دکتر محمود سریع القلم: حکمرانی خوب و سیستم‌های کارآمد

By | ۱۴۰۰-۰۴-۲۰

تجربه بشری:

بنگاه‌های خصوصی در اروپا و شمال آمریکا از ۱۸۵۰ میلادی به بعد، اصول زیر را در حوزه اجتماعی و اقتصادی راه اندازی کردند:

۱. تصمیم سازی بر اساس سود و زیان؛
۲. کیفیت و کنترل تولید؛
۳. اعمال روش‌های افزایش کارآمدی نیروی کار؛
۴. سیستم کارخانه و نظم اداری؛
۵. تفکیک مالکیت از مدیریت.

سیستم‌سازی:

* اولین تجربه “توسعۀ” ژاپنی

* انگلستان
– نیروی دریایی، سال ۱۸۶۹
– سیستم تلگراف، سال ۱۸۶۹
– سیستم پست، سال ۱۸۷۲

* فرانسه
– ارتش، سال ۱۸۶۹
– دوره دبستان، سال ۱۸۷۲
– پلیس، سال ۱۸۷۴
– نظام قضایی، سال ۱۸۷۲

* آمریکا
– دوره دبستان، سال ۱۸۷۹
– سیستم بانک ملی، سال ۱۸۷۲
– کالج کشاورزی، سال ۱۸۷۹

* بلژیک
– بانک ژاپن،‌ سال ۱۸۸۲

* آلمان
– ارتش، سال ۱۸۷۸

۱. افزایش اهمیت داده ها و اطلاعات؛
۲. اهمیت دیدگاه های مخالف و موافق؛
۳. اهمیت اعداد، ارقام، کمیت ها؛
۴. اهمیت گزینه ها / هزینه – فایده؛
۵. اولویت دانش بر ِسمت؛
۶. دیده شدن متغیرهای متعدد؛ (Synoptic seeing)
۷. تشخیص سریع تر اشتباهات.

سیستم‌سازی، تصمیم‌سازی گروهی، خروجی‌های عقلانی‌تر

مبانی تصمیم‌سازی گروهی:
۱. تعطیلی کاریزما؛
۲. جریان آزاد اطلاعات/Fact؛
۳. تمایل به شنیدن دیدگاه‌های مختلف؛
۴. امنیت شغلی؛
۵. وجود دیدگاه‌های متعارض؛
۶. کاهش خصلت‌های منفی فردی در فرآیند کار سازمانی (هیجان، احساسات، کینه، انتقام، عصبانیت، تعجیل، کم‌دقتی، کوتاه مدت بودن).

تحول دولت (Government) و تحول حکومت (State)
به موازات تحولات اقتصادی، تجاری، صنعتی و سازماندهی و سیستم سازی دوره تکاملی را طی کرده که هم اکنون به هوش مصنوعی رسیده است. این فعالیت ها بوده اند که از حدود ۱۸۰۰ به بعد آغاز شده و همچنان چندین

تجربۀ ایران

* سرمایه‌داری ناقص
* صنعتی شدن ناقص
* اولویت امنیت بر اقتصاد
* اولویت سیاست بر اقتصاد
* اولویت هویت بر اقتصاد

برای (State Nation) دولت-ملت، ملت-کشور شدن، جوامع ۴ مرحله را باید حل کرده باشند و یا به طور جدی در حال حل کردن آنها باشند:
۱. فائق آمدن بر تجربیات منفی تاریخی؛
۲. فائق آمدن بر نگرانی های ساختار امنیتی؛
۳. فائق آمدن بر شکاف های هویتی؛
۴. فائق آمدن بر تعارضات فلسفی در حکمرانی (یا شکل‌گیری قرارداد اجتماعی).

متدولوژی شناخت در کشور:
عمدتاً انتزاعی است و نه رقمی.
به عنوان مثال در: حکمرانی، عدالت، شهروندی، شفافیت، سیاست خارجی و نظام بین‌الملل.

در سال ۲۰۱۷:
آمریکا ۸ میلیارد و ۲۷۰ هزار به ارزش ۱۹۲ میلیارد دلار وارد کرد.
یک میلیارد و ۹۲۰ هزار اتومبیل به ارزش ۵۷ میلیارد دلار صادر نمود.

تجارت آمریکا با شرکای اصلی:
– چین: ۶۳۶ میلیارد دلار – تراز منفی ۳۷۵ میلیارد دلار
– اتحادیه اروپا: ۶۸۶ میلیارد دلار – تراز منفی ۱۴۷ میلیارد دلار
– کانادا: ۵۸۲ میلیارد دلار – تراز منفی ۱۸ میلیارد دلار
– مکزیک ۵۵۷ میلیارد دلار – تراز منفی ۷۱ میلیارد دلار
– ژاپن ۲۰۴ میلیارد دلار – تراز منفی ۶۹ میلیارد دلار

در سال ۲۰۱۷
صادرات آمریکا : ۱٫۵ تریلیون دلار
واردات آمریکا : ۲٫۳ تریلیون دلار
آمریکا از مکزیک فقط ۱۲ میلیارد دلار میوه و سبزیجات وارد می‌کند.

