واکنش توئیتری یک عضو مسلمان حزب سوسیال دمکرات به پوستری از حزب آلترناتیو برای آلمان (afd) باعث بسته‌شدن حساب توئیتری او شد. ماجرا از انتشار آماری شروع شد که از محبوبیت نام محمد در برخی ایالات آلمان خبر می‌داد.
اقدام توئیتر در بستن یک روزه حساب خانم سوسن چلبی در آلمان بازتاب گسترده‌ای یافته است. چلبی از خانواده‌ای فلسطینی است ولی در آلمان زاده شده. او عضو ارشد حزب سوسیال دمکرات است و تا سال ۲۰۱۶ معاون سخنگوی وزارت خارجه آلمان بود. از ۲۰۱۶ به این سو نماینده ایالت برلین در دولت فدرال آلمان و مدیرکل فعالیت‌های مدنی در دولت برلین است.
دویچه وله:
توئیتر حساب کاربری چلبی را بعد از آن بست که او با فهرست‌کردن همه اعضای خانواده‌اش که محمد بخشی از نام آنهاست، خطاب به حزب راست پوپولیست المان (آلترناتیو برای آلمان/ AFD) نوشت: «همچنان تلاش خواهیم کرد که این نام از صفحه روزگار محو نشود.»
این توئیت واکنشی بود به پوستر تبلیغاتی حزب آلترناتیو برای آلمان که در آن با اشاره به نتیجه آمار یادشده، در زیر عکس یک کودک ریش‌دار نوشته است: آیا برلین نشان نمی‌دهد که نوعی اسلامیزه‌کردن جامعه آلمان در جریان است؟
حزب یادشده این پوستر را بعد از آن منتشر کرد که یک آمار جدید “انجمن زبان آلمانی” نشان داد که نام محمد در سه ایالت از ۱۶ ایالت آلمان در میان ۱۰ نام محبوب برای نامگذاری نوزادان بوده است. در یکی از این سه ایالت (برلین) این نام در راس ۱۰ نام برتر قرار داشته است.
توییتر در توجیه بستن حساب کاربری چلبی به او نوشت که توئیتش خطاب به حزب آلترناتیو و در گرماگرم کارزار انتخاباتی برای پارلمان اروپا با معیارهایی که این موسسه به تازگی در مورد انتخابات‌ها تعیین کرده است نمی‌خواند. از جمله این که هیچ کاربری اجازه ندارد اطلاعات اشتباه یا مخدوش و گمراه‌کننده در باره نحوه شرکت در انتخابات انتشار دهد یا با اطلاعات اشتباه و مخدوش خود شهروندان را برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات مورد ارعاب قرار دهد.
توئیتر چلبی را در برابر این انتخاب قرار داده بود که یا توئیت خود را پاک کند یا علیه تصمیم این موسسه شکایت کند. و چلبی راه شکایت در پیش گرفت. او از جمله نوشت که بارها علیه حملات و اهانت‌های نژادپرستانه‌ای که به او شده به توئیتر شکایت برده ولی هیچ ترتیب اثری ندیده، ولی حالا با یک توئیت که به هیچ کس و هیچ چیز برنمی‌خورد این گونه برخورد می‌شود. او انتقاد کرد که توئیتر سازو کار تشخیص پیام‌های خوب و بد را به یک ماشین واگذاشته است.
#Servicetweet für die #AfD: Mein Vater hieß Mohammed. Ich heiße Sawsan Mohammed Chebli. Mein ältester Neffe heißt Mohammed. Meine Nichte hat ihrem Sohn den Namen ihres Opas gegeben. Kurzum: Wir werden schon dafür sorgen, dass dieser Name nie verschwindet! pic.twitter.com/HPkVwkJIWH
— Sawsan Chebli (@SawsanChebli) 4 maj 2019
این کنترل ماشینی اخیرا به یک مورد انسداد حساب کاربری دیگر هم منجر شده که سر و صدا برانگیخت. حساب یکی از کاربران به دلیل یک جمله ناظر بر انتخابات که سال ۲۰۱۶ در نقد حزب آلترناتیو در توئیتش نوشته بود بسته شد. به عبارتی ماشین کنترل توئیتر یک توئیت قدیمی را به عنوان مدرک جرم پیدا کرده و کاربر بر اساس آن از داشتن حساب محروم شده است.
