براساس گزارش‌های رسیده به «ایران‌وایر»، اعتراض و دست از کار کشیدن پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دولتی شهر شیراز در روز شنبه ۲۰مرداد۱۴۰۳ ادامه یافت. پرستاران بیمارستان‌های دولتی در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالبات‌شان برای ششمین روز متوالی، از حضور در محل‌های کار خود سرباز زدند. این اعتصاب از روز ۱۵مرداد سال جاری آغاز شده و به گفته سازمان نظام پرستاری، در تاریخ بی‌سابقه بوده است.
گزارش‌های رسیده حاکی از آن است که فقدان نیروی پرستار در بیمارستان‌های شیراز به نقطه بحرانی رسیده، اما به‌رغم این اتفاق، مقامات علوم پزشکی تاکنون حاضر به گفت‌وگو با پرستارانی که اعتصاب کرده‌اند نشده‌اند.
یک منبع مطلع می‌گوید: «پرستاران شیراز از روز ۱۵مرداد در اعتصاب هستند. تقریبا در تمام بیمارستان‌ها به‌دلیل نبودن نیرو، از نیروهای بازنشسته و دانشجویان پرستاری خواسته‌اند که در بیمارستان‌ها مشغول‌به‌کار شوند. بخشی از امور را هم سوپروایزرها و سرپرستارها در بخش‌ها به عهده گرفته‌اند، اما کمبود نیرو بیشتر از این حرف‌هاست که این‌طوری جبران شود.»
این فرد آگاه می‌گوید شیراز «قطب پزشکی کشور» است، «مریض‌های بد حال زیادی هستند که چون هیچ بیمارستان دولتی به‌دلیل نداشتن نیرو پذیرش نمی‌کند، به‌ناچار به بیمارستان‌های خصوصی می‌روند.»
براساس ویدیویی که از سومین روز اعتصاب این پرستاران برای ایران‌وایر ارسال شده، معاون نظام پرستاری شهر شیراز در جمع پرستاران معترض حاضر شد و تاکید کرد «مشکل پرستاران شیراز مشکل پرستاران کل کشور است و این موضوع با پرداخت یک کارانه و اضافه‌کار حل نخواهد شد. کلید حل مشکلات، در دست وزارت بهداشت است.»
یکی از پرستاران حاضر در اعتصاب پرستاران شیراز می‌گوید: «هیچ اهمیتی به اعتصاب داده نشده. بعضی از مقامات علوم پزشکی با تهدید به اخراج تلاش می‌کنند پرستاران را بدون شنیده شدن صدایشان به بازگشت به کار مجبور کنند. حتی در برخی جاها بچه‌ها تهدید شده‌اند اگر بیماری فوت کند، مسوولیت مستقیم آن با شماست که اعتراض کرده‌اید.»
او می‌گوید پرستاران تا الان اغلب مقاومت کرده‌اند «چون پیش‌از این به هر روشی بود برای مطالباتمان گفت‌وگو کرده بودیم، اما شنیده نمی‌شد.»
این عضو جامعه پرستاران با اشاره به اینکه نادیده گرفتن این اعتراض گسترده از سوی وزارت بهداشت و علوم پزشکی شیراز نشانه «وحشت» است، می‌گوید: «تمام ترس سازمان علوم پزشکی شیراز از این است که این اعتصاب به شهرهای دیگر کشیده شود. شهر شیراز از سراسر کشور برای بیمارستان‌ها درخواست نیرو کرده و تقریبا با ده درصد ظرفیت بیمارستان‌ها کار می‌کنند. تمامی بیمارستان‌های دولتی فلج و نیمه تعطیل هستند، اما ابعاد گسترده این اعتراضات چنان که باید، در رسانه بازتاب پیدا نکرده است.»
