در روزهای اخیر گروهی از شهروندان بهایی در ایران بازداشت شدند. به زودی بهائیان دویستمین سال تولد رهبر مذهبی خود را جشن میگیرