برخی از رسانه های ایران با نگاهی به میانگین سن فوت شدگان در استان‌های کشور به فاجعه مرگ زودرس در بلوچستان پرداخته اند. بخش وسیعی از مناطق جنوب و شرق استان کرمان همانند نیمه شرقی استان هرمزگان بلوچ نشین هستند. آنها نیز سرنوشت مشابه ای با بلوچ های استان سیستان و بلوچستان دارند. بر طبق جدول ضمیمه وضعیت بلوچ های هرمزگان حتی از وضعیت بلوچ های کرمان هم بدتر است.
بر اساس گزارش روزنامه اعتماد آمار اخیر نشان می‌دهد با اینکه سن و سال متوفیان در کل کشور طی یک دوره ۱۲ ساله، ۴ سال افزایش پیدا کرده و در واقع «امید به زندگی » بیشتر شده، اما در دو استان کرمان و سیستان و بلوچستان این روند «ایستا» یا کاهشی بوده است. چنان‌که این دو استان پایین‌ترین سن متوفیان را به خود اختصاص داده‌اند.
میانگین عدد سن امید به زندگی در ایران برای هر دو جنسیت (مردان و زنان) ۷۷.۳۳سال، برای زنان ۷۸.۵۴سال و برای مردان ۷۶.۲۲سال است. در سال ۱۳۹۰، میانگین سن متوفیان استان سیستان و بلوچستان در آمار ارائه شده سازمان ثبت احوال، حدود ۴۸ سال بوده. تا سال ۹۵ میانگین سن متوفیان در این استان کاهشی بوده و حتی به حدود ۴۷ سال رسیده. طی سه سال بعد این عدد افزایش پیدا کرده و حتی در سال ۱۴۰۰ به ۵۰ سال رسیده. اما در سال ۱۴۰۱ دوباره افت کرده تا اینکه هم اکنون این عدد به ۵۰.۷ سال رسیده است. عددی که فاصله حدود ۳۰ ساله با شاخص «امید به زندگی » در کل ایران دارد.
سایت اطلاعات می نویسد: “فاجعه در سیستان و بلوچستان و کرمان؛ ماجرا چیست؟” سایت تابناک نیز می نویسد: “آقایان! مردم این منطقه یکی یکی کم می‌شوند“. یکی یکی کم شدن مردم بلوچستان, علاوه بر کشتار های روزانه و بیشترین درصد نسبی اعدام ها و رد مرز کردن اجباری بلوچ های ایرانی بی شناسنامه به پاکستان و افغانستان, در شاید در راستای سیاست های کلان جمهوری اسلامی باشد تا طرح آمایش سرزمینی یا تغییر بافت جمعیتی جنوب استان را تحت عنوان “طرح توسعه سواحل مکران” بصورت کامل اجرا بکند. بر اساس این طرح قرار است حداقل دو و نیم میلیون نفر از بقیه نقاط ایران با ارائه مشوق های فراوان به جنوب بلوچستان (سواحل مَکُّران) کوچانده شوند. در حالی که مردم بومی بلوچ عامدانه و جابرانه از مشارکت در این نوع طرح ها و به اصطلاح پروژه های توسعه محور کاملا محرم و به حاشیه رانده شده اند که به نوبه خود حکایتی است پر آب چشم!
اگر به جدول بین المللی میانگین سن فوت شدگان (لینک ١) در دویست کشور و مناطق جهان نگاهی بیندازیم, باید به حال بلوچستان گریست. زیرا میانگین سن فوت شدگان در همه این کشورها و مناطق جهان از جمله پایین ترین آنها نظیر چاد, لیستو, نیجریه, سودان جنوبی, بورکینافاسو, گینه و سومالی (و همه کشورهای آفریقایی) از بلوچستان بالاتر است. پاکستان با بیش از ۶٧ سال و افغانستان با بیش از ۶۴ سال قابل مقایسه با بلوچستان نیستند. در قعر جدول دنیا کشور چاد با میانگین قریب به ۵۴ سال قرار دارد. در حالی که میانگین سن فوت شدگان در بلوچستان اکنون زیر عدد ۵١ سال است. این جنایت مصداق بارز نسل کشی خاموش (silent genocide) در بلوچستان توسط رژیم جمهوری اسلامی است.
عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن
لینک ١ : https://www.worldometers.info/demographics/life-expectancy
