-سه سال بعد از دستور علی خامنهای برای «واگذاری بنگاههای اقتصادی نظامیها» به بخش خصوصی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از فرمانده «قرارگاه خاتمالانبیاء» سپاه خواستهاند بیش از ۲۸۰ پروژه نیمهکاره را که دولت توان تکمیل آن را ندارد به دست گرفته و تکمیل کند.
– نمایندگان و مسئولان استانی از دولت ناامیدند و از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای پروژههای آبرسانی و مترو و بهرهبرداری از معادن کمک میخواهند.
-آیتالله سیدکاظم نورمفیدی نمانیده ولی فقیه در استان گلستان نه از دولت بلکه از فرمانده «قرارگاه خاتم» خواسته به آن استان توجه بیشتری نشان دهد!
– هرچه فشارهای بینالمللی روی سپاه پاسداران که در فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا قرار دارد بیشتر شود و منابع مالی آن در اثر تحریمها محدودتر شود کار برای فعالیت نظامیها در حوزه اقتصادی نیز بیش از پیش دشوار خواهد شد. همچنانکه همکاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باعث شد دهها شرکت و کارخانه فولادسازی در فهرست تحریمها قرار بگیرند این احتمال که شرکتها و کارخانجات بیشتری که در حوزههای دیگر فعال هستند نیز به همین سرنوشت دچار شوند زیاد است.
فروش نفت ایران پیش از خروج آمریکا از برجام ۲/۵ میلیون بشکه در روز بود اما با آغاز کارزار فشار حداکثری در سال ۲۰۱۸ این مقدار اکنون به حدود ۷۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
کارشناسان برآورد میکنند دولت بدون درآمدهای نفتی ظرفیت اداره امور حتی در میانمدت را ندارد. فعلاً چشماندازی برای خروج جمهوری اسلامی از انزوای بینالمللی وجود ندارد و دستکم تا وقتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکاست برداشته شدن تحریمها بجز با تسلیم در برابر آمریکا ممکن نخواهد بود.
محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه ۱۳ خرداد در مجلس گفت، «درآمد صادرات نفت و گاز از ۱۱۹ میلیارد دلار در آغاز دهه ۹۰ به ۸/۹ میلیارد دلار رسیده و اینکه در سال جاری [۱۳۹۹] به چه عددی میرسد در جلسه غیرعلنی و غیررسمی عرض میکنم. اما همت ما این است که نفت را از اقتصاد کنار بگذاریم و برنامههای کشور را بدون نفت اداره کنیم».
آنچه نوبخت اسم آن را «همت» گذاشت درواقع سپردن اقتصاد و پروژههای عمرانی و زیرساختها به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. شرایطی که پیش از سال ۲۰۱۵ قبل از توافق اتمی نیز جمهوری اسلامی آن را تجربه کرده بود اما نه تنهها کارساز نشد بلکه سرمایهگذاران اندک داخلی و سرمایهگذاران خارجی را از کشور فراری داد! همزمان فشار تحریمها چارهای برای علی خامنهای نگذاشت جز «نرمش قهرمانانه» و تن دادن به مذاکره با ۱+۵ و امضای برجام که آن نیز نافرجام ماند.
در شرایط فعلی دولت قادر به تامین بودجه برای اجرای پروژههای عمرانی و توسعه زیرساختها نیست و سپاه پاسداران میخواهد این کمبودها را جبران کند.
درخواست مجلس از سپاه پاسداران برای دخالت در پروژههای عمرانی
نمایندگان کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه ۲۲ تیرماه با سعید محمد فرمانده «قرارگاه خاتمالانبیاء» جلسه داشتند تا در واگذاری پروژههای نیمهکاره که دولت توان تکمیل آنها را ندارد مذاکره کنند. فراموش نشود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی نیز قرار دارد.
طبق آنچه البرز حسینی سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت، مشکل اصلی قرارگاه خاتم برای مشارکت در پروژهها بدهی سنگین ۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت به این قرارگاه است. این نماینده گفته مشکلات قانونی پرداخت بخشی از مطالبات قرارگاه در دستور کار کمیسیون عمران قرار گرفته و امیدواریم قرارگاه دوباره وارد فاز اجرایی شده و حدود ۲۸۵ پروژه را به سرانجام برساند.
در نشست کمیسیون عمران پیشنهاد شد از ظرفیت قرارگاه خاتم برای ساخت ۶ میلیون واحد مسکونی از سال ۹۹ تا ۱۴۰۵ است استفاده شود.
اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس در مورد جلسه نمایندگان و فرمانده قرارگاه خاتم گفت «امیدواریم قرارگاه بتواند با استفاده از توانمندیها و ظرفیتهایی که دارد یکسری پروژههای عمرانی نیمه تمام که تا برخی مراحل مختلفی پیش رفتهاند را تا پایان عمر این دولت به اتمام برساند».
این نماینده ابراز امیدواری کرد که با وجود شرایط سخت با استفاده از ظرفیتهای قرارگاه خاتم پروژههای بزرگ به اتمام برسد و پروژههای جدید حیاتی آغاز شود.
۳۰ دیماه ۱۳۹۶ امیر حاتمی وزیر دفاع جمهوری اسلامی از دستور علی خامنهای برای «واگذاری بنگاههای اقتصادی ارتش و سپاه» خبر داد با این هدف که نظامیها از فعالیتهای اقتصادی غیرمرتبط خارج شوند. البته حاتمی در همان سخنرانی ساز عملی نبودن این اقدام را کوک کرد و گفت «همه تلاش خود را میکنیم اما میزان موفقیت ما به شرایط و وضعیت بازار و امکان واگذاری بستگی دارد».
واگذاری دهها پروژه به سپاه پاسداران پیش از نشست مجلس
بررسیها نشان میدهد حضور فرمانده قرارگاه «خاتم الانبیاء» در مجلس شورای اسلامی نمایشی بیش نبوده است. نخست اینکه برخلاف ادعاها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از پروژهها بیرون نرفته بود که حالا نمایندگان مجلس به دنبال بازگرداندن آن باشند! دوم اینکه با توجه به موقعیت ویژهای که جمهوری اسلامی در آن قرار گرفته راهی جز استفاده از ظرفیتهای عظیم سپاه پاسداران برای تکمیل پروژههای نیمهکاره ندارد.
پایگاه خبری «بیزنس اینسایدر» اردیبهشت ۱۳۹۹ در گزارشی نوشت خامنهای با حمایت از سپاه پاسداران پول یک دولت موازی را تامین میکند و توانسته دولت موازی و اقتصاد خودش را سرپا نگه دارد. برخلاف این، دولت [روحانی] روی مالیاتهای سنتی و درآمدهایی تکیه کرده که وابسته به نفت است.
گرچه ادعا شده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بعد از دریافت بدهی خود از دولت قرار است تکمیل پروژهها را به عهده بگیرد اما در ماههای اخیر بدون آنکه دولت بدهی خود را با این قرارگاه تسویه کرده باشد، اتمام این پروژهها را به عهده گرفته است.
عملیات ریلگذاری پروژه خطآهن چابهار- زاهدان به طول ۷۳۰ کیلومتر یکی از پروههایی است که توسط قرارگاه «خاتم الانبیاء» صورت میگیرد. این پروژه در ۸ قطعه طراحی و به صورت جداگانه توسط هلدینگ راه و شهرسازی این قرارگاه در دست اجرا استکه شامل ۳۹ تونل، ۳۳ ایستگاه، ۱۳۳ پل خاص و ۵۷ پل تقاطع است.
اما نه تنها پروژههای بزرگ بلکه بررسیها نشان میدهد در یکی دو سال گذشته پروژههای کوچک عمرانی در نقاط مختلف کشور نیز به قرارگاه «خاتم الانبیاء» واگذار شده است: از ساخت شهربازی در گرگان تا ساخت روگذر و زیرگذر در رشت!
در شهرستانها آنقدر پروژههای عقبافتاده زیاد است که مسئولان استانی و نمایندههای مجلس شورای اسلامی و حتی روحانیون برای آنکه قرارگاه «خاتم الانبیاء» گوشه چشمی به آنها داشته باشد «التماس دعا» دارند!
به عنوان مثال نماینده بروجن در مجلس میگوید اصلیترین مسئله آن شهر آب است و «امیدواریم با دقت سپاه پاسداران و قرارگاه خاتم الانبیاء دغدغههای مردم رفع شود».
عضو شورای شهر اهواز گفته ساخت متروی این شهر ۱۰ ساله به تاخیر افتاده و از سپاه پاسداران کمک خواسته است.
نماینده مردم طبس برای بهرهبرداری از معادن آن منطقه طلب کمک از قرارگاه «خاتم الانبیاء» کرده و آیتالله سیدکاظم نورمفیدی نمانیده ولی فقیه در استان گلستان نه از دولت بلکه از فرمانده قرارگاه «خاتم الانبیاء» خواسته به آن استان توجه بیشتری نشان دهد!
پروژههایی را هم که خود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مستقیم به سراغ آنها نمیرود، به دیگر نهادهای تحت امر علی خامنهای واگذار میکند. از جمله ۴هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری در ساخت نیروگاه چابهار توسط بنیاد مستضعفان!
فرمانده قرارگاه «خاتم الانبیاء» اکنون برنامهریزی میکند سهام پروژههایی را که سپاه پاسداران تکمیل میکند در بورس عرضه کند تا از این طریق بخشی از نیازهای مالی این قرارگاه را تامین کند.
جمهوری اسلامی راهی بجز سپردن پروژههای نیمهکاره به سپاه پاسدارانش برای تکمیل آنها ندارد اما هرچه فشارهای بینالمللی روی سپاه پاسداران که در فهرست سازمانهای تروریستی آمریکا قرار دارد بیشتر شود و منابع مالی آن در اثر تحریمها محدودتر شود کار برای فعالیت نظامیها در حوزه اقتصادی نیز بیش از پیش دشوار خواهد شد.
از طرفی همچنانکه همکاری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باعث شد دهها شرکت و کارخانه فولادسازی در فهرست تحریمها قرار بگیرند این احتمال که شرکتها و کارخانجات بیشتری که در حوزههای دیگر فعال هستند نیز به همین سرنوشت دچار شوند زیاد است.
فرای اینها تجربه در سالهای اخیر نشان میدهد مقاومت و استحکام سازههایی که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پروژههای مختلف مجری آنها بوده در برابر سیل و زلزله و حوادث دیگر به شدت پایین است و اطمینانی به آنها نیست. درواقع پروژهها با بودجههای عظیم به صورت سرهمبندی اجرا میشوند! عمده انفجارها و آتشسوزیهایی که پی در پی در واحدهای پتروشیمی یا نیروگاهها اتفاق میافتد به ادعای خود مسئولان جمهوری اسلامی مربوط به نقص فنی و «مسائل ایمنی» در این تأسیسات است!
کیهان چاپ لندن: