «استنابه» در نشست مجلس خبرگان
امامی کاشانی همچنین از جمله روحانیونی بوده که در جلسه خبرگان رهبری در حمایت از رهبری خامنهای سخن گفته است.
در بخش کوتاهی که پخش شده امامی کاشانی خطاب به خامنهای گفته است:« در این خبرگان افرادی عقیده ندارند که جنابعالی فقیه هستید اما در این خبرگان همه عقیده دارند که افرادی صاحبنظر هستند. آنها که صاحبنظر هستند برای اینکه این احتیاط جنابعالی حل شود استنابه میدهند آنها هم که شما را فقیه میدانند اظهارنظر می کنند. مجموعا مساله حل میشود.»
«محسن کدیور»، اسلامپژوه، در این باره گفته است: «توجیه محمد امامی کاشانی در مورد استنابه دادن منکران فقاهت ایشان به کسانیکه برای وی صلاحیت فقهی فیالجمله قائلند هم مسکوت میگذارد چرا که حلال مشکل نیست و به کلاه شرعی اشبه است.»
خود امامی کاشانی اما میگوید که در آن جلسه از «فقاهت خامنهای دفاع کرده است» و افزوده: «من در آن روز گفتم یکی از کسانی که در درس شما در مشهد شرکت میکرده از درس کفایه شما خیلی تعریف میکند. بعد به مجلس گفتم کسی که در حوزه علمیه مشهد کفایه که آخرین کتاب اصول است، تدریس میکند و افراد از آن تعریف میکنند اهل نظر است. من گفتم شهادت میدهم که آقای خامنهای اهل نظر است.»
روایت دوم امامی کاشانی اما روایتی است که پس از رهبری خامنهای بیان شده و بهدلیل اینکه متن کامل این جلسات منتشرنشده مشخص نیست که تا چه حد درست باشد.
عضویت امامی کاشانی در شورای نگهبان در دوره رهبری خامنهای نیز تمدید شد. در این دوره نیز بار دیگر ماجرای رد صلاحیت چهرههای جریان موسوم به چپ برای خبرگان رهبری مطرح شد و امامی کاشانی نقش واسطه را داشت.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات ۲۷ شهریور ۱۳۶۹ نوشته است: «آقای (اسدالله) بیات، نایب رییس مجلس، تلفنی گفت که شورای نگهبان او را برای امتحان جهت نامزدی مجلس خبرگان، روز سهشنبه دعوت نکرده و احتمال میدهد که صلاحیت او را رد کرده باشند. برای حل مشکل استمداد کرد. با آقای امامی کاشانی صحبت کردم. گفت چند نفری صلاحیتشان رد شده من جمله ایشان و (علی اکبر) محتشمی و چند نفر دیگر.»
در دوره پس از رهبری آیتالله خامنهای نیز امام کاشانی سعی میکرد نقش وسط را بازی کند. او ضمن حفظ ارتباط با خامنهای با هاشمی رفسنجانی نیز رابطه داشت. او حتی پس از اعتراضات سال ۱۳۸۸ نیز به هاشمی رفسنجانی حمله جدی نکرد.
در سال ۱۳۹۴ نیز که هاشمی رفسنجانی و اصلاحطلبان رای منفی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری را برای حذف «احمد جنتی»، «محمدتقی مصباح یزدی» و «محمد یزدی» مطرح کردند، محمد امامی کاشانی پس از هاشمی و قبل از روحانی نفر دوم شد.
فساد مالی امامی کاشانی
ماجرای فساد امامی کاشانی در جریان تحقیق و تفحص مجلس هفتم از قوه قضاییه و توسط «عباس پالیزدار» مطرح شد و او نیز در واکنشی تلویحی گفت که «بهتانزنندگان علیه نظام اسلامی گرفتار مکر الهی میشوند.»
فعالیتهای اقتصادی خانواده امامی کاشانی، بیشتر در پوشش یک خیریه و در سنگهای تزیینی انجام شده است.
ورود این خاندان به عرصه اقتصادی، از ماجرای تاسیس «بنیاد توانبخشی ولیعصر» جهت نگهداری و مراقبت از کودکان و بزرگسالان با معلولیت ذهنی شروع میشود و جهت تامین منابع مالی این بنیاد با موافقت وزارت معادن و فلزات وقت و با مساعدت «علی گلستانه» بهرهبرداری از سه معدن کشور به بنیاد توانبخشی واگذار میشود.
احسان مهرابی
ایران وایر