خط فقر در ایران دامنه‌دارتر شده است

By | ۱۳۹۸-۰۲-۲۹

شاخص خط فقر ۳میلیون و ۴۰۰هزار تومان تعیین شده اما درآمد ماهیانه ۵۵درصد خانوارهای ایرانی کمتر از ۳میلیون و ۴۰۰هزارتومان است. مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌تر نسبت به مخاطرات اجتماعی برخاسته از فقر و فقر مطلق هشدار داده است.

ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی می‌گوید با احتساب شاخص خط فقر که ۳میلیون و ۴۰۰هزار تومان تعیین شده، تعداد خانوارهای ایرانی زیر این خط ۵۵درصد است.

مرکز پژوهش‌های مجلس، پیشتر با در نظر گرفتن خط فقر ۲ میلیون و ۵۰۰هزار تومانی، آمار این خانوارها را ۴۰درصد اعلام کرده بود.

دویچه وله:

خبرگزاری خانه ملت به نقل از لارگانی می‌نویسد که تعداد زیادی  از خانواده‌های ایرانی با یارانه زندگی کرده و یا از طریق کمک‌های مستمری سازمان بهزیستی و کمیته امداد امرار معاش می‌کنند: «با این وضعیت حتی عدهای شرایط آن را ندارند که تحت پوشش کمیته امداد و یا بهزیستی قرار بگیرند چراکه این افراد برای اینکه تحت پوشش این نهادها قرار بگیرند باید بالای ۶۰ سال سن داشته باشند یا از کار افتاده ۱۰۰ درصد بوده و یا بی سرپرست و بدسرپرست باشند.»

طبق گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس در آذر ۹۷ تحت عنوان “خط فقر ایران در سال ۱۳۹۵ و مروری بر روش محاسبه آن”  ارائه کرد، در سال ۱۳۹۵، حدود ۳ میلیون و ۴۴۰ هزار خانواده با جمعیتی بالغ بر ۱۳ میلیون و ۳۲۶ هزار نفر، یعنی نزدیک به ۱۶،۷ درصد کل جمعیت، زیر خط فقر مطلق زندگی می‌کردند.

این برآوردها بر اساس محاسبه هزینه خانوار و با در نظر گرفتن امکان دسترسی به ۲۱۰۰ کالری غذا و مقایسه آن با درآمد خانوار به دست آمده بود. بر اساس این محاسبات، ۱۵ درصد خانواده‌های روستایی و ۱۲ درصد خانواده‌های شهری و در مجموع ۱۴درصد خانوارهای کل کشور در سال ۱۳۹۵ در فقر مطلق زندگی کرده و از تامین غذای کافی برنیامده‌اند.

محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، ۲۳ مرداد ۹۷ با استناد به آمار رسمی، گفته بود که یک سوم مردم ایران زیر خطر فقر و یک دهم آنان در زیر “خط فقر مطلق” زندگی می‌کنند. حسین راغفر، اقتصاددان، “خط فقر مطلق” برای یک خانواده چهار نفری شهری را حدود چهار میلیون تومان عنوان کرده و نتیجه گرفته بود که ۳۳ درصد جمعیت ایران دچار “فقر مطلق” هستند و شش درصد آنها نیز در زیر “خط گرسنگی” به سر می‌برند. مقام‌های دولتی ایران اذعان می‌کنند که بیش از یک و نیم میلیون ایرانی حتی توان مالی تأمین غذای خود را هم ندارند.

موسوی لارگانی، نماینده مردم فلاورجان در توضیح دامنه‌دار شدن فقر، به تغییر سطح زندگی و توقع مردم اشاره کرده و گفته است: «در گذشته در یک حیاط مشترک ۵ برادر و اعضای خانواده‌شان کنار یکدیگر زندگی می کردند اما در حال حاضر پدر و پسر حاضر نیستند در دو طبقه مجزا از یکدیگر در یک ساختمان زندگی کنند.» او افزوده که در مقایسه با قبل از انقلاب حتی فقیرترین افراد جامعه نیز درآمدشان به نسبت قبل بیشتر شده است.

داده‌های سرشماری سال ۱۳۵۵ ایران نشان می‌دهد که در آن زمان، جمعیت شهری ایران حدود ۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر و جمعیت روستایی حدود ۱۷ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر بود. با این حساب، جمعیت فقرا در آن زمان باید چیزی در حدود ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار  فقیر روستایی و نزدیک ۴ میلیون فقیر شهرنشین بوده باشد. یعنی از جمعیت ۳۳ میلیون و ۷۰۰ هزار نفری ایران در آن زمان، حدود یک سوم مردم زیر خط فقر زندگی می‌کردند.

آمارهای مربوط به وضعیت فقر در جامعه ایران متفاوت و متناقض هستند. عموما گفته می‌شود بین ۲۵ تا ۳۵ درصد مردم ایران زیر “خط فقر” به سر می‌برند اما شهاب نادری، نماینده مجلس شورای اسلامی، اواخر اسفندماه گذشته گفته بود ۸۰ درصد از جامعه ایران زیر خط فقر هستند. فریبرز رئیس‌دانا، اقتصاددان و استاد دانشگاه نیز می‌گوید با تورم و حداقل دستمزو فعلی، ۷۰درصد کارگران ایران زیر خط فقر مطلق قرار دارند.

مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌تر نسبت به مخاطرات اجتماعی برخاسته از فقر و فقر مطلق هشدار داده است. طبق برآورد این مرکز،  خط فقر در شش ماهه نخست سال ۹۷، خط فقر از بهار ۹۶ تا ۹۷ در مناطق مختلف ایران ۹ تا ۱۱درصد بالا رفته است.