شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بنا به درخواست آمریکا اجلاس فوری در وین برگزار کرد. در این نشست اقدام ایران مبنی بر “کاهش مرحله به مرحله تعهدات در توافق هسته‌ای” بررسی شد. واکنش آمریکا، اروپا و ایران چگونه بود؟
اجلاس فوق‌العاده شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۹ تیر (۱۰ ژوئیه) به درخواست جکی ولکات، نماینده آمریکا در آژانس برگزار شد.
آمریکا بعد از آنکه ایران “کاهش مرحله به مرحله تعهدات توافق اتمی برجام” را اعلام کرد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم افزایش سطح غنی‌سازی و ذخیره اورانیوم غنی‌شده را تایید کرده بود درخواست نشست فوری شورای حکام را کرد.
دویچه وله:
نمایندگان ۳۵ کشور عضو شورای حکام برای بررسی رویکرد جدید ایران در ارتباط با توافق هسته‌ای در وین تشکیل جلسه دادند.
نمایندگان آلمان، بریتانیا و فرانسه با صدور بیانیه مشترکی از ایران خواستند تا به تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند بماند و در سیاست اخیر خود تجدید نظر بکند.این سه کشور قدرتمند اروپایی امضا کننده توافق‌نامه اتمی برجام اعلام کردند که به توافق هسته‌ای پایبندند اما حمایت آنان از برجام به اجرای کامل تعهدات ایران بستگی خواهد داشت. این سه کشور خواهان تشکیل جلسه اضطراری مشترکی برای بررسی کاهش تعهدات ایران در برجام شدند.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم با ارسال توییتی اعلام کرد که در این جلسه “آمریکا عملا منزوی بوده” است.
اوتصریح کرد که ایران می‌بایست تنها در قبال برداشته شدن تحریم‌ها، برنامه هسته‌ای خود را صلح‌آمیز نگه دارد.
نماینده روسیه گفت: «حفظ یک‌طرفه توافق بسیار سخت است. سیاست آمریکا در خصوص فلج کردن اقتصاد ایران، تأثیر منفی بر بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران گذاشته است.»
بیانیه آمریکا در شورای حکام
آمریکا نیز با صدور بیانیه‌ای در آستانه جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن متهم کردن ایران به “باجگیری جهانی” اعلام کرد که فریب “تاکتیک ایران” را نمی‌خورد و تحریم‌ها را لغو نخواهد کرد.
در بیانیه آمریکا آمده است که روشی که رژیم جمهوری اسلامی اتخاذ کرده تنها موجب انزوای بیشتر این کشور می‌شود.
Iran’s reported actions to expand its uranium enrichment program not only demand the @iaeaorg Board of Governor’s immediate attention, but also affect regional and global security and stability. They should be of great concern to all.
— US-UN Mission Vienna (@usunvie) 10 juli 2019
در توییت نمایندگی آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که هیچ گونه دلیلی برای توسعه برنامه اتمی ایران وجود ندارد و این روش ایران تنها “اخاذی پول از جامعه بین‌المللی” است.
ترامپ: تحریم‌ها علیه ایران افزایش می‌یابد
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا همزمان با نشست شورای حکام با ارسال توییتی اعلام کرد که “ایران در خفا و در تناقض کامل با توافق هسته‌ای غنی سازی کرده است”. رئیس جمهوری آمریکا تهدید کرد که “تحریم‌ها به زودی به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد”.
ترامپ در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «ایران مدت‌ها در خفا و در تناقض کامل با توافق ۱۵۰ میلیارد دلاری وحشتناکی که جان کری و دولت اوباما ساخته بودند، غنی‌سازی کرده است. به یاد داشته باشید که این توافق [برجام] قرار بود طی چند سال آینده منقضی شود. تحریم‌ها به زودی به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت.»
Iran has long been secretly “enriching,” in total violation of the terrible 150 Billion Dollar deal made by John Kerry and the Obama Administration. Remember, that deal was to expire in a short number of years. Sanctions will soon be increased, substantially!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 10 juli 2019
آمریکا صرف‌نظر از تحریم‌های نفتی و بانکی اقدام به تحریم بخش پتروشیمی، صنایع فلزی و فلزات گران‌بهای ایران نیز کرده است. مقامات آمریکایی از جمله رئیس جمهوری این کشور مرتب گفته‌اند که تحریم‌ها علیه ایران تا کشیده شدن ایران به پای میز مذاکره ادامه خواهند یافت.
برایان هوک، رئیس گروه اقدام ایران در وزارت امور خارجه آمریکا گفته است که زیان اقتصادی جمهوری اسلامی تنها در رابطه با تحریم‌های نفتی سالانه بالغ بر۵۰ میلیارد دلار می‌شود.
نشست شورای حکام به درخواست آمریکا بخشی از سیاست فشار و تحریم‌های حداکثری واشنگتن به تهران است.
واکنش ایران درباره نشست شورای حکام
حسن روحانی نشست شورای حکام را “داستان خنده‌آوری” خواند.
کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
کاظم غریب آبادی، سفیر و نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم گفت: «تحولات اخیر در رابطه با اجرای اقدامات ایران مرتبط با کاهش تعهدات برجامی، هیچ ارتباطی با موضوعات مرتبط پادمانی و چارچوب مأموریتی شورای حکام ندارد.»
نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی “دی تسایت” گفته است: «آن‌چه ما انجام می‌دهیم تنها یک هدف دارد: ما می‌خواهیم توافق هسته‌ای را حفظ کنیم.همه چیز طی تنها یک ساعت قابل برگشت است، اگر همه شرکای ما در این توافق هم به همین ترتیب به تعهدات خود عمل کنند.»
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در توییتر خود درباره برگزاری نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که “آمریکا از برجام بیزار است” و آن را نقض کرد و کسانی که آن را حفظ می‌کنند نیز مجازات می‌کند.
Irony of IAEA Board meeting on US request:
a. US abhors JCPOA, axed & violates it, and punishes all who observe it;
b. US has no standing to raise JCPOA issues;
c. Iran fully complied with JCPOA per 15 IAEA reports;
d. Iran’s actions are lawful under para 36 of accord: pic.twitter.com/UOr316AZnx— Javad Zarif (@JZarif) 10 juli 2019
وزیر امور خارجه ایران همچنین نوشت که در ۱۵ گزارش پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید شده که ایران به‌طور کامل به برجام پایبند بوده است.
اتحادیه اروپا درباره کاهش تدریجی تعهدات ایران در توافق هسته‌ای ابراز نگرانی کرد و یک روز پیش از نشست شورای حکام نیز خواستار تشکیل نشست فوری کمیسیون برجام برای رسیدگی به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران شده بود.
در بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و سه کشور امضا کننده برجام، آلمان، فرانسه و بریتانیا، که روز سه شنبه ۱۸ تیرماه (۹ ژوئیه) منتشر شد، از تصمیم اخیر ایران برای کاهش بیشتر تعهدات خود در توافق اتمی موسوم به برجام، عمیقا ابراز نگرانی شده است.