به گفته تاج‌زاده اگر اصلاح‌طلبان به هر قیمتی حاضر به مشارکت در انتخابات شوند پایگاه اجتماعی خود را از دست می‌دهند. او رد گسترده صلاحیت‌ها و نقش “دولت پنهان” در تصمیم‌گیری‌های اصلی را انگیزه عدم شرکت در انتخابات خواند.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی اسفندماه سال جاری با ثبت نام داوطلبان آغاز می‌شود، اما جناح اصلاح‌طلب حکومت جمهوری اسلامی هنوز درباره شرکت یا عدم شرکت در این رقابت‌ها به نظر واحدی نرسیده است.
معاون سیاسی وزیر کشور در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی می‌گوید اصلاح‌طلبان با موانعی مواجه شده‌اند که باعث شده “برای اولین بار” نتوانند در مورد شرکت یا عدم شرکت در انتخابات “به تصمیم قاطع” برسند.
مصطفی تاج‌زاده در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد که متن آن شنبه ۱۱ خرداد منتشر شد گفته که اصلاح‌طلبان موافق با مشارکت در انتخابات دو دسته هستند یکی آنهایی که منافع‌شان ایجاب می‌کند “به هر قیمتی در قدرت بمانند” و دیگری کسانی که تحلیل اشتباهی دارند و فکر می‌کنند ماندن در قدرت می‌تواند موثر باشد.
او بحث با گروه اول را بی‌فایده عنوان کرد و در مورد گروه دوم گفت: «با این افراد می‌توان بحث کرد و آنها را قانع کرد که ما نباید به هر قیمتی در انتخابات شرکت کنیم بلکه باید در انتخاباتی شرکت کنیم که مطمئن باشیم اگر لیست نامزدهای ما رای آورد، می‌تواند کاری انجام دهد.»
دویچه وله :
عدم شرکت با رد صلاحیت داوطلبان اصلی
این فعال سیاسی می‌گوید گروه اول معتقدند باید در هر حال در انتخابات شرکت کرد و “اگر نامزدهای رده اول ما را رد صلاحیت کردند یک گام کوتاه بیاییم و اگر صلاحیت نامزدهای رده دوم را هم رد کردند، یک قدم دیگر عقب می‌رویم تا بالاخره به یک لیست برسیم”.
او افزود با این نظر مخالف است و اعتقاد دارد در صورت رد صلاحیت نامزدان اصلی، باید به مردم گفت که به این علت در انتخابات شرکت نمی‌کنیم.
تاج‌زاده تجربه انتخابات قبلی مجلس و تشکیل فراکسیون امید را شاهدی برای این دیدگاه خود عنوان کرد. در مجلس دهم بعضا افرادی کمتر شناخته شده از طریق فهرست اصلاح‌طلبان به مجلس راه یافتند و عده‌ای پس از انتخاب شدن به میثاق تنظیم شده از سوی این جناح وفادار نماندند.
تردید خاتمی در تاثیر دعوت از مردم
ناکارآمدی و ضعف فراکسیون امید در مجلس دهم و ناامیدی مردم از اصلاح‌طلبان که در حرکت‌های اعتراضی دی ماه ۹۶ در شعار “اصلاح‌طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا” متبلور شد، شماری از شخصیت‌های اصلاح‌طلب را به تردید انداخته که مردم دعوت آنها به حضور در پای صندوق‌های رای را چندان جدی نگیرند.
محمد خاتمی که دعوتش از مردم برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس با تاکید بر “تکرار می‌کنم” نقش مهمی بر عهده داشته، چندی پیش گفته بود بعید می‌داند که مردم در انتخابات آینده به دعوت او و اصلاح‌طلبان پای صندوق‌های رای بروند.
تاج‌زاده دلیل مهم‌تر خود برای تردید در مشارکت در انتخابات را نقش ناچیز نهادهای انتخابی در تصمیم‌گیری‌های کلان و مهم و یا “دخالت بعضی نهادها در عزل و نصب‌ها” عنوان کرده است.
“دولت پنهان” در برابر نهادهای انتخابی
او به روزنامه اعتماد گفت: «در این سال‌ها تحولات مهمی چه در ایران و چه بیرون آن رخ داده که موجب شده است، تردیدهای جدی در کارآمدی راهبرد جاری ایجاد شود. یکی از آنها دخالت‌های روزافزون “دولت پنهان” تقریبا در تمام عرصه‌هاست؛ از تغییر اسم یک خیابان تا مسائل کلانی مانند ماندن در برجام یا خارج شدن از آن کار دست نهادهای انتخابی نیست.»
تاج‌زاده پیش از این نیز، از جمله در گفت‌وگو با روزنامه دولتی “ایران” در شهریور ماه سال پیش “دولت پنهان” را که به گفته او “قدرت زیادی دارد اما پاسخگو نیست” یکی از سه علت اصلی بحرانی شدن وضعیت ایران عنوان کرده بود. منظور از این گروه افراد و نهادهای تحت فرمان رهبر جمهوری اسلامی است که بر بخش بزرگی از اقتصاد ایران تسلط دارند و تصمیم‌گیران اصلی سیاست‌های کلان داخلی و خارجی محسوب می‌شوند.
این فعال سیاسی با تائید محافظه‌کاری بسیاری از اصلاح‌طلبان که مایلند به هر قیمت در قدرت سهیم باشند، خطر این رویکرد را از دست رفتن پایگاه اجتماعی آنها می‌داند. او گفته است: «نقطه ضعف دیگر محافظه‌کاری افزون بر ریزش پایگاه مردمی، ناامید کردن مردم از اصلاحات است و این وضعیت کشور را به قهقرا می‌برد.»
بر پایه آنچه تاج‌زاده می‌گوید، حتی اگر شورای نگهبان در بررسی صلاحیت داوطلبان به شیوه گذشته رفتار نکند، شرکت در انتخابات زمانی قابل دفاع و توجیه خواهد بود که مجلس از اختیارات برای “ایجاد تفاوت معنادار” برخوردار باشد. این وضعیت بدون بازنگری در ساختار سیاسی و نظام تصمیم‌گیری در جمهوری اسلامی قابل تحقق به نظر نمی‌رسد.