ردصلاحیت: لاریجانی، جهانگیری، احمدی نژاد، آخوندی، شریعتمداری، بذرپاش، همتی، حقانیان و اسماعیلی
ساعاتی پس از انتشار نامزدهای تاییدصلاحیت‌شده شورای نگهبان برای انتخابات ریاست جمهوری، شماری از چهره‌ها و گروه‌های اصلاح‌طلب از مسعود پزشکیان اعلام جمایت کردند و از سویی برخی از نامزدهای ردصلاحیت‌شده با اعتراض به شورای نگهبان خواستار توضیحات این نهاد شدند.
شورای نگهبان روز یکشنبه فهرست افراد تایید صلاحیت‌شده برای نامزدی در انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در ایران را اعلام کرد که نشان از حذف بسیاری از مقامات پیشین و کنونی جمهوری اسلامی از جمله علی لاریجانی، محمود احمدی‌نژاد، اسحاق جهانگیری، عبدالناصر همتی، عباس آخوندی و وزرای دولت ابراهیم رئیسی که ثبت‌نام کرده بودند داشت.
«عدم احراز صلاحیت» این چهره‌ها زمینه را برای رقابت در انتخابات ریاست جمهوری تنها میان محمدباقر قالیباف، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، مصطفی پورمحمدی و مسعود پزشکیان فراهم می‌کند که چهار نفر اول جزو نامزدهای انتخابات سال ۱۴۰۰ نیز بودند.
عباس آخوندی که در دولت‌های اکبر هاشمی رفسنجانی و حسن روحانی به عنوان وزیر راه و شهرسازی و مسکن حضور داشته است، با انتشار نامه سرگشاده‌ای خطاب به شورای نگهبان، تصمیم این نهاد را «فاقد جنبه قانونی» توصیف کرد.
نامزدهای تاییدشده شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری
وی در بخشی از این نامه نوشت: «عدم احراز صلاحیت خود را ظلم و جفا در حق خود، جبهه‌ای از احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی قانونی که مرا به‌عنوان نامزد مورد نظر خود معرفی کرده بودند و همچنین محدودسازی حق انتخاب رای‌دهندگان آزاد ایران می‌دانم.»
آقای آخوندی سپس با اشاره به مشارکت پایین مردمی در دو انتخابات سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۲ گفت که «با هدف یکپارچگی ملی و با استفاده از حق قانونی خود» در انتخابات شرکت کرده اما، اتخاذ چنین تصمیم‌هایی «به منافع ملی ایران آسیب می‌زند».
همچنین اسحاق جهانگیری، معاون اول دو دولت حسن روحانی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس خواستار توضیح شورای نگهبان درباره ردصلاحیت خود شد.
آقای جهانگیری که در انتخابات پیشین ریاست جمهوری نیز ردصلاحیت شده بود، نوشت: «ضمن مطالبه انتشار دلایل ردصلاحیت خود، همچنان از هیچ تلاشی برای بهبود زندگی مردم و پیشرفت ایران عزیز دریغ نخواهم کرد.»
این میان ستاد علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی که در روزهای منتهی به ثبت‌نام او در انتخابات و پس از آن حضور فعالی در شبکه‌های اجتماعی داشت، به دنبال انتشار فهرست اسامی افرادتاییدصلاحیت‌شده، سکوت مطلقی را فعلا پیشه کرده است.
محمود احمدی‌نژاد، ٰسیس جمهوری سابق ایران، نیز تا لحظه انتشار این گزارش درباره ردصلاحیت خود سکوت کرده است.
هم آقای احمدی‌نژاد و هم آقای لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ ردصلاحیت شده بودند. احمدی‌نژاد با همین تصمیم شورای نگهبان از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ نیز محروم شده بود.
از سویی ردصلاحیت وزرای دولت ابراهیم رئیسی اعتراض شماری از چهره‌های جریان موسوم به اصول‌گرا را به دنبال داشته که شکاف میان این جریان را نشان می‌دهد. از جمله حمید رسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی، با حمله به محمدباقر قالیباف در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: « آقایانی که ۲۰ سال است می‌خواهید یک نفر را رئیس جمهور کنید، اگر با بستن دهان‌ها قرار بود کسی رئیس جمهور شود، ناطق نوری در سال ۷۶ و هاشمی رفسنجانی در سال ۸۴ رئیس جمهور می‌شدند. ۲۰ سال است نتوانستید، باز هم نمی‌توانید.»
او همچنین در پست دیگری مسعود پزشکیان را نه رقیب قالیباف، بلکه «رفیق» او توصیف کرد و تاییدصلاحیت او را با هدف ساختن «لولویی جذاب» برای جریان اصول‌گرا و اجماع درباره قالیباف دانست.
در تحولی دیگر محمود صادقی، نماینده سابق مجلس و عضو هیئت رئیسهٔ جبهه اصلاحات که خود او نیز در این انتخابات ردصلاحیت شده است از تشکیل «جلسه اضطراری» این هیئت برای «نحوهٔ حمایت» از مسعود پزشکیان خبر داد.
اما قبل از آن جواد امام، سخنگوی جبهه اصلاحات، موضع این جریان را اعلام کرد که اعتراض به ردصلاحیت عباس آخوندی و اسحاق جهانگیری و حمایت از مسعود پزشکیان بود.
این فعال سیاسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «بسیاری از شایستگان از ثبت‌نام و ورود به عرصه رقابت انتخابات ریاست جمهوری بازماندند و تعدادی نیز که موفق به ثبت‌نام شدند به‌رغم سوابق و صلاحیت‌های بسیار، بدون شفاف‌سازی ردصلاحیت شدند.»
وی در ادامه عنوان کرد: «جبهه اصلاحات ایران ضمن ابراز تأسف از ردصلاحیت آقایان دکتر عباس آخوندی و اسحاق جهانگیری و سایر کاندیداها از جریان‌های مختلف سیاسی، خود را مدافع حقوق همه بازماندگان از رقابت می‌داند و به این رویه حذف‌محور معترض است.»
سخنگوی جبهه اصلاحات در نهایت مسعود پزشکیان را تنها نامزد باقی‌مانده اصلاح‌طلبان در این انتخابات نامید و گفت که این جریان سیاسی امیدوار است دارد او «صدایِ بی‌صدایان باشد».
هرچند جبهه اصلاحات تشکلی شامل احزاب عمده اصلاح‌طلب است، اما بین آنها در سال‌های اخیر اتفاق نظر وجود نداشته است و در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نیز برخی از این احزاب در حالی که جبهه اصلاحات از هیچ نامزدی حمایت نکرده بود، به عنوان حامی عبدالناصر همتی فعالیت کردند.
رد صلاحیت‌های گسترده نامزدها درحالی روی داده که جمهوری اسلامی ایران در دوره‌های پیش هم یکی از غیررقابتی‌ترین انتخابات را در میان کشورهای جهان برگزار کرده است. همچنین نارضایتی‌های گسترده در سال‌های اخیر موجب شده اقبال مردم به صندوق‌های رای به شدت کاهش یابد.
انتخابات ریاست‌جمهوری امسال به دنبال کشته شدن ابراهیم رئیسی در سانحه سقوط بالگرد در استان آذربایجان شرقی به شکل زودهنگام و روز ۸ تیر برگزار خواهد شد.