کارشناسان اقتصادی می‌گویند تحریم‌ها و نوسانات نرخ ارز قدرت خرید مردم را کاهش داده است. به‌دنبال آن مدت انتظار برای خرید مسکن به ۳۳ سال رسیده. در شرایط فعلی ۶۰ تا ۷۰ درصد از مردم ایران توان خرید مسکن ندارند و مردم همزمان با کاهش قدرت خریدشان بیش از پیش به زندگی در متراژهای کمتر و اجاره‌نشینی روی آورده‌اند.
همزمان با کاهش قدرت خرید مردم و ورود نقدینگی به بخش غیرمبادله‌ای اقتصاد مانند مسکن و مستغلات، بازار مسکن وارد دوره «رکود تورمی» شده اما قیمت مسکن به صورت بی‌رویه در کلان‌شهرهای ایران در حال افزایش است. به گزارش خبرگزاری کار (ایلنا) آمارهای وزارت راه و شهرسازی، دفتر اقتصاد مسکن و آمارهای بانک مرکزی حاکی از افزایش ۱۰۴ درصدی قیمت مسکن است که به‌دنبال سقوط ارزش ریال و افزایش تقاضا برای تبدیل سرمایه به «دارایی بادوام» صورت گرفته اما این رشد قیمت متوقف نشده است.
متراژ پایینبیش از این به خانه‌های ۷۰ متر و کمتر اطلاق می‌شد، اما حالا به ۴۰ متر و کمتر از آن کاهش پیدا کرده.
رادیو زمانه:
براساس گزارش‌های میدانی در تهران تقاضا برای خانه‌های کم‌متراژ افزایش پیدا کرده اما متراژ این خانه‌ها که بیش از این به خانه‌های ۷۰ متر و کمتر اطلاق می‌شد، اکنون به ۴۰ متر و کمتر از آن کاهش پیدا کرده است.
به‌علاوه با توجه به وضعیت اقتصادی موجود و فراگیر شدن فقر بسیاری از خانواده در کل توان تامین مسکن را ندارند. به گفته فردین یزدانی، کارشناس اقتصاد مسکن بخشی از شرایط حال حاضر بازار مسکن که «از تعادل خارج شده»، ناشی از «اثرات سیاست‌‌های خارجی و تحریم و نوسانات نرخ ارز»است:
«افزایش قیمت‌های یک سال گذشته در بازار مسکن با کاهش قدرت خرید مردم همراه بود و در حال حاضر ۶۰ الی ۷۰ درصد جامعه دیگر توان خرید مسکن را ندارد».
با این وجود گفته می‌شود که شرایط فعلی نه‌تنها قشرکم‌درآمد، بلکه اقشار متوسط رو به بالا را نیز متاثر کرده است.
محمد اسلامی، وزیر راه وشهرسازی پیشتر ادعا کرده بود مدت زمان خرید مسکن در کشور ۳ سال است اما کارشناسان مسکن می‌گویند این شاخص در ایران با مصرف یک سوم درآمد خانوار به ۳۳ سال رسیده است.
طبق توضیحات فردین یزدانی «نسبت متوسط قیمت یک واحد مسکونی به درآمد خانوار، شاخصی است که به آن توان پذیری مسکن می‌گویند. قبل از افزایش قیمت مسکن در سال گذشته مدت زمان انتظار برای خرید خانه ۱۱ سال بوده اما با شرایط امروز قطعا به بالای ۱۳ سال رسیده است. این اعداد در شرایطی است که مردم از حقوق و دستمزد خود هیچ مصرفی نداشته باشند اما اگر خانوار یک سوم از درآمد خود – درآمد متوسط جامعه- را مصرف کنند و مابقی را برای خرید مسکن پس انداز کنند، مدت زمان انتظار برای خرید مسکن به ۳۳ سال می رسد».
اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی سه‌شنبه ۲۴ اردیبهشت در نامه‌ای از حسن روحانی، رییس جمهوری خواسته‌اند مدیریت بازار مسکن را در اولویت دولت قرار دهد. محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته «در حال حاضر اقشار متوسط و رو به پایین جامعه زیر فشار قیمت مسکن کمرشان خرد شده اما در حوزه وزارت راه و شهرسازی، مسکن زیر سایه فعالیت‌های وزارتخانه گم شده است. نیاز است وزارت راه و شهرسازی به وزارت مسکن و وزارت حمل و نقل تفکیک شود».
برخی از کارشناسان موثرترین راهکار دولت برای خروج بازار مسکن از رکود را افزایش قدرت خرید مردم از طریق افزایش سقف تسهیلات بانکی یا حذف قیمت زمین از هزینه خرید ملک می‌دانند. اما گروهی دیگر می‌گویند اقدامات دولت و سیاست بانک‌ها اما نه تنها کمکی به کنترل قیمت نکرده، بلکه به گرانی دامن زده است.