ایران روز یکشنبه نهم مارس (۱۹ اسفند) اعلام کرد که احتمال مذاکره درباره برنامه هستهای خود با ایالات متحده را بررسی خواهد کرد، اما فقط به شرطی که در چارچوب رفع نگرانیهای خارجی درباره «احتمال نظامی شدن» این برنامه باشد، نه اینکه به دنبال تعطیلی کامل آن باشند.
دفتر نمایندگی ایران نزد سازمان ملل در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که «اگر مقصود از مذاکره، دستیابی به هدف رفع نگرانی از احتمال نظامیشدن برنامه هستهای ایران باشد، قابل بررسی است.»
در ادامه این پیام آمده است که «اما اگر [مقصود] برچیدن برنامه صلحآمیز هستهای ایران باشد که [صرفا از سوی دولت ترامپ] گفته شود کاری که اوباما نتوانست انجام دهد را ما انجام دادیم، چنین مذاکرهای هیچوقت شکل نخواهد گرفت.»
این موضعگیری در حالی مطرح شد که علی خامنهای، رهبر ایران روز شنبه از «قلدری» آمریکا در اصرار بر مذاکرات انتقاد کرده بود. پیشتر، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، ایران را به اقدام نظامی تهدید کرده بود.
اشاره ایران به توافق هستهای برجام
پیام منتشرشده توسط نمایندگی ایران در سازمان ملل، به توافق هستهای موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اشاره داشت؛ توافقی که در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴ خورشیدی) میان تهران و قدرتهای جهانی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا، منعقد شد.
برجام در ازای محدودسازی برنامه هستهای ایران، کاهش تحریمها را برای این کشور به همراه داشت. اما دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷ خورشیدی)، در نخستین دوره ریاست جمهوری خود، از این توافق خارج شد و تحریمهای گستردهای را علیه ایران اعمال کرد.
ایران به مدت یک سال دیگر به تعهدات خود پایبند ماند اما پس از آن، بهتدریج اجرای برخی از مفاد توافق را متوقف کرد و از آن زمان غنیسازی اورانیوم را فراتر از محدودیتهای تعیینشده در برجام افزایش داده است.
برآورد آمریکا؛ ایران در صورت تصمیمگیری، ظرف چند هفته میتواند سلاح هستهای بسازد
مقامات آمریکایی اکنون برآورد میکنند که ایران در صورت تصمیمگیری، میتواند ظرف چند هفته یک سلاح هستهای تولید کند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز هفتم مارس (۱۷ اسفند) اعلام کرد که نامهای به آیتالله علی خامنهای، رهبر ایران ارسال کرده و در آن بر لزوم مذاکرات جدید درباره برنامه هستهای ایران تأکید کرده است. او همچنین هشدار داد که در صورت امتناع ایران از مذاکره، اقدام نظامی محتمل خواهد بود.
با این حال، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران روز هشتم مارس (۱۸ اسفند) اعلام کرد که تاکنون هیچ نامهای از رئیس جمهوری آمریکا دریافت نکرده است.
رهبر ایران نیز پس از تهدید ترامپ، در روز هشتم مارس در دیدار با مقامات ایرانی گفت: «بعضی دولتها و شخصیتهای قلدر خارجی اصرار به مذاکره میکنند در حالی که هدف آنها از مذاکره حل مسائل نیست.»
او افزود که مذاکرات آنها با هدف حل مشکلات نیست، بلکه برای «تحکم و تحمیل مسائل مورد نظرشان» است.
در عین حال، ایران در ماههای اخیر با سه کشور اروپایی عضو برجام – بریتانیا، فرانسه و آلمان – وارد مذاکرات دیپلماتیک شده تا مسائل مربوط به برنامه هستهای خود را حلوفصل کند.
کرملین روز چهارشنبه پنجم مارس (۱۵ اسفند) اعلام کرده بود که گفتگوهای آتی روسیه و ایالات متحده شامل بحث درباره برنامه هستهای ایران نیز خواهد بود. پیش از این در دور اولیه مذاکرات آمریکا و روسیه در ماه گذشته نیز ایران یکی از محورهای گفتگوی نمایندگان دو کشور بود.
بر اساس گزارشی که بلومبرگ روز سهشنبه گذشته منتشر کرد، روسیه موافقت کرده است که به دولت دونالد ترامپ در برقراری ارتباط با ایران در موضوعات مختلف از جمله برنامه هستهای تهران و حمایت از گروههای منطقهای ضدآمریکا کمک کند.