صدای ما را بشنوید
شهر شیراز را به‌عنوان قطب پزشکی ایران می‌شناسند و دست از کار کشیدن بیشتر نیروی پرستار شاغل در بیمارستان‌های دولتی در این شهر، می‌تواند یک فاجعه تمام عیار باشد. با‌این‌همه به نظر می‌رسد مقامات علوم پزشکی قصدی برای شنیدن صدای معترضان ندارند، چراکه به گفته این منبع آگاه بارها به معترضان گفته شده: «ما به شما باج نمی‌دهیم.»
ما برای حداقل حقوق خود اعتصاب کرده‌ایم
یکی از پرستاران معترض که از عدم توجه مقامات علوم پزشکی به موضوع اعتصاب پرستاران گلایه‌مند است می‌گوید: «علوم پزشکی شیراز به‌صورت هیات امنایی کار می‌کند. برای همین هم جلوی حل مشکل می‌ایستد و حتی حاضر به صحبت با ما نیستند، فقط می‌خواهند صورت مساله را پاک کنند. همیشه جلوی کار را گرفته‌اند و موجب شده‌اند حق و حقوق ما پرداخت نشود. خودشان تعرفه‌های بالاتری از ما دارند، با اینکه اصلا موضوع مراقبت از بیمار هم در چارت وظایفشان نیست. برای همین یکی از مطالبات ما در این اعتراض‌ها، شفاف‌سازی واریزی‌هاست، چون ظاهرا واریزی‌ها سلیقگی انجام می‌شود و سازو‌کار مشخصی ندارد.»
مطالبات پرستاران معترض چیست؟
پرستاران بیمارستان‌های دولتی شیراز ازجمله «نمازی»، «فقیهی»، «چمران»، «انکولوژی امیر»، «زینبیه»، «علی اصغر» و «امیرالمومنین»، از تاریخ ۱۵مرداد دست به اعتراضی گسترده زده‌اند.
آن‌ها خواستار رسیدگی وزارت بهداشت به کمبود پرستار، شرایط دشوار کاری، وضعیت پایه حقوقی، میزان پرداخت اضافه‌کاری و اضافه‌کاری‌های اجباری هستند.
خبرگزاری «تسنیم» درباره اعتصاب گسترده پرستاران شاغل در بیمارستان‌های دولتی شیراز نوشته است: «پس از اعتراض پرستاران در ماه‌های پایانی سال گذشته، وعده‌هایی مبنی‌بر ترمیم حقوق تحت‌عنوان فوق‌العاده خاص نیم درصد به پرستاران داده شد، اما با محقق نشدن آن، دوباره موج جدیدی از اعتراضات پرستاران بیمارستان‌های دولتی در شیراز شکل گرفته است.»
این خبرگزاری به نقل از پرستار یکی از بیمارستان‌های دولتی شیراز نیز در گزارش خود آورده است که «ترمیم نیم درصدی حقوق پرستاران توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده، اما همین نیم درصد را به چهار دهم درصد تقلیل دادند. اما همین میزان هم تا تیرماه پرداخت نشده است.»
او افزوده است: «موظفی همه پرستاران شش شیفت در هفته است، ولی به آن‌ها هشت شیفت تحمیل می‌شود.اضافه‌کاری‌ها تا سال گذشته برای هشت ساعت، ۱۲۰ هزار تومان محاسبه می‌شد که خود توهینی به پرستارانی است که شب‌کاری را تحمل می‌کنند. امسال هر ساعت اضافه‌کاری به ۲۲ هزار تومان رسیده است.»
جرقه‌های شروع اعتصاب و اعتراض صنفی پرستاران به اسفند۱۴۰۲ باز‌می‌گردد. در این دور از اعتراضات، پرستاران در واکنش به رسیدگی نشدن به حقوق و دستمزد، معوقات هفت ماهه، اضافه‌کاری و شیفت‌های کاری زیاد، دست به اعتراضات خیابانی در مقابل استانداری استان فارس زدند، اما این اعتراضات نیز با سکوت مطلق نظام پرستاری، علوم پزشکی، مقامات استانی و وزارت بهداشت مواجه شد.
