در روزهای گذشته، برخی شهروندان ساکن تهران گزارش‌های متعددی درباره اختلال سیستم‌های «جی پی اس» در شبکه های اجتماعی منتشر کرده‌اند. بنابراین گزارش‌ها، اختلال در سیستم جی‌پی‌اس به صورت نشان دادن مکان اشتباه بروز می‌کند.
این اختلالات نه تنها در گوشی‌های موبایل بلکه در سیستم جی پی اس نصب شده روی خودروها و دستگاه‌های مستقل مکان‌یابی نیز گزارش شده‌اند. در برخی موارد، مکان کاربران با ۳۳کیلومتر فاصله در جنوب غرب تهران، در فرودگاه «امام خمینی» گزارش شده است.
مرتضی عظیمی , ایران‌وایر
هر چند دامنه اختلالات از اشتباهات جی‌پی‌اس فراتر رفته و به مکالمات تلفنی و شبکه اینترنت نیز کشیده شده است اما اختلالات جی‌پی‌اس یک معیار کمی از این پدیده ارایه می‌دهند که می‌تواند برای کشف علت آن ها مفید باشد.
برای درک دقیق‌تر این اختلالات، باید بدانیم جی‌پی‌اس چه گونه عمل می کند. دستگاه‌های جی پی اس با اندازه گرفتن فاصله خود با چهار ماهواره شبکه جی‌پی‌اس در فضا، مکان دقیق خود را محاسبه می کنند. اگر این اختلالات مربوط به شبکه ماهواره ای و جهانی جی‌پی‌اس بود، قاعدتا مکان‌یابی های اشتباه باید در تمام جهان گزارش می‌شد. اما این گزارش ها تا کنون تنها از تهران و به صورت عمده، در مرکز و غرب پایتخت گزارش شده اند. نتیجه بدیهی این است که یک عامل سوم بین گیرنده‌ها و ماهواره‌ها عامل این اختلالات است.
القای مختصات غلط به گیرنده‌های جی‌پی‌اس، یک شاخه شناخته شده از علم «جنگ الکترونیک» با نام «GPS-Spoofing» است. در این حملات علیه سیستم جی‌پی‌اس، یک فرستنده زمینی که در ارتفاع بالا (مانند دکل‌های مخابراتی) نصب شده است، خود را به جای یکی از ماهواره ها معرفی می کند و موجب اخلال در محاسبه مکان دقیق توسط گیرنده می شود.
ارتش جمهوری اسلامی بهمن سال 1396 اعلام کرد موفق به ساخت اخلال‌گر جی‌پی‌اس شده است.
استفاده از منحرف‌کنندگان جی‌پی‌اس در شرایط غیرجنگی و علیه نیروهای غیرنظامی تاکنون تنها در کشور روسیه مشاهده شده است. در آب‌های جنوب اوکراین و در نزدیکی روسیه، بیش از ۲۰مورد اختلال این چنینی در سیستم ناوبری جی‌پی‌اس کشتی های تجاری گزارش شده است. تمام این گزارش ها در بازه زمانی حضور «ولادیمیر پوتین»، رییس جمهوری روسیه در شبه جزیره «کریمه»، در آب‌های جنوب منتشر شده اند.
گزارش ها حاکی از آن هستند که میزان انحراف گیرنده‌های کشتی های تجاری در آب های دریای سیاه، حداکثر ۴۰کیلومتر به سمت جنوب غرب بوده است؛ کمی بیشتر از حداکثر انحراف گزارش شده در تهران. وزارت دفاع روسیه نه تنها اخلال در سیستم‌های جی‌پی‌اس را رد نمی‌کند بلکه از طراحی و نصب یک سیستم بومی برای اخلال در سیستم‌های جی‌پی‌اس خبر داده است.
وزارت دفاع روسیه همچنین قصد دارد سیستم «پول-۲۱» که توانایی اخلال در جی‌پی‌اس، در شعاع ۸۰کیلومتری را دارد، بر روی ۲۵۰هزار دکل ارتباطی تلفن‌های همراه نصب کند.
هنوز اطلاع دقیقی از دلیل شباهت اختلالات مشاهده شده در ایران و روسیه در دست نیست. دست داشتن این کشور در این اختلالات، نیازمند مدارک قاطع تری است. اما به هر حال، شباهت این دو پدیده غیرقابل انکار است.
در حالی که ارایه هرگونه پاسخ قانع‌کننده از سوی نهادهای حکومتی در ایران بسیار بعید است، سابقه حضور روسیه در پروژه‌های امنیتی الکترونیک مشترک با ایران تنها به نگرانی‌ها درباره دخالت روسیه در چنین پروژه ای می افزاید. طبق داده‌های «سامانه مکان‌یابی جهانی دریایی»، آذر ماه سال 1395 کشتی جاسوسی الکترونیک «یانتار»، متعلق به نیروی دریایی روسیه هنگام بازدید از بندر بوشهر، یک دوره توقف طولانی مدت دقیقا در کنار کابل‌های فیبر نوری عبور کننده از بستر خلیج فارس داشته است. این کشتی مجهز به زیردریایی‌های کوچکی است که می توانند ابزار جاسوسی الکترونیک بر روی کابل‌های مخابراتی زیر دریایی نصب کنند.
در صورت صحت نصب اخلالگرهای جی‌پی‌اس در تهران، سوال اصلی این جا است که این اخلال گرها به چه دلیل نصب می شوند. هرچند طیف گسترده ای از سلاح‌های هدایت دقیق غربی از نمونه نظامی سیستم جی پی اس برای هدفیابی و اصابت دقیق به هدف استفاده می کنند اما این سیستم ها از چندین راهکار موثر برای جلوگیری در اخلال سامانه‌های مکان یابی خود بهره می برند؛ برای مثال، سیستم های ضد اخلال ساخت شرکت «کلوین هیوز»، یک مانع مینیاتوری بین منبع اخلال و آنتن جی پی اس داخل سلاح قرار می دهند که اثر اخلال گرهای جی‌پی‌اس را به کلی خنثی می کند.
۱۵سال پیش و در روزهای شروع جنگ عراق، نیروی هوایی امریکا در یک نمایش قدرت، ۱۳اخلال‌گر جی‌پی‌اس نیروهای صدام را به وسیله سلاح‌های هدایت جی‌پی‌اس هدف قرار داد. مقام های وزارت دفاع امریکا ادعا می‌کنند این اخلالگرها توسط روسیه در اختیار رژیم صدام گذاشته شده بودند.