چرا مردم سکه‌هایشان را برای کمک به دولت نفروختند؟ مقایسه خامنه ای با مصدق

By | ۱۳۹۷-۰۴-۱۵

وقتی نفت از سوی خارجی‌ها تحریم شد، دولت مصدق اوراق قرضه چاپ کرد و اکثریت مردم این اوراق را خریدند و به کشور کمک کردند اما چرا بیش از 60 سال بعد این اتفاق دوباره نیفتاد و درخواست دولت اجابت نشد.

رویداد۲۴ می‌گویند وقتی مجلس اول ملی تاسیس می‌شد، دولت با استقراض 20 کرور از خارج برای ساختمان مجلس مخالفت کرد و کم نبودند زنان فقیری که طلا و النگوی کوچک خود را می‌آوردند تا کمکی کرده باشند. در تاریخ ثبت شده که در دوره مصدق نیز مشابه این اتفاق افتاده است؛ مردم برای خرید اوراق قرضه صف می‌بستند تا بدون فروش نفت، کار دولتی که به آن اعتماد داشتند، لنگ نماند.
گفته‌اند تاریخ دو بار تکرار می‌شود، بار اول تراژیک و بار دوم به صورت کمدی! ایران اما وضعی متفاوت دارد. اتفاق کمدی آن بار سوم بوده است؛ آنجا که سخنگوی دولت از مردم درخواست کرده طلاهای خود را بفروشند و به بازار تزریق کنند. این درخواست در دولت قبل روحانی نیز مطرح شده بود و دولت از مردم خواسته بود از ثبت‌نام دریافت یارانه انصراف بدهند؛ درخواستی که البته اجابت نشد. شاید بتوان این سوال را پرسید چرا چنین خواسته‌هایی در دوره‌های خاصی از تاریخ هر کشور محقق می‌شود؟
مهدی پازوکی از اقتصاددانان کشور، درخواست دولت‌ها از مردم برای کمک را بررسی می‌کند و به رویداد۲۴ می‌گوید اعتماد به عنوان مهمترین سرمایه اجتماعی در شرایط فعلی اقتصادی به شدت ضربه خورده و مردم در چنین شرایطی به خواسته دولت‌ها واکنش مثبت نشان نخواهند داد.
مقایسه دولت مصدق با رژیم خامنه ای و دولت روحانی
پازوکی به تجربه ایران در دوران مصدق اشاره می‌کند و می‌گوید وقتی نفت از سوی خارجی‌ها تحریم شد، دولت اوراق قرضه چاپ کرد و اکثریت مردم این اوراق را خریدند و به کشور کمک کردند اما دولت فعلی قابل قیاس با دولت مصدق نیست لذا نمی‌توان انتظار داشت چنین راهکاری امروز جوابگو باشد.
شکل گیری طبقه رانت خوار در اقتصاد
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است یکی از مشکلات اقتصاد ایران، عدم شفافیت و شکل‌گیری طبقه رانت‌خوار است که توانسته‌اند با زد و بند به ثروت‌های نجومی دست یابند.
او به خرید صدها هزار سکه بدون مالیات توسط یک فرد اشاره می‌کند و می‌گوید ایجاد اقتصاد رانتی، اعتماد عمومی به دولت‌ها را خدشه‌دار خواهد کرد.
انواع بی‌انضباطی در اقتصاد ایران
به گفته پازوکی، بی‌انضباطی اقتصادی ایران شامل بی انضباطی پولی و مالی در سند بودجه و تخصیص آن در موارد غیرضروری است. ضمن آنکه بی‌انضباطی اداری هم به پارتی‌بازی و فاصله گرفتن تخصص گرایی می‌انجامد که این موارد همگی زمینه‌ساز بروز ناعدالتی و ظلم است. در چنین فضایی همکاری برای کمک به دولت‌ها بسیار سخت و ناممکن به نظر می‌رسد چراکه این مهم، جز با شفاف‌سازی و جلوگیری از رانت تحقق نخواهد یافت.
مگر اعتمادی وجود داشت که مردم سکه و ارز را به دولت برگردانند؟
سیدرضی حاجی‌ آقا میری رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران نیز درخواست دولت را با موضوع اعتماد عمومی گره می‌زند و می‌گوید: در وضعیت فعلی مردم احساس می‌کنند هر روز پولشان آب می‌شود لذا طبیعی است رفتارهای شتابزده‌ای از خود نشان دهند.
حاجی‌آقا میری اینگونه پاسخ درخواست دولت را می‌دهد که مگر اعتمادی به دولت وجود داشت؟ و مگر در این مدت اتفاقی افتاده که سخنگوی دولت انتظار دارد مردم سکه‌ها و ارزهایی که از بازار جمع کرده‌اند را دوباره به دولت پس دهند؟
او می‌گوید درخواست دولت بیشتر شبیه شوخی است تا راهکار!
نوبخت مقصر نابه سامانی بازار ارز
رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران مقصر دامن زدن به رخدادهای اخیر ارزی در کشور را دولت می‌خواند و می‌گوید: اتاق بازرگانی پیش از گرانی ارز بارها هشدار داده بود که نرخ ارز را همگام با نرخ تورم افزایش دهد اما نوبخت در جواب می‌گفت که ما اجازه نمی‌دهیم ارزش پول کشور کاهش یابد اما دیدیم که همین مسئله باعث شد به یکباره فنر ارز رها شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *