رکود ساخت‌و‌ساز، تعطیلی کوره‌پزخانه‌ها و بیکاری کارگران‌شان

By | ۱۳۹۸-۰۹-۰۶

رکود تولید و راکد شدن بخش ساختمان، صنایع جانبی این بخش را تحت تاثیر قرار داده است. کوره‌پزخانه‌ها و کارخانه‌های آجر رو به تعطیلی می‌روند و کارگران آنها بیکار می‌شوند. هرچند این کارگران شغلی طاقت‌فرسا را از دست می‌دهند، بدیل دیگر آنها برای گذران زندگی به ناچار دستفروشی است.

پیروز چراغی رئیس «انجمن صنفی کارگران کوره‌پزخانه‌های یافت‌آباد» سه‌شنبه ۵ آذر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) از تعطیلی شمار زیادی از کوره‌پزخانه‌ها خبر داد:

کارگران کروه پزخانه- عکس: ایلنا

«در حال حاضر اکثر کوره‌پزخانه‌های شمس‌آباد، چهاردانگه و گلشهر تعطیل شده‌اند. در اسماعیل‌آباد، در جاده ساوه ۳۰ تا ۴۰ کوره‌پزخانه فعال بود که الان فقط ۴ کوره فعال است. در محمودآباد که حدود جاده خاوران است، ۵۰ کوره وجود داشت که از آن فقط ۵ کوره باقی مانده است.»

به گفته رئیس انجمن صنفی کارگران کوره‌پزخانه‌های یافت‌آباد، به فهرست کوره‌پزخانه‌های تعطیل‌شده در اطراف تهران باید کوره‌پزخانه‌های خاتون‌آباد و یافت‌آباد را نیز افزود. بر اساس گفته‌های او، در محوطه پاکدشت کروه‌های خاتون‌آباد اغلب نیمه تعطیل‌اند و حدود ۲۰ کوره آجر پزی یافت‌آباد تقریباً همگی کار را متوقف کرده‌اند: «کارفرماها زمین‌ها را فروختند. به جای یکی از آنها شرکت زدند و بقیه هم به مصارف دیگری رسید».

پیروز چراغی به ایلنا گفت که با تعطیلی اکثر کوره‌پزخانه‌ها در اطراف تهران، کارگران آنها نیز بیکار شده اند و در بهترین حالت با دستفروشی مخارج زندگی خود و خانواده‌شان را تامین می‌کنند:

«عمده تعطیلی کوره‌پزخانه‌ها این است که آجر خریدار ندارد و کارفرما هم برایش صرف ندارد که بخواهد در این شغل سرمایه‌گذاری کند. کارفرما وقتی یک شغل سود کمتری داشته باشد به راحتی پولش را جای دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند».

به گزارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بخش ساختمان از سال ۱۳۹۱ به دلیل کاهش بیش از ۴۷ درصدی پرداخت‌های عمرانی وارد رکود شده و از سال ۹۲ تا ۹۵ ارزش افزوده (فروش منهای خرید) ساختمان‌های خصوصی رشد منفی پیدا کرده و عامل اصلی رکود بخش ساختمان بوده است.

کوره‌پزخانه‌ها که به شیوه سنتی آجر تولید می‌کنند، به شدت از رکود بخش ساختمان متاثر شده‌اند. اما خاموشی کوره‌ها برای کارگران مساوی است با بیکاری و فقر بیشتر که اغلب با از دست دادن سرپناه تکمیل می‌شود.

کارگرانِ فقیر، بیکار و فقیرتر

کارگران کوره‌پزخانه‌ها جزء محروم‌ترین کارگران هستند که ساعات متمادی را زیر آفتاب داغ و یا در سرمای سوزان برای به صورت کارمزدی و با دستمزدی اندک کار می‌کنند و اغلب در بیغوله‌هایی به وسعت ۱۰ تا ۱۲ متر مربع با خانواده‌شان در محوطه کوره‌ها زندگی می‌کنند. آن‌ها اغلب فاقد بیمه هستند. کارفرما برای آن که کار خود را قانونی جلوه دهد، تعداد محدودی از کارگران را بیمه می‌کند و سایر کارگران بدون بیمه کار می‌کنند و از این امکان نیز محرومند که کارشان در زمره مشاغل سخت و زیان‌آور قلمداد شود.

رئیس «انجمن صنفی کارگران کوره‌پزخانه‌های یافت‌آباد» می‌گوید کارگران زیادی داریم که ۴۰ سال در کوره‌پزخانه کار می‌کنند. به گفته چراغی که خود کارگر کوره‌پزخانه بوده است، «هر کارفرما تعداد معدودی از کارگران را بیمه می‌کرد و بقیه را هم در زمانِ بازرسی‌های ادارات کار از چشم‌شان پنهان می‌کرد. در مورد سخت و زیان‌آوری هم به این خاطر که بیمه کارگر ساده برایمان رد می‌کردند، مشکل داشتیم. شما تصور کنید ۱۸ ساعت کار مداوم در شرایط سخت کار آنهم برای چهل سال شب و روز».

اما تعطیلی کوره‌ها کارگران را از همین کار طاقت‌فرسا نیز محروم کرده. بسیاری از کارگران تنها امکانی که یافته‌اند دستفروشی است. آنها بساطی جور کرده و دستفروشی می‌کنند.

مساله رکود تنها دامان کوره‌پزخانه‌ها را نگرفته و مساله تنها منحصر به اطراف تهران نیست. از جمله در اصفهان و قرچک نیز وضع به همین منوال است.

کارخانه آجر ماشینی فیروز آباد واقع در استان فارس سرنوشت مشابهی دارد. این کارخانه که زمانی ۱۲۰ کارگر داشت و در تملک بانک مسکن بود سال ۹۵ تعطیل شد و کارگرانش با مطالبات معوقه به حال خود رها شدند.

یکی از کارگران سابق این کارخانه می‌گوید زمین‌های مرغوب این کارخانه را گرفتند و کار را تعطیل کردند. برخی کارگران به کارهایی از قبیل دستفروشی و مسافرکشی رو آورده‌اند و برخی هنوز بیکارند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *