سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که مایک پومپئو، وزیر امور خارجه این کشور، درخواست هند و افغانستان برای ادامه همکاری تجاری با ایران در توسعه بندر چابهار را پذیرفت.
نقشه خط تجاری بندر چابهار از هند به افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز شش نوامبر /۱۵ آبان توضیح داد که روابط تجاری افغانستان با ایران در توسعه بندر چابهار و خط ریل مرتبط با این بندر از تحریم ها استثناست. افغانستان می تواند از این بندر و خط ریل آن برای واردات محصولاتی غیرتحریمی مانند غذا، دارو، نفت و فراورده‌های نفتی استفاده کند. این معافیت شامل هند هم می‌شود.
رادیو زمانه :
مشخص نیست که مناسبات این معافیت چیست چراکه پیش از این آمریکا در مورد دخالت بازوهای اقتصادی سپاه در پروژه تجاری توسعه بندر چابهار نگران بود.
با آغاز دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران در روز پنجم نوامبر، افغانستان و هند که در بندر چابهار سرمایه‌گذاری کرده‌اند نگران از اینکه این سرمایه آسیب ببیند از آمریکا درخواست کردند که استثنا باشند.
روز دوشنبه ۵ نوامبر/ ۱۴ آبان، محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهوری افغانستان و الیس ویلز، معاون وزارت خارجه آمریکا در امور آسیای جنوبی و مرکزی، در مورد اثرهای تحریمهای آمریکا بر بندر چابهار ایران گفت‌وگو کردند. سایت طلوع‌نیوز افغانستان بدون اشاره به جزئیات این دیدار نوشت که نتایج خوب بوده است. پیش‌تر، برخی از بازرگانان افغانستانی از آمریکا خواسته بودند که در تحریم‌هایش علیه ایران، برای افغانستانی‌ها استثنا قایل شود.
هشت سال است که ایران به دلیل کمبود بودجه تنها ۶۰ درصد خط ریل توسعه بندر چابهار را کامل کرده است.
در سال ۲۰۱۶، حسن روحانی، محمد اشرف غنی و نارندرا مودی رییس دولت‌های جمهوری اسلامی، افغانستان و هند توافقنامه‌ای را امضاء کردند که به موجب آن هند و افغانستان در توسعه بندر چابهار و خط ریلی که این بندر را به زاهدان و سپس تا مرز میلک – مرز مشترک ایران و افغانستان در ۱۰۰ کیلومتری زاهدان – می‌رساند سرمایه‌گذاری کنند. به این ترتیب، افغانستان با راهیابی به آب‌های اقیانوس هند از طریق بندر چابهار می‌تواند مبادلات تجاری‌‌اش با هند را بدون دخالت پاکستان ادامه دهد. همچنین هند هم از این طریق راه به بازار آسیای میانه و کشورهای شمال افغانستان پیدا خواهد کرد.
ایران از سال ۱۳۸۹ تا کنون وعده محور ریلی چابهار- زاهدان- مشهد را داده است اما به دلیل کمبود بودجه و سرمایه کمتر از ۶۰ درصد از ۱۳۷۰ کیلومتر خط ریل در مجموع ساخته شده است.
آمریکا این پروژه را به دلیل اینکه بخشی از آن به عهده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، مشمول تحریم‌ها کرده بود. مذاکرات بین هند و افغانستان با آمریکا پیش‌تر بر سر درگیری قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در بندر چابهار و خط ریل این بندر بود. مشخص نیست که موضوع سرمایه‌گذاری بازوهای اقتصادی سپاه پاسداران در این پروژه حل و فصل شده باشد.
افغانستان در سال‌های اخیر در حمل و نقل کالا از هند به افغانستان از طریق پاکستان مشکلات بسیاری داشته است و از این رو بندر چابهار برای توسعه اقتصادی این کشور مهم است.
ارزش معاملات تجاری افغانستان با ایران حدود دو میلیارد دلار در سال است و ایران پس از پاکستان بیش‌ترین روابط تجاری را با افغانستان دارد.
به غیر از این معافیت موردی، هند، ایتالیا، چین، یونان، ژاپن، کره جنوبی، ترکیه و تایوان به‌طور موقت از اجرای تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران معاف شده‌اند.