برای دومین بار رژیم ایران سال جدید میلادی را با تظاهرات اعتراضی پی در پی که هر روز دامنه‌ی آن گسترده‌تر می‌شود، آغاز می‌کند؛ گرچه اعتراضات سال جدید ۲۰۱۹ از نظر سیاسی و اقتصادی به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی که باعث ایجاد اختلال در واردات و صادرات و افزایش مشکلات مالی در بخش بانکی ایران شده بسیار متفاوت است.
تحریم‌های جدید باعث شد که رژیم تهران در حل مشکلاتی چون کمبود ارز خارجی، کسری بودجه جهت تامین نیازهای مردم، پایان دادن به بحران محیط زیستی و بهداشتی، عدم پرداخت حقوق کارمندان و کارگران، افزایش تورم و نرخ بیکاری شکست بخورد.
اعتصاب کارگران مجتمع نیشکر هفت تپه که در خط مقدم صنایع کشاورزی ایران و بخشی از محصول ملی این کشور به شمار می‌رود، تهدیدی برای ثبات اقتصادی کشوری محسوب می‌شود که حکومت‌اش طی ۴۰ سال گذشته هیچ اهمیتی به خواسته‌های شهروندانش نداده است. بخشی از این اعتراض‌ها در تظاهرات اخیر دانشجویان خشمگین دانشگاه آزاد تهران که خواستار اخراج علی‌اکبر ولایتی رئیس این دانشگاه و وزیر امور خارجه پیشین و مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بین‌المللی شده‌اند، نمایان‌تر شد. اعتراضات دانشجویان پس از حادثه واژگون شدن اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات که به جان ۱۰ نفر از آنان منجر گردید، گسترده‌تر شد.
در رابطه با حادثه واژگونی اتوبوس، تحقیقات اولیه نشان داد که علت اصلی حادثه ناشی از غیر استاندارد بودن جاده‌ها و عدم بررسی نقص‌های فنی اتوبوس‌هایی است که سال‌ها پیش می‌بایست از خط سرویس ارائه خدمات خارج می‌شد.
بحران بین دانشجویان و دانشگاه باعث شد که محمدجعفر منتظری دادستانی تهران، برای آرامش کردن دانشجویان بطور مستقیم مداخله کند و وعده پاسخگویی به خواسته‌های دانشجویان را بدهد تا شاید آنان را آرام کند.
در حالی که تظاهرات و اعتراض‌ها همچنان ادامه دارد، دو هشدار و زنگ خطر یکی از سوی فائزه هاشمی دختر هاشمی رفسنجانی یکی از مهندسان اصلی تاسیس رژیم اسلامی ایران، و دومی از حسن خمینی نوه بنیانگذار جمهوری اسلامی به مقامات رژیم تهران داده شد. فائزه هاشمی در اظهاراتی گفته است که «حکومت ایران دچار فروپاشی شده و تنها ظاهر آن باقی مانده است.» او همچنین افزود: «از دیدگاه من فروپاشی محتوایی اتفاق افتاده و تنها فروپاشی ظاهری و فیزیکی اتفاق نیفتاده و خیلی احتمال می‌دهم این اتفاق بیافتد».
فائزه رفسنجانی گفته است، در حال حاضر اکثر مردم از رانندگان کامیون تا معلمان در حال اعتراض هستند و خواستار تغییرند و تنها دلیل عدم سقوط کامل نظام ترس مردم از عدم وجود «جایگزین» مناسب در صورت رفتن آنها [سران رژیم] است».
سیدحسن خمینی که شخصیت مهم باقی مانده از خانواده و وارثان روح‌الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی است، نیز گفته است که مقامات جمهوری اسلامی مشکلات اصلی جامعه را فراموش کرده‌اند و تنها به فروع و شکل ظاهری امور پرداخته‌اند.
نوه خمینی همچنین گفت: «باید قواعد رفتار انسان‌ها و علل سقوط و ثبوت را به دست بیاوریم تا در زندگی رعایت کنیم والا هیچ تضمینی وجود ندارد که ما بمانیم و دیگران بروند. اگر قواعد را رعایت نکنید، عرصه را از شما می‌گیرند».
در مقابل این اعتراضات و زنگ خطرها رژیم جمهوری اسلامی اقدام به تقویت مواضع خود در داخل ساختار قدرت کرد و نشان داد که هنوز پاسخ عاقلانه‌ای یا گوش شنوایی برای شنیدن اعتراض‌های خیابانی ندارد و حاضر نیست به هشدارهای مکرر عقلای باقی مانده از میراث تاریخی رژیم جمهوری اسلامی (خاندان رفسنجانی و خمینی) که زمانی بانفوذترین افراد رژیم محسوب می‌شدند، گوش فرا دهد بلکه برعکس، رژیم اسلامی با برداشتن گام‌هایی بر انتخاب مجدد گزینه امنیتی در برخورد با تظاهرات و مطالبات مردمی تاکید کرده و با افزایش بودجه سپاه پاسداران و کاهش بودجه بخش خدمات عمومی که پیشتر به اعتراف حسن روحانی رئیس دولت از کمبود جدی رنج می‌برد، خود را برای انجام یک سری تغییرات در موقعیت‌های رهبری آماده کرده است . این تغییرات به احتمال زیاد به نفع نیروهای رادیکال‌تر رژیم و سپاه پاسداران که همواره برای تسلط بر همه مفاصل «قدرت» در ایران تلاش می‌کند، تمام خواهد شد.
به همین دلیل این روزها پس از انتصاب صادق لاریجانی به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از سوی خامنه‌ای، زمزمه‌هایی درباره احتمال انتخاب ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس قوه قضائیه جهت جانشینی صادق لاریجانی شنیده می‌شود تا وی در پست جدید خود که نصیحت و مشاوره به نهادهای دولتی و انقلابی است، متمرکز شود. البته مجمع تشخیص مصلحت نظام تاثیری بر مراکز تصمیم‌گیری در ایران ندارد و خیلی از آگاهان بر این عقیده‌اند که این مجمع با مرگ موسس اصلی آن یعنی علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری اسبق اهمیت خود را از دست داده است. رفسنجانی در پایان دوره دوم ریاست جمهوری خود برای حفظ نفوذش در ساختار قدرت و نظام، اقدام به تاسیس این مجمع کرد و تا آخر عمر خودش رئیس آن بود.
اگر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موفق شود صادق لاریجانی را به حاشیه براند و سلطه او را کمتر کند، گام به مرحله‌های بعدی برای آماده شدن جهت دستیابی به مقام جانشینی «رهبری» و کنترل تمام مفاصل تصمیم‌گیری جمهوری اسلامی از طریق توانمندسازی منظم برخی چهره‌های مدنی و معنوی وابسته به خود خواهد گذاشت. به همین دلیل است که مسعود الفک یکی از کارشناسان عرب در امور ایران می‌گوید: «چنانچه ابراهیم رئیسی برای ریاست قوه قضائیه ایران تعیین شود، رژیم جمهوری اسلامی ثابت می‌کند که هنوز به اصل «پیروزی با استفاده از رعب و وحشت» پایبند است».
رژیم اسلامی ایران با به کار گرفتن اصل «رعب و وحشت» در کنار رژِیم بشار اسد در سوریه موفق شد انقلاب ملت سوریه را سرکوب کند. شاید این رژیم در آینده نیز برای سرکوب ایرانیان از همین اصل همیشگی خود با شدت بیشتری استفاده کند.
*منبع: شرق الاوسط
نویسنده: مصطفی فحص
ترجمه و تنظیم از کیهان لندن