در سال ۱۳۹۶، در ایران ۲۳۴ هزار نفر در ورودی دکتری شرکت کردند. ۲۸ هزار نفر وارد دوره دکتری شدند.
در سال ۲۰۱۵ در امریکا ۵۰۰۰۶ نفر در آمریکا دکتری گرفتند، ۷۵ درصد در علوم و مهندسی بود. ۱۴۰۳۷ نفر خارجی بودند، از این تعداد خارجی ها بیش از ۵۰ درصد از سه کشور چین، هند و کره جنوبی بودند.

ذخائر ارزی:
چین: ۳٫۱ تریلیون دلار
ژاپن: ۱٫۲ تریلیون دلار
سوئیس: ۷۸۵ میلیارد دلار
عربستان: ۴۸۶ میلیارد دلار
هند: ۳۹۷ میلیارد دلار
کره جنوبی: ۳۸۵ میلیارد دلار

ثروت شخصی

در سال ۲۰۱۷
در کل دنیا: ۲۰۲ تریلیون دلار
آسیای شرقی: ۱۹ درصد
اروپا: ۱۵ درصد
آمریکای شمالی: ۸ درصد

مجموع: ۴۲ درصد
(تعداد کسانی که بالای ۲۰ میلیون دلار دارند)

تویوتا در آمریکا:
– ۳۲ سال فعالیت در آمریکا
– دو میلیارد و ۴۳۴ هزار و ۵۱۵ اتومبیل در آمریکا فروخته شده است که یک میلیارد ۲۶۳ هزار و ۵۴۷ اتومبیل در آمریکا ساخته شد.
– ده کارخانه در آمریکا دارد با ۱۳۶ هزار نفر پرسنل.
– تا به حال ۲۶٫۵ میلیون اتومبیل در آمریکا تولید کرده است.
– ۱۵۰۰ نمایشگاه اتومبیل در آمریکا دارد.
– از آمریکا به ۳۱ کشور صادر کرده است.
– ۵۱ کارخانه در سطح جهانی و فروش در ۱۷۰ کشور با ۳۶۹ هزار و ۱۲۴ پرسنل و فروش ۱۰ میلیارد و ۶۱۰ هزار اتومبیل در سال ۲۰۱۷ با ۸٫۴ میلیارد دلار هزینه تحقیق و توسعه (R&D) (کارخانه فولکس‌واگن آلمان ۱۲٫۱ میلیارد یورو)

مراحل کارآمدی

۱. وجود یک حکوم ِت مبتنی بر سیستم و اجماع:
مجموعه‌ای از نهادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که از طریق کار تخصصی حداقل در میان نخبگان فکری و سیاسی از یک طرف و بخش خصوصی از طرف دیگر اجماع‌سازی کنند.

۲. وجود یک حکومِت توسعه‌گرا:
حکومتی که به الزامات توسعه اعتقاد دارد و آنها را پذیرفته است و مراحل بحث و گفت و گو، اجماعسازی و حل و فصل مباحث هویتی را پشت سر گذاشته است.

۳. متمایل به سیاستهای توزیعی:
اعتقاد به اتخاذ و اجرای سیاستهایی که به ایجاد فرصت‌های برابر و امکانات متساوی و بهرهبرداریهای عادلانه میان شهروندان بر اساس توانایی، مهارت، تخصص و حقوق شهروندی اقدام می‌کند.

۴. همکاری با نظام بین‌الملل:
تمایل به بهره‌برداری از بازارهای بین‌المللی، اولویت دادن به رشد و توسعه اقتصادی، تک ریلی کردن سیاست خارجی و الزامات توسعه اقتصادی، عضویت در سازمانهای اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی و تسهیل سرمایه‌گذاری خارجی.

۵. بوروکراسی شفاف و کارآمد:
اتخاذ و اجرای رویه‌ها و سیاستگذاری‌های مشوق کار و کسب بخش خصوصی، افزایش قابلیت پیش‌بینی کارکردهای اقتصادی، شفافیت بانکی و مالی، تأکید بر کارآمدی، غیر سیاسی کردن تصمیمگیریهای اقتصادی و حاکمیت قاعده و قانون در دستگاه اداری حکومت و دولت.

نکات پایانی

۱. ایران در موضوع حکمرانی خوب، خاص نیست. حکمرانی قواعد عمومی دارد؛
۲. شناخت اقتصاد و تجارت بین‌الملل، تعیین کننده است؛
۳. حکمرانی خوب = تعامل گروه ها در سطح داخلی و بین‌المللی؛
۴. حکمرانی خوب = تصمیم سازی در گروه‌ها مبتنی بر Fact و دیدگاه‌های متفاوت و متعارض و جریان آزاد اطلاعات؛
۵. اشتباه کردن جمع، سریع تر اصلاح می شود تا اشتباه کردن فرد؛
۶. سیستم‌ها بهتر اشتباهات را متوجه می‌شوند تا افراد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *