ماه گذشته بسیاری منتظر حمله موشکی جمهوری‌اسلامی به اسرائیل بودند. حالا بسیاری منتظر حمله اسرائیل به جمهوری‌اسلامی هستند و هیچ تضمینی نیست که این پینگ پنگ بین دو کشور همچنان ادامه نیابد و به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل نشود.
در این میان، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در سفر اخیر خود به اردن گفته است که «نگرانی‌های مشترکی داریم و باید تلاش کنیم از وقوع جنگ منطقه‌ای جلوگیری کنیم».
اما هر کسی که تحولات منطقه را دنبال کرده باشد، از این سطح از تناقض در سیاست خارجی جمهوری اسلامی متعجب می‌شود.
همین اردنی که عراقچی اکنون به آن سفر کرده و در برابر دوربین خبرنگاران با وزیر امور خارجه‌اش رایزنی و لبخند رد و بدل می‌کند، در گذشته دو بار شاهد نقض حریم هوایی‌اش از سوی سپاه پاسداران بوده است. در عملیات «وعده صادق ۱ و ۲»، سپاه بدون اطلاع و اجازه اردن، از حریم هوایی این کشور برای شلیک موشک و پهپاد به سمت اسرائیل استفاده کرده است. اعتراضات مکرر اردنی‌ها به این نقض حاکمیت نیز بی‌پاسخ مانده بود.
حالا همان جمهوری اسلامی که پیش‌تر از آسمان اردن برای حملات خود استفاده کرده، به دنبال همکاری با اردن برای «امنیت منطقه‌ای» است و ادعا می‌کند که باید مانع وقوع جنگ شد.
جالب‌تر اینجاست که جمهوری اسلامی حالا از اردن و دیگر کشورهای منطقه می‌خواهد اجازه ندهند از فضای هوایی‌شان علیه جمهوری اسلامی استفاده شود؛ در حالی که خود جمهوری اسلامی بارها همین کار را کرده است.
این تناقضات زمانی آشکارتر می‌شود که به مسائل دیگر بین تهران و امان نگاه کنیم. علاوه بر نقض حریم هوایی، شبکه‌های قاچاق اسلحه و مواد مخدر وابسته به جمهوری اسلامی نیز از سوریه به داخل اردن در سال‌های اخیر فعال بوده‌اند. نیروهای مرزبانی اردن هرچند وقت یک‌بار قاچاقچیان مرتبط با این شبکه‌ها را بازداشت می‌کنند. با وجود این، جمهوری اسلامی همچنان موضعی طلبکارانه در برابر اردن دارد.
اما این پایان ماجرا نیست. عراقچی در ادامه سفرهای خود به مصر نیز رفته تا با مقامات قاهره درباره مسائل منطقه و اسرائیل گفت‌وگو کند. این در حالی است که مصر در سال‌های اخیر از فعالیت‌های جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش آسیبی جدی دیده است. سپاه پاسداران با ارسال موشک به حوثی‌ها باعث حملات مکرر به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ شده، که به‌طور مستقیم به اقتصاد مصر ضربه زده است.
پیش از این حملات، کشتی‌هایی که از آسیا به اروپا می‌رفتند یا برعکس، از کانال سوئز عبور می‌کردند و سالانه حدود ۹.۵ میلیارد دلار درآمد برای مصر به همراه داشتند. اما پس از آغاز حملات حوثی‌ها، این درآمد کاهش یافت و رییس‌جمهوری مصر، عبدالفتاح سیسی، اعلام کرد که درآمد کانال سوئز ۴۰ درصد افت کرده است.
با این حال، عراقچی به مصر رفته و از قاهره خواسته که مانع بروز جنگ در منطقه شود. این رفتار جمهوری اسلامی شبیه همان رویکردی است که در داخل ایران هم اتخاذ کرده است: در حالی که مردم معترض را در خیابان‌ها سرکوب می‌کند و به گلوله می‌بندد، در سطح منطقه نیز با همان لجاجت و بی‌اعتنایی با همسایگان برخورد می‌کند.
این سطح از بی‌اعتنایی به منافع و اعتراضات کشورهای همسایه نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی همان‌طور که نسبت به خواست و اراده مردم ایران بی‌تفاوت است، در برابر دولت‌های منطقه نیز با همان پررویی و بی‌مسئولیتی رفتار می‌کند. شاید بتوان گفت که این رفتارها عواقب ناگزیر خود را به همراه خواهند داشت.
مراد ویسی