آمریکا اعلام کرده با اعزام ناوگروه “لینکلن” به خاورمیانه میخواهد به ایران نشان دهد آماده دفاع از منافع خود است. علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران میگوید این حرکت میتواند به جنگ منجر شود.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا گفته است ناوگروه “یواساس آبراهام لینکلن” و شماری از بمب افکنهای ارتش آمریکا در منطقه خاورمیانه مستقر میشوند تا “با رفتارهای نگرانکننده ایران” مقابله کنند. او این اقدام را پاسخی به ” شواهد و هشدارها” خوانده است.
تنش میان آمریکا و ایران پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و وضع تحریمهایی سنگین علیه جمهوری اسلامی بالا گرفته است. مقامات ایران پیشتر تهدید کرده بودند که اگر به دلیل تحریمهای آمریکا نتواند نفت صادر کند “هیچ نفتی از منطقه صادر نخواهد شد” که اشاره تلویحی به امکان مسدود کردن تنگه هرمز توسط ایران داشت.
علی واعظ، تحلیلگر ارشد گروه بینالمللی بحران و مدیر پروژه ایران در این گروه، به پرسشهای دویچهوله در مورد پیامدهای اعزام ناوگروه لینکلن به خاورمیانه پاسخ داده است.
آقای واعظ هدف آمریکا از اعزام این ناوگروه مقابله با کدام “رفتارهای نگرانکننده ایران“ است؟
علی واعظ: به نظر من ماهیت دقیق این تهدیدها روشن نیست. ظاهرا متحدان ایالات متحده در خاورمیانه در مورد برنامههای ایران برای هدف قرار دادن منافع آمریکا در منطقه هشدار دادند.
برخی ادعا می کنند که ایران پشت پرده آخرین درگیری میان نوار غزه و اسرائیل بوده است. با این حال هیچ سند مشخص وجود ندارد که نشان دهد تهران تلاش میکند در پاسخ به “جنگ اقتصادی” واشنگتن علیه ایران به منافع ایالات متحده و متحدان این کشور صدمه زند.
با توجه به تأکید جان بولتون که گفته است آمریکا به دنبال جنگ با ایران نیست، فکر میکنید استقرار ناو هواپیمابرآمریکا در خاورمیانه ممکن است احتمال درگیری نظامی میان آمریکا و ایران را افزایش دهد؟
قطعا این خطر را افزایش میدهد. حضور کشتیهای جنگی ایالات متحده در خلیج فارس رویداد غیر معمولی نیست. آنچه غیر معمول است، لحن شدید مقامات دولت ترامپ علیه ایران است. با توجه به تنش موجود میان ایران و آمریکا و متحدان آمریکا در منطقه، و با توجه به اینکه هیچ کانال ارتباطی میان دو کشور نیست، احتمال رویارویی آنها با یکدیگر بالاست.
ممکن است این شرایط منجر به مذاکره واشنگتن و تهران شود؟
احتمال رایزنی ایران با دولت ترامپ که توافق هستهای را نقض کرده و تحریمهای سنگینی علیه تهران وضع کرده، بسیار کم است. تهران مجبور خواهد شد با تقویت برنامه اتمی خود از این اهرم برای بازگشت بر میز مذاکره استفاده کند. چنین وضعیتی تنش موجود را بیشتر میکند و خطر بروز جنگ را افزایش میدهد.
فکر میکنید واکنش ایران به این وضعیت چه خواهد بود؟
ایران احتمالا به بخشی از تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نخواهد کرد که میتواند آخرین تلاش این کشور برای گرفتن مزایای اقتصادی از سایر کشورهای طرف برجام باشد. در عین حال، یک درگیری نظامی میان آمریکا و ایران برای تندروهای ایران فرصتی طلایی خواهد بود. آنها از چنین فرصتی استفاده خواهند کرد تا با گسترش نفوذ نظامی خود تمام نهادها و اهرمهای قدرت در داخل کشور را در دست گیرند.