ایران در میانه‌ی یک بحران اقتصادی قرار دارد که روز‌به‌روز تشدید می‌شود؛ واقعیتی که در افت شدید ارزش پول ملی قابل مشاهده است. هر چند وقت یک‌بار شاهد کاهش ارزش نرخ ریال در برابر دلار هستیم که اخیرا از مرز ۳۲۰ هزار ریال هم گذشت و رکورد تازه‌ای را پشت سر گذاشت در حالی‌که در ماه خرداد جاری این نرخ برابر ۲۰۰هزار ریال معادل هر دلار بود و شاید باور کردنی نباشد که ۵ سال پیش این نرخ برای هر دلار ۳۲۰۰۰ ریال بود، یعنی در ۵ سال قیمت دلار ۱۰ برابر شده است.
اگرچه بخشی از عوامل بحران و افت ارزش پول ملی در عوامل خارجی ، تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران و اخیرا اپیدمی کرونا ریشه دارد اما شواهد و منابع رسمی و غیر رسمی نشان می‌دهند که بخشی از ماجرا را باید در عملکرد نظام و سیاست خارجی‌اش از جمله تامین مالی سپاه قدس جستجو کرد.
گزارش می‌شود که نهادهای دولتی و بانک مرکزی ایران برای کنترل بازار معاملات ارزی با مشکل مواجه شده‌اند و اخیرا تهدیداتی مبنی بر اجرای اقدامات حقوقی و لغو مجوز بازرگانی تجاری که ارز حاصله در خارج از کشور را به داخل برنمی‌گردانند منتشر شده است.
بنابر گزارش بانک مرکزی در خردادماه سال جاری، شرکت‌های ایرانی کالاهای غیرنفتی با حجم بیش از ۴۰میلیارد دلار در سال صادر کرده‌اند ولی تنها ۵۰٪ آن به ایران بازگشته است. این ارز کجا مفقود شده و چه کسی از آن استفاده می‌کند؟ چرا ایران قانون بازگرداندن ارزی را که در خارج از طریق بازرگانان به دست آمده اجرا نمی‌شود؟ چرا بانک مرکزی و دولت برای بازگرداندن ارز به کشور و کنترل نرخ بازار به اندازه کافی تلاش نمی‌کنند؟
یکی از پاسخ‌های اصلی نیروی قدس سپاه است.
نیروی قدس هر ساله میلیاردها دلار صرف نفوذ و تاثیرگذاری در مناطق ذی‌نفع در خاورمیانه می‌کند و حقوق هزاران نیروی نظامی و شبه‌نظامی (در لبنان و عراق و یمن و افغانستان و پاکستان و فلسطین) را به طور مستمر پرداخت می‌کند.
منبع میلیاردها دلاری که نیروی قدس می‌تواند (حتی در زمانی که ایران محتاج ارز خارجی است) تحت اختیار خود داشته باشد، چیست و کجاست؟ چه کسی با نیروی قدس در دسترسی به ارزی که متعلق به مردم است همکاری می‌کند؟
در صدر مخاطبان این پرسش‌ها بانک مرکزی و مسئولان ارشد‌اند آن که چگونه با وجود بحران کنونی همچنان امکان تصرف در ارز را با کمک وزارت دفاع به مراکز خاص می‌دهد؟ پاسخ این پرسش‌ها گره بزرگی را در تحلیل بحران ارزی جاری در کشور روشن خواهد کرد.
*نام نویسنده نزد زیتون محفوظ است.