در پی اعلام خبری مبنی بر تعلیق موقت «توافقنامه جامع همکاری‌ها میان ایران و روسیه»، و تکذیب آن از سوی سفیر ایران در مسکو، سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه از امضای این توافقنامه پس از «برطرف کردن مشکلات اداری» از سوی تهران خبر داد.
سرگئی لاوورف وزیرخارجه روسیه روز سه‌شنبه ۲۲ خرداد در یک نشست خبری در حاشیه نشست وزرای خارجه کشورهای «بریکس» در نیژنی نووگورود با اشاره به اخبار مربوط به این توافق گفت: «متن معاهده همکاری جدید روسیه و ایران به‌طور کامل مورد توافق قرار گرفته است، اما فعلاً به دلیل برخی مشکلات اداری مربوط به طرف ایرانی قابل امضا نیست.»
آقای لاوروف با اشاره به اینکه این متن مورد توافق قرار گرفته اما فعلاً قابل امضا نیست گفت: «برای اینکه این معاهده برای تصویب و به ترتیب برای امضا به رؤسای جمهور ارائه شود، جمهوری اسلامی ایران نیازمند انجام یک‌سری مراحل قانونی درباره مواردی است که قبلاً در این معاهده تصریح شده است.»
او تأکید کرد که این مراحل هنوز تکمیل نشده است.
به گفته آقای لاوروف «علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران، بر تعهد خود به این سند که قصد دارد روابط روسیه و ایران را به سطح کیفی جدیدی ارتقا دهد، تأکید کرده است.»
وزیرخارجه روسیه تصریح کرد که به محض اینکه همتایان ایرانیِ مسکو مسائل اداری مورد اشاره را حل و فصل کنند، مسکو موفق به انجام این کار خواهد شد.
روز سه‌شنبه یک مقام وزارت خارجه روسیه اعلام کرد این توافقنامه به‌طور موقت به حالت تعلیق در آمده، اما سفیر جمهوری اسلامی در مسکو این خبر را «کذب» خوانده است.
خبرگزاری دولتی ریانووستی روسیه به نقل از ضمیر کابُلوف، مقام وزارت خارجه روسیه، گزارش داد که توافقنامه جدید بین مسکو و تهران در مورد همکاری جامع «به‌دلیل مشکلاتی که شرکای ایرانی با آن مواجه هستند»، به‌طور موقت به حالت تعلیق درآمده است.
او افزود که «این یک تصمیم راهبردی رهبران دو کشور است… این فرایند به‌دلیل مشکلاتی که شرکای ایرانی ما دارند متوقف شده است».
آقای کابولوف که نماینده ویژه رئیس‌جمهور روسیه در امور افغانستان و مدیر بخش دوم آسیایی وزارت خارجه این کشور است، در مصاحبه دیگری با خبرگزاری روسی «تاس» در توضیح بیشتری گفت که کار روی توافق جامع بین روسیه و ایران به‌دلیل درگیر بودن تهران برای انتخابات ریاست‌جمهوری به حالت تعلیق درآمده است.
او اظهار داشت: «ما با در نظر گرفتن آخرین اصلاحات طرف ایرانی که در آغاز سال دریافت شد، پیشنهادهای متقابل خود را ارائه کرده‌ایم که در اختیار طرف ایرانی است. اما از آن‌جا که رهبری ایران در حال حاضر مشغول آماده شدن برای انتخابات ریاست‌جمهوری است، منتظریم تا آن‌ها این روند را تکمیل کنند».
درپی انتشار این خبر، خبرگزاری ایسنا نیز از قول خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نوشت که آقای کابلوف اعلام کرده است تکمیل یک توافقنامه جامع همکاری میان مسکو و تهران به‌دلیل مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، موقتاً و با توافق طرفین به تعلیق درآمده است.
با این حال، دمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین گفت که مسکو و تهران کار روی توافق همکاری‌های جامع بلندمدت را ادامه می‌دهند، هرچند برنامه زمان‌بندی برخی از موارد توافق ممکن است تغییر کند.
او تاکید کرد که روسیه به‌دنبال تقویب روابطش با ایران است.
اما خبرگزاری ایرنا به نقل از کاظم جلالی، سفیر ایران در روسیه، تعلیق توافق را «ادعاهای کذب رسانه‌های داخلی ایران» توصیف کرد.
کاظم جلالی بدون اشاره به گزارش خبرگزاری‌های دولتی روسیه، مشکل را از «ترجمه نادرست متن روسی به فارسی» دانست و گفت: «برخی از دوستان در داخل ایران شتاب‌زده اخبار نادرستی را منتشر می‌کنند، اما واقعیت این است که ما دو سال است که بر روی موافقتنامه جامع همکاری‌های دو کشور در حال کار هستیم».
او افزود ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه پیشین، «بسیار پیگیر این موضوع بودند و آخرین صحبت‌های ما با آقای امیرعبدالهیان این بود که هرچه سریع‌تر بتوانیم این موضوع را به مرحله امضا برسانیم».
سفیر ایران در روسیه تأکید کرد: «مطلبی که نوشته شده است کذب است، روز گذشته آقای لاوروف، [وزیر خارجه روسیه] در ملاقات با علی باقری سرپرست وزارت خارجه کشورمان پیگیر بودند که این موافقتنامه را هرچه سریع‌تر دو کشور امضا کنند و آنچه که بنده گفتم آخرین وضعیت و واقعیت توافق دو کشور است».
هیچ‌یک از طرفین جزئیاتی در مورد این توافقنامه ارائه نکرده‌اند.
در سپتامبر ۲۰۲۲ و در جریان دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، با ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، دو طرف از امضای توافقنامه جدید بزرگی بین مسکو و تهران خبر دادند.
ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبدالهیان روز ۳۰ اردیبهشت در سانحه سقوط بالگرد در استان آذربایجان شرقی کشته شدند.
روسیه و ایران در سال‌های اخیر و بویژه پس از تهاجم مسکو به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، روابط خود را گسترش داده‌اند و جمهوری اسلامی پهپادهای انتحاری زیادی را در اختیار روسیه قرار داده است که همین موضوع موجب تشدید تحریم‌ها علیه تهران شده است.
با استفاده از گزارش خبرگزاری‌های ریانووستی، تاس، رویترز و گزارش‌های رادیو فردا/پ.پ/ک.ر