آخرین آمار سازمان ثبت احوال کشور مبنی بر اینکه میانگین سنی فوت شدگان در بلوچستان با حدود ۵٠ سال پایین ترین در سراسر دنیا می باشد حقیقتا شوکه آور بود. بنده این خبر را برای همه تلویزیون های فارسی زبان و برخی از شخصیت ها مانند شاهزاده رضا پهلوی فرستادم. اما هیچکدام (به استثنای تلویزیون میهن و همچنین تعدادی از وب سایت های ارجمند و ارزشمند) برای آن ارزشی قائل نشدند. تو گویی که جان بلوچ پشیزی هم ارزش ندارد.
متاسفانه قصه پر غصه بلوچ در ایران حکایتی است پر آب چشم. در جای جای شاهنامه آمده است که چگونه شاه ایران به مکران زمین (بلوچستان) حمله می کند و دهها هزار زن و کودک و پیر و جوان را قتل عام می کند و فرماندهان لشکر خلعت و جایزه دریافت می کنند.
بزرگان ایران توانگر شدند / بسی نیز با تخت و افسر شدند
از آن پس دلیران پرخاشجوی / به تاراج مکران نهادند روی
خروش زنان خاست از دشت و شهر / چشیدند زان رنج بسیار بهر
بکشتند ز ایشان فراوان به تیر / زن و کودک خرد کردند اسیر
از ایشان فراوان و اندک نماند / زن و مرد جنگی و کودک نماند
یکی از هولناک ترین قتل عام بلوچها در دوران قاجار صورت گرفت که نگارنده چهار سال پیش در مقاله ای تحت عنوان “تاریخ مستند غارت و قتل عام بلوچستان توسط حکومت های مرکزی” به تفصیل به آن پرداختم که چگونه قشون متوحش و خونخوار قاجار هزاران بلوچ را کشتند و حدود ٣٢ هزار مرد و زن و کودک بلوچ را بعنوان غنایم جنگی به بردگی گرفتند و با خود بردند (دقیقا همان کاری که داعش با ایزدی های کرُد در شمال عراق کرد). از آن زمان تا به امروز مردم بلوچ بقیه ایرانیان را قجر یا “گَجَر” می نامند, که این واژه نکوهیده و نازدودنی در ضمیر تاریخی بلوچها حک شده است. در آن زمان نیز فرماندهان قشون قاجار خلعت و جوایز فراوان دریافت کردند.
در دوران رضاشاه نیز درگیری های فراوانی درگرفت و نهایتا دوست محمدخان بارکزائی حاکم سنتی بلوچستان شکست خورد و دستگیر شد و به تهران برده شد و در٢۶ دی ماه ١۳٠٨ اعدام شد. بعد از آن نام های بلوچی برخی از شهرهای مهم بلوچستان به دلخواه حکومت تغییر یافتند؛ مثل دزاپ به زاهدان, پهره به ایرانشهر, نصیرآباد به زابل, گِه به نیکشهر و غیره (دقیقا کاری که جمهوری اسلامی بعد از فتح ایران کرد).
در طی ۴۵ سال حاکمیت جمهوری اسلامی نیز سهم بلوچها جز فقر, محرومیت مطلق, تبعیض, توهین و تحقیر و اعدام و کشتار چیز دیگری نبوده است. به نسبت جمعیت, بیشترین اعدامی ها بلوچ هستند. قتل عام سوختبران در شمسر سراوان و نمازگزاران در جمعه های خونین خاش و زاهدان آخرین نمونه های جنایت علیه بلوچها می باشند.
میانگین عمر (Average Life Expectancy) بیانگر مهم ترین برآیند همه شاخص های توسعه و زندگی است, که در کشورهای پیشرفته غربی بسیار بالا و در کشورهای محروم و فقیر آفریقایی بسیار پایین است. پایین ترین میانگین عمر در جهان در کشور فقیر آفریقایی چاد می باشد که حدود ۵۴ سال است. در صورتی که در بلوچستان ایران حدود ۵٠ سال است. میانگین عمر در ایران بیش از ٧٧ سال است . در ایالت بلوچستان پاکستان بیش از ۶۳ سال است. به همین دلیل در این برنامه تلویزیونی گفتم که برای ما بلوچها ایرانی بودن مایه افتخار نیست. چون این وطن هرگز برای ما وطن نبوده است, مخصوصا زمانی که در قعر جدول دنیا قرار داریم و در صدر جدول اعدام های جهان.
عبدالستار دوشوکی
مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن