اگر تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی به نتیجه نرسد

By | ۱۳۹۷-۱۲-۰۶

– دونالد ترامپ با هدف به کارگیری نهایت فشارها و گزینه نظامی علیه رژیم ایران به دنبال تصویب قانونی است که در آن نیاز به مجوز کنگره برای اقدام فوری نباشد.
-میزان مقاومت و شکنندگی رژیم مقابل تحریم‎های آمریکا اصلاً مشخص نیست.
– تحریم‎های آمریکا اگر ظرفیت تغییر رفتار رژیم را نداشته باشد یا عامل بپاخاستن مردم علیه نظام نشود، به افزایش دامنه‎ی ناامنی‎ها در ایران منجر می‎شود.

گزارش‌های غیررسمی در مورد اقامت خانواده بعضی رهبران بلندپایه القاعده در حوالی شهر قم، بندرانزلی (پهلوی)، کرمانشاه و مشهد کم نیست

حامد محمدی, کیهان چاپ لندن:

سال‌هاست که اعضای ارشد سازمان القاعده به همراه اعضای خانواده خود تحت حمایت‎ جمهوری اسلامی در ایران پناه گرفته‌اند و بطور مخفیانه رفت و آمد می‌کنند. سرآمد این القاعده‌ای‌ها، خانواده اسامه بن‎لادن است.

گزارش‌های غیررسمی در مورد اقامت خانواده بعضی رهبران بلندپایه القاعده در حوالی شهر قم، بندرانزلی (پهلوی)، کرمانشاه و مشهد کم نیست

بسیاری از فرماندهان القاعده در ایران و کشورهایی نظیر سوریه، عراق، یمن، افغانستان، قطر و برخی کشورهای آفریقایی با سپاه پاسداران همکاری دارند.

کمتر از یک سال پیش، پس از انتشار اسناد و مدارک روابط میان سپاه و القاعده توسط نهادهای امنیتی غربی، فشارهای بین‎المللی علیه رژیم ایران زیاد شد تا آنجا که وزارت خارجه جمهوری اسلامی را مجبور به واکنش کرد. روز ۲۹ اسفند ۱۳۹۶، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه در سخنانی گفت «… تعدادی از آنها [القاعده‌ای‌ها] به صورت خودخواسته و غیرقانونی از طریق برخی مرزهای زمینی طولانی ایران با کشور افغانستان وارد ایران شدند که دستگیر و متناسب با نوع مدارک و تابعیت‌شان تحویل دولت‌های خود آنها شدند که از آن جمله تعدادی از خانواده بن لادن بود که به دلیل دارا بودن مدارک و تابعیت کشور عربستانی سعودی، موضوع به اطلاع دولت عربستان رسید که با هماهنگی آنها دختر بن لادن تحویل سفارت عربستان در تهران شد و نظر مقامات سعودی این بود که سایر اعضای خانواده بن لادن از همان مرزی که از آن به صورت غیرقانونی وارد ایران شده بودند، اخراج شوند که طبق خواسته آنان به همین  شکل عمل شد.»

وضعیت زندگی برای اعضای خانواده‎ القاعده به‌خصوص نزدیکان بن‎لادن در ایران کاملاً مهیا بوده و این بدون چتر امنیتی که رژیم تهران برای آنها فراهم کرده ممکن نیست. در یک نمونه ازدواج حمزه بن لادن پسر رهبر سابق القاعده با دختر محمد عطا رهبر تروریست‌های حمله ۱۱ سپتامبر در ایران است.

نسخه طبقه‌بندی نشده از گزارش سالانه تهدیدهای جهانی تهیه شده توسط سازمان اطلاعات آمریکا در رابطه با سال ۲۰۱۹، حاوی نقشه‌ای است که شبکه‌های القاعده را نشان می‌دهد. بر اساس این نقشه بخش زیادی از اعضای القاعده در ایران مستقر هستند. همچنین در این گزارش، آمده رژیم ایران از سال ۲۰۰۹ به عوامل القاعده این اجازه را داده که گذرگاهی از داخل ایران ایجاد کنند تا دست‌کم از آن برای تامین مالی اعضای خود در جنوب آسیا و سوریه استفاده نمایند.

با این پیش‌زمینه گزارش‎های زیادی در روزهای اخیر منتشر شده که حاکیست دولت دونالد ترامپ به ویژه بعد از کاهش تهدیدات داعش، روی همکاری میان رژیم ایران و القاعده متمرکز شده است.

روزنامه واشنگتن تایمز، ۱۸ فوریه (۲۹ بهمن) در گزارشی به‌ نقل از مقامات دولت آمریکا نوشت، رژیم ایران و گروه القاعده با یکدیگر متحد شده‌اند و این تهدید غیرقابل قبولی برای ایالات متحده و دوستانش در منطقه است و زمینه بالقوه‌ را برای توجیه قانونی مقابله نظامی با رژیم ایران و نیروهای شبه‌نظامی نیابتی‌ تحت حمایت تهران برای آمریکا فراهم می‌کند.

در این گزارش تاکید شده، رژیم ایران امنیت اعضای القاعده را مخفیانه فراهم می‌سازد و به رهبران رده بالای آن پناهگاه مخفی می‌دهد و در سراسر خاورمیانه آنها را حمایت مالی و تسلیحاتی می‎کند.

ناتان سیلز هماهنگ‌کننده امور تروریسم در وزارت‌ خارجه آمریکا می‎گوید، رژیم ایران پس از ۱۱ سپتامبر تا امروز برای اعضای القاعده امنیت و آزادی عمل ایجاد کرده و از استرداد اعضای این گروه تروریستی برای محاکمه از سوی آمریکا خودداری کرده است.

برادلی بومن مدیر ارشد مرکز قدرت نظامی و سیاسی «بنیاد دفاع از دموکراسی‎ها» نیز می‎گوید، دولت ترامپ به درستی روی فعالیت‌های خرابکارانه‌ی تهران از جمله حمایت بلندمدت رژیم از القاعده متمرکز شده است.

ترامپ پیشتر در جریان سخنرانی سالانه خود در کنگره اعلام کرده بود، دولت او با رژیمی که اصلی‌ترین حامی تروریسم در دنیاست مقابله می‌کند و برای  تضمین اینکه این دیکتاتوری فاسد هرگز به سلاح  اتمی دست پیدا نکند از توافق اتمی خارج شده است.

ارتباط با القاعده دلیلی برای طرح گزینه نظامی

پس از واشنگتن تایمز، وبسایت «اویل پرایس» از پایگاه‎های خبری- تحلیلی حوزه نفت و سیاست، ۱۹ فوریه (۳۰ بهمن)، در گزارشی با عنوان «آیا دولت آمریکا تغییر رژیم در ایران را دنبال می‎کند؟» بحث تمرکز کاخ سفید روی همکاری جمهوری اسلامی و سازمان القاعده و همچنین ادامه فعالیت‎های اتمی جمهوری اسلامی به صورت مخفیانه را مطرح و ادعا کرده آمریکا به دنبال راهی است تا شبیه آنچه را در سال ۲۰۰۳ در مورد عراق اتفاق افتاد و به حمله نظامی به این کشور و سقوط صدام حسین منجر شد در مورد ایران تکرار کند.

در زمان دولت بوش، رژیم عراق متهم به پنهان کردن تسلیحاتی شیمیایی شد که زمینه‌ی حمله نظامی به این کشور را فراهم آورد.

در بخشی از گزارش اویل پرایس، در حالی که چشم همه دنیا به بحران ونزوئلاست، دولت دونالد ترامپ در حال زمینه‎سازی برای هدف آینده خود یعنی ایران است. اویل پرایس ادعا کرده دولت ترامپ به دنبال راهی است که رژیم ایران را به القاعده مرتبط و از گزینه نظامی استفاده کند و با این تلاش، جنگ علیه رژیم ایران را قانونی جلوه دهند بدون آنکه مجبور باشند طرح آن را به کنگره ارائه نمایند. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید از حامیان این طرح معرفی شده‌اند.

اویل پرایس نوشته، بزرگترین عامل فشار بر رژیم ایران تحریم‎های نفتی است و گرچه ایران تا امروز توانسته مقاومت کند، اما عواقب سختی برای آ‎نها در پی داشته و تغییر رژیم در ونزوئلا، کمپین فشار حداکثری به ایران را شدیدتر می‌کند

فشارهای حداکثری کمتر از گزینه نظامی نیست

در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به اظهار نظر اخیر بولتون به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی که گفت «به نظر می‎‏رسد رهبران ایران سالگردهای زیادی را نخواهند دید که از آن لذت ببرند» آمده، مشاورر امنیت ملی کاخ سفید در خط مقدم تغییر رژیم در ونزوئلا ایستاده است. او آرزو دارد مادورو زودتر سرنگون شود که دولت جدید ونزوئلا بتواند با کمک آمریکا و شرکت‎های نفتی آمریکایی به بازسازی آن کشور بپردازد و صنایع نفتی ونزوئلا را فعال کند.

اویل پرایس با اشاره به اینکه تصمیمات دولت ترامپ اصلاً قابل پیش‎بینی نیست می‎نویسد، وقتی نفت ونزوئلا دوباره وارد بازار شود فشار حداکثری بر ایران ممکن‎تر می‎شود و راه بولتون را برای نقشه آینده که تغییر رژیم در ایران است باز می‎کند ولی این نمی‎تواند کارآمد باشد چون بازگرداندن نفت ونزوئلا کاری نیست که در کوتاه‌مدت صورت بگیرد. به علاوه اگر بهای نفت ناگهانی افزایش زیادی پیدا کند خطر این هست که فشارهای بیش از اندازه به ایران وارد شود که خیلی دست‌کم از گزینه نظامی ندارد. تلاش ترامپ برای تصویب یک قانون با هدف به کار گرفتن نهایت فشارها و گزینه نظامی علیه رژیم ایران با استناد به رابطه تهران و القاعده نیز به همین منظور صورت می‌گیرد.

سکوت معنادار جمهوری اسلامی

دونالد ترامپ حدود یک سال پیش نیز گفته بود طالبان و القاعده، اقمار ایران هستند و طرح این بحث چندان جدید نیست. حتی پس از آنکه  اوایل ماه سپتامبر گذشته چند خمپاره به یک منطقه‌ی دیپلماتیک در بغداد در حوالی سفارت آمریکا شلیک شد و همین مورد در بصره نیز تکرار شد شد جان بولتون خوستار واکنش کوبنده آمریکا به این حمله شد و از پنتاگون خواست تا گزینه‌های نظامی حمله به ایران را تهیه و ارائه دهد.

اما آنچه نباید فراموش شود سکوت معنادار جمهوری اسلامی است. در گذشته رهبران ارشد نظام تلاش می‎کردند ارتباط خود با القاعده یا طالبان را رد کنند. اما در این مقطع زمانی مقام‎های بالای نظام رسماً در حال مذاکره با طالبان در تهران و کابل‌اند و در مورد ارتباط با القاعده نیز چیزی را رد و تکذیب نکرده‌اند. این می‌تواند بدین معنی باشد که طرح گزینه نظامی حتی اگر فقط روی کاغذ و یک احتمال باشد، برای آنان فرصت و راه فرار است چون قرار گرفتن کشور در شرایط جنگی دست نظام‌های جنگ‎طلب را با توجیه حق دفاع برای هر اقدام

یک روحانی بر عرشه‌ی یک ناوچه نیروی دریایی ایران در جریان رزمایش دریایی ولایت ۹۷

ی، از جمله سرکوب وحشیانه‌تر جنبش‌های اجتماعی و اعتراضات مردم، باز می‎گذارد.

چرا طرح گزینه نظامی برای دولت ترامپ قابل توجیه است؟

در میان تمام گروه‌های جهادی همچنان شبکه القاعده است که بیشترین ظرفیت برای تهدیدات تروریستی علیه آمریکا را دارد. پراکندگی جغرافیایی، تشکیلات منسجم‎ و دسترسی به منابع مالی این امکان را به القاعده می‎دهد که بتواند در همکاری با جمهوری اسلامی دست به اقدامات تروریستی بزند. جاهایی که هرگز بالستیک‎های سپاه به آنها نمی‎رسد می‎تواند در شرایط ویژه در دسترس رهبران القاعده باشد. ماموریت‌هایی که ظرفیت حزب‌الله لبنان، حشدالشعبی  و النجباء بازوهای منطقه‎ای ایران ظرفیت طراحی و انجام آن را ندارند.

گرچه دولت آمریکا اعلام کرده هدف از اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی تغییر رفتار رژیم است، اما کارگزاران جمهوری اسلامی مطمئن‎اند که بحث فراتر از تغییر رفتار است و با تهدید فروپاشی و تغییر رژیم روبرو هستند. در چنین شرایطی میزان مقاومت و شکنندگی رژیم مقابل تحریم‎های آمریکا اصلاً مشخص نیست. کاملاً طبیعی است دولت ترامپ در خصوص آینده ایران راهکارهای مختلفی برنامه‎ریزی کرده است. با افزایش فشارهای اقتصادی به ایران در صورتی که پلان اول آمریکا یعنی بالاگرفتن اعتراضات مدنی و تظاهرات علیه نظام و یا عقب‎نشینی علی خامنه‎ای و نشستن پای میز مذاکره به هر دلیلی عملی نشود، منطقه با رژیمی روبرو خواهد بود شبیه به انبار مهمات که جرقه‎ای کوچک برای انفجار آن کافیست.

تحریم‎ها اگر ظرفیت تغییر رفتار رژیم را نداشته باشد یا عامل بپاخاستن مردم علیه نظام نشود، به افزایش دامنه‎ی ناامنی‎ها در ایران منجر می‎شود. این وضعیت بر بستری که گسل‌های تبعیض بسیار فعال است محرّک اعتراضات کور و خشونت‎بار می‎شود. در این شرایط اعتراضات مدنی و مسالمت‎آمیز چه بسا جای خود را به گروه‎های مسلّح ب‎دهد. گرچه شاید در مرحله نخست، آشوب‌ها در سطوح پایین به نظام برای سرکوب اعتراض‎ها کمک کند اما ظرفیت نهادهای امنیتی و نظامی ایران به دلایل مختلف برای مقابله با قیام‎های مسلحانه‎ کور کافی نیست. با شدت گرفتن دامنه ناامنی‎ها رفتار و واکنش جمهوری اسلامی قابل پیش‎بینی نیست زیرا از یکسو باید با تهدیدات داخلی مقابله کند و از سوی دیگر برای وارد کردن ضربه هرچند اندک با کمک بازوهای نظامی خود، علیه آمریکا و متحدان منطقه‎ای آن که از نگاه جمهوری اسلامی عامل تحریم و تهدید هستند اقدام کند. جمهوری اسلامی و به‌خصوص فرماندهان نیروهای مسلح مستعد درگیری نظامی‌اند.

نباید تصور کرد جمهوری اسلامی حتی در صورت تحمل و پشت سرگذاشتن تحریم‎ها و سرکوب اعتراضات مدنی مردمی که ظاهرا در حال حاضر خاموش هستند، می‎تواند امنیت را با همان کیفیتی که پیش از آغاز تحریم‎ها بود برقرار کند. بسیاری از معادلات امنیتی حتی از اختیار جمهوری اسلامی هم خارج است. چنین محیطی سرشار از بحران خواهد بود و شاید چنان شرایط را آشفته و پرآشوب کند که نیاز به تصمیم‎گیری و اقدام فوری نظامی باشد و از این رو دولت آمریکا به دنبال راهی است که بدون اتلاف وقت در کنگره دست به اقدام متقابل بزند. در چنین شرایطی انتقال صدها نیروی نظامی و تسلیحات و ادوات از سوریه و دیگر نقاط به پایگاه عین‌‏الاسد در استان دیاله عراق نزدیک مرز ایران برای دولت ترامپ و وزارت دفاع آمریکا قابل توجیه است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *