– جمهوری اسلامی نتوانسته امتیازهای مورد نظر در حفظ برجام را از اروپایی‌ها بگیرد.
– ظریف در گفتگو با یورونیوز مبادله «نفت در برابر کالا»ی روسیه را حاشا کرد.
– علی نظری نماینده مجلس ششم: زعمای قوم تصمیم گرفته‌اند به پشتوانه روسیه به نبرد به آمریکا بروند!
– «ظاهراَ قرار است بار دیگر از سوراخی گزیده شویم که در طول سده اخیر چند بار گزیده شده‌ایم.»
گفتگوی ظریف با یورونیوز در محل وزارت خارجه جمهوری اسلامی در تهران
محمدجواد ظریف در یک مصاحبه با یورونیوز با انتقاد از ناکافی بودن اقدامات اروپا برای حفظ برجام گفته رهبران اروپا باید آماده هزینه کردن باشند و ایران نباید تنها طرف حاضر در توافق باشد که هزینه کرده و نیاز به مشاهده اقدامات عملی آنهاست.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفتگو تاکید کرده «اروپا نباید تنها به اظهار نظر و صدور بیانیه اکتفا کند؛ ما نیاز داریم که راهکارهایی عملی به‌خصوص در زمینه مراودات بانکی، سرمایه‌گذاری، انرژی، حمل‌ونقل و حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط از سوی آنها دریافت کنیم».
ظریف با اشاره به اینکه «بسته‌ای که جمهوری اسلامی از اروپا دریافت کرده رضایت‌بخش نبوده» گفته «دو چارچوب زمانی مشخص وجود دارد؛ اولی، چارچوب زمانی اولین دسته از تحریم‌های آمریکاست که در ماه اوت اجرا می‌شود و چارچوب زمانی دیگر، دومین دسته از تحریم‌های آمریکاست که در ماه نوامبر اجرا می‌شود و ما خواهیم دید که اروپا چطور با آن دست و پنجه نرم می‌کند و کاملاً مطابق با آن، پاسخ خواهیم داد و برنامه مشخصی برای آن داریم.» معلوم نیست چرا وزیر خارجه جمهوری اسلامی فکر می‌کند اروپا باید با تحریم‌های آمریکا علیه رژیم ایران «دست و پنجه» نرم کند!
یورونیوز از وزیر خارجه جمهوری اسلامی پرسیده شما به چه تضمین‌هایی احتیاج دارید؟ ظریف با اشاره به خروج شرکت‌های اروپایی از ایران «تحت فشار و جوّ روانی» گفته است که اروپایی‌ها اگر واقعاً علاقمند به حفظ توافقند باید با این مسئله مقابله کنند و باید شاهد این باشیم که شرکت‌های متوسط و کوچک تجاری به ایران بیایند و با شرکایشان در بخش خصوصی «تعامل» کنند و موارد مشابه دیگر.
توافق ترامپ و پوتین در مورد سوریه
مجری یورونیوز با اشاره به نشت هلسینکی بین رؤسای جمهور روسیه و آمریکا گفته به نظر میرسد پوتین و ترامپ در مورد سوریه توافق کرده‌اند و از ظریف پرسیده آیا در این باره نگران هستید؟ ظریف پاسخ داده: «ایران و روسیه به مردم سوریه کمک کرده‌اند و ما این کار را تا زمانی که ضروری باشد ادامه می‌دهیم اما در پایان، این سوری‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند. ما روابط و همکاری خوبی با روسیه و دولت سوریه داریم و به این کار ادامه می‌دهیم.»
ظریف در این پاسخ خود موضوع توافق روسیه و آمریکا بر سر سوریه را رد نکرده است در حالی که در داخل ایران تبلیغ می‌شود که مسکو و واشنگتن در مورد سوریه توافقی نکردند و حتی فراتر از آن، این نشست را به نفع جمهوری اسلامی میدانند؛ چنانکه سیدحسین نقوی حسینی عضو کمیسیون امنیت ملی معلوم نیست بر اساس کدام شواهد و مستنداتی ادعا کرده است که دیدار پوتین و ترامپ باعث تقویت جمهوری اسلامی ایران می‌شود!
انکار نفت در برابر کالا بین جمهوری اسلامی و روسیه
از ظریف در مورد توافق «نفت در برابر کالا» بین جمهوری اسلامی و روسیه هم پرسیده شد که او گفت: «اینها بخشی از بسته بزرگتری از همکاری ایران و روسیه است که شامل فعالیت‌های بسیار و سرمایه‌گذاری توسط روسیه در بخش انرژی ایران، مشارکت این کشور در فعالیت‌های زیرساختی ایران و تعامل بین دو طرف در حوزه تجارت و نفت می‌شود […] من بر این باور نیستم که بخشی از آن بسته، فروش یا دادن نفت به روسیه و دریافت کالا در قبال آن است. این بسته بسیار بزرگتری است و شامل موارد دیگری می‌شود؛ از جمله امکان همکاری در حوزه انرژی بین ایران و روسیه و همچنین امکان اینکه ایران پول نقد دریافت کند». در این پاسخ نیز وی دادن نفت به روسیه و تحویل گرفتن کالاهای روسی را به جای پول رد نکرد بلکه فقط گفت که این مبادله بخشی از یک «بسته بسیار بزرگتر» است!
ظریف در این گفتگو چند بار به روابط استراتژیک روسیه و جمهوری اسلامی و پیوندهای نزدیک تهران و مسکو تاکید کرده اما درحالی مبادله «نفت در برابر کالا» را حاشا می‌کند که دوشنبه، ۲۵ تیر، هدایت‌الله خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس در مصاحبه با ایلنا با حقارت تمام گفت «از روسیه ممنونیم که نمی‌گذارد از گرسنگی بمیریم»!
سیاست «نگاه به شرق» بر خلاف شعار «نه شرقی نه غربی» همواره در صدر دیپلماسی جمهوری اسلامی طی ۴۰ سال گذشته قرار داشته اما فاز جدید آن با اعلام علنی علی خامنهای پس از خروج آمریکا از برجام بیشتر آشکار شد گرچه رهبر نظام تلاش می‌کرد این سیاست را در لفافه پیش ببرد اما فشارها آنقدر شدید شده که وی نمی‌تواند غلتیدن نظام در آغوش روسیه را انکار کند. فقط معلوم نیست روسیه آن را تا کی زیر بال و پر خود نگاه می‌دارد. شواهد موجود، به ویژه تصمیم روسیه بر افزایش تولید نفت در همکاری با عربستان و آمریکا جهت ثبات بازار نفت، برخی را در جمهوری اسلامی کاملا ناامید کرده است.
در آذر سال ۱۳۹۲ جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا در کنفرانسی در ژنو از ظریف تشکر کرد و گفت ۳۵ سال بود نمیتوانستیم با ایران حرف بزنیم!
هشدار نسبت به خم شدن در برابر روسیه
سیاست خم شدن بیشتر در برابر روس‌ها آنقدر آشکار است که هشدار و موضعگیری نسبت به ادامه‌ی آن علنی شده و حتی برخی اصلاحطلبان را هم نگران کرده است. علی نظری نماینده مجلس ششم و مدیر مسئول روزنامه مستقل در یادداشتی با عنوان «روسیه خبیثتر از آمریکاست» نوشته: «ظاهرا قرار است بار دیگر از سوراخی گزیده شویم که در طول سده اخیر چند بار گزیده شده‌ایم، زعمای قوم تصمیم گرفته‌اند به پشتوانه روسیه به نبرد به آمریکا بروند.»
او با اشاره به اینکه میزان صدماتی که ایران از این همسایه شمالی دیده به مراتب بیش از آسیب‌های ایالات متحده است به صراحت گفته «در ماجرای سوریه به وضوح مشاهده کردیم که روس‌ها چگونه ما را از بازسازی سوریه حذف کردند!» همین قضیه یکی دیگر از موضوعاتی است که محمدجواد ظریف در گفتگو با یورونیوز آن را حاشا کرد.
علی نظری در ادامه‌ی یادداشت خود آورده است که روس‌ها در جریان خرید موشکهای ۳۰۰ به جمهوری اسلامی «رکب زدند» و ۳۸ سال پیش نیروگاه اتمی بوشهر را تحویل گرفتند اما هنوز برای استفاده نیروگاهی تحویل ندادهاند!
نظری در بخش دیگری تاکید کرده «نگاه روسیه به جمهوری اسلامی اصلا مبتنی بر همسایه متحد استراتژیک نیست بلکه ایران را به مثابه مستعمره خویش میپندارد.»
روشن است که روزهای سختی در انتظار رژیم تهران است. گرچه امروز دولت روحانی و وزرای او به عنوان بخشی از عامل تشدید بحران زیر ضرب قرار گرفته‌اند اما دولت فقط قطعهای از پازلِ در هم ریخته‌ی نظام است. ادامه‌ی وضعیتی که جمهوری اسلامی در آن قرار گرفته چیزی جز تهدید امنیت ملی نیست و این همه عصاره‌ی سیاستهای «رهبر» و سپاه پاسداران است که بی‌ترمز و پرشتاب به پیش میروند. محمدجواد ظریف و امثال او یا باید از این قطار بی‌ترمز پیاده شوند و یا با انکار و تکذیب و دروغ تا ته خط سرنوشت نظام بروند.