حالا گفته می‌شود که پس از اعتراض پرستاران، وعده‌هایی مبنی‌بر ترمیم حقوق، تحت‌عنوان فوق‌العاده خاص نیم درصد به پرستاران داده شده، اما تا لحظه تنظیم این گزارش، خبری مبنی‌بر پرداخت و تحقق آن منتشر نشده است.
خبرگزاری مهر اما روز ۱۸مرداد۱۴۰۳ در خبری کوتاه به نقل از معاون پرستاری وزارت بهداشت، از ابلاغ بخشنامه‌ای خبر داد که براساس آن، تمامی پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی، کشوری، لشکری و غیردولتی می‌توانند از مزایای قانون ارتقای بهره‌وری کارکنان بالینی نظام سلامت بهره‌مند شوند.
به گفته عباس عبدی، طبق ماده ۱ آیین‌نامه اجرایی این قانون، تمامی پرستاران، بهیاران، ماماها و سایر کادر درمانی که به‌صورت مستقیم به بیماران بستری خدمات ارائه می‌دهند، مشمول این قانون خواهند بود و این تصمیم، با هدف «حمایت از کادر پرستاری و بهبود وضعیت معیشتی و انگیزشی» آن‌ها اتخاذ شده است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت همچنین تاکید کرده است که «دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی موظف هستند نسبت به اجرای دقیق این بخشنامه اقدام کرده و از بروز هرگونه مشکل در این زمینه جلوگیری کنند.»
مهاجرت پرستاران؛ برای یک زندگی معمولی
«احمد نجاتیان»، رییس‌کل سازمان نظام پرستاری ایران، پیش‌از این گفته بود که در فاصله سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، آمار مهاجرت پرستاران حدود دو برابر افزایش پیدا کرده است. براساس گفته‌های این مقام مسوول، مهم‌ترین علت مهاجرت نیروهای پرستاری «مشکلات معیشتی و نابسامان بودن وضعیت استخدامی» در میان این صنف است.
او در همین گفت‌وگو یادآور شده است که میزان دریافتی پرستاران برای یک ساعت، حدود ۱۸۰ هزار تومان است که حتی پاسخگو هزینه‌های رفت‌وآمد آن‌ها نیست.
احمد نجاتیان افزایش تعداد درخواست‌های مهاجرتی که به سازمان نظام پرستاری ارسال می‌شود را «یک هشدار جدی» توصیف کرده و گفته است: «حدود ۲۰ درصد از ظرفیت آموزش پرستاری کشور میل به مهاجرت دارند، اما تعداد افرادی که تن به مهاجرت می‌دهند مشخص نیست. کمبود پرستار در کشور و بیمارستان‌ها سبب اضافه کار اجباری برای پرستاران شده است. زنان حدود ۷۰ درصد جامعه پرستاری را تشکیل می‌دهند و به‌دلیل کمبود نیروی پرستاری، باید اضافه‌کار اجباری را تجربه‌کنند. گاهی میزان اضافه کاری آن‌ها به ۸۰ ساعت می‌رسد و نسبت پرستار به تخت در کشور حدود یک است.»
آبان۱۴۰۲، «محمد شریفی مقدم»، دبیر‌کل خانه پرستار، از مهاجرت سالانه بالغ بر۳ هزار پرستار در سال خبر داده و گفته بود: «کمبود پرستار در‌حال‌حاضر آن‌قدر جدی است که به‌دلیل این کمبود، بیماران جان خود را از دست می‌دهند. اگر شما از بیماران و مراجعان چنین چیزی را نمی‌شنوید دو دلیل دارد، یا آگاه نیستند و یا اینکه مظلوم هستند و کمبودها را می‌پذیرند. به‌جرات می‌گویم بیماران به‌دلیل کمبود پرستار جان‌شان را از دست می‌دهند.»
مریم دهکردی