در واکنش به برخورد توئیتر با چلبی هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هم لب به اعتراض گشود و در توئیتی نوشت: «چنین رویکردی به خصوص با توجه با انبوه توئیت‌های نژادپرستانه و نفرت‌پراکنی که در این شبکه تحمل می‌شوند به هیچ وجه قابل توجیه نیست.»
Dass der Twitter-Account von @sawsanchebli gesperrt ist, ist mit nichts zu rechtfertigen. Angesichts der vielen geduldeten rassistischen Hass-Tweets irritiert die Entscheidung umso mehr.
— Heiko Maas (@HeikoMaas) 5 maj 2019
نامی که بر مسئله‌ای خاص دلالت می‌کند
سال‌ها نام محمد در میان نام‌های محبوب نوزادان دیده نمی‌شد که از جمله به نوشتن این نام با الفباهای متفاوت برمی‌گشت. برای مثال در بلژیک به این نتیجه رسیده‌اند که محمد را با ۷ ترکیب الفبایی متفاوت می‌نویسند و با توجه به این که هر هفت مورد یک مضمون را مد نظر دارند باید همه در آمارگیری در مورد محبوب‌ترین نام‌ها در یک فهرست جا داده شوند.
#Chebli hat vorläufig ausgetwittert. 😂Die Genossen ernten das, was sie säen. #KampfgegendasfreieInternet #sowaskommtvonsowas https://t.co/g0HGEtBt7V
— Joana Cotar, MdB (@JoanaCotar) 5 maj 2019
با این نحوه جمع‌آوری و محاسبه معلوم شده که برای مثال از سال‌ها پیش در لندن محمد در راس محبوب‌ترین نام‌هاست و در بروکسل (بلژیک) هم. در آلمان هم از زمانی که این روش به کار گرفته می‌شود نام محمد در برخی از ایالت‌ها در زمره ده نام مطرح برای نوزادان است.
به رغم کارزار تبلیغاتی‌یی که حزب آلترناتیو برای آلمان با استناد به آمارهای جدید در مورد میزان کاربری نام محمد برای نوزادان به راه انداخته کارشناسان به این واقعیت ارجاع می‌دهند که محبوبیت این نام به معنای این نیست که اکثریت نوزادان هم از خانواده مسلمان بوده‌اند. برای مثال در دورتموند که نام محمد رایج‌ترین نام برای نوزادان سال ۲۰۱۷ بوده است تنها ۶۷ نوزاد (کمتر از سه درصد) از ۲۷۰۰ نوزاد این سال محمد نام گرفته‌اند.
از طرفی این نام هم گرچه در معنای اصلی خود تداعی‌کننده نام پیامبر اسلام است ولی لزوما بر مذهبی‌بودن دارنده آن و خانواده‌ای که چنین نام‌هایی در آن رایج است دلالت نمی‌کند. روزنامه دی ولت برای مثال نوشته است که کم نیستند خانواده‌های سکولاری که نام شماری از اعضای آنها محمد است. امام همجنسگرای یک مسجد برلین یا متفکران لیبرال برخاسته از کشورهای اسلامی همچون، محمد ارکون یا رئیس آته‌ئیست “انجمن مسلمانان سابق” در آمریکا هم نام کوچکشان محمد است.
خانم گابریل رودریگوز، نام‌شناس معروف آلمان البته از زاویه‌ای دیگر به مسئله پرداخته است. او در مصاحبه با روزنامه زود دویچه سایتونگ می‌گوید که گرچه نباید رواج نام محمد را دلیلی بر اسلامیزه‌شدن جامعه آلمان تلقی کرد، ولی این هم واقعیتی است که رواج همچنان مشهود نام محمد در میان بسیاری از خانواده‌های مسلمان هنوز ادامه متاثربودن نامگذاری از تعلقات مذهبی است، امری که صدسال پیش در آلمان هم مصداق داشت و نامگذاری از جمله به دلیل آن که می‌بایست بازتاب‌دهنده‌ای از تعلقات مذهبی افراد باشد به شدت وابسته به نام‌های رایج در مسیحیت بود که طبعا به محدودیت نام‌ها در آن دوره می‌انجامید. او گفته است که روند ولو کند عرفی‌شدن جوامع اسلامی همین حالا هم تنوع نام‌ها را در این جوامع چشمگیر کرده است.
در این میان سوسن چلبی اعلام کرد که پس از نزدیک به ۲۴ ساعت نهایتا حساب کاربری‌اش در بعد از ظهر یکشنبه ۵ مه دوباره آزاد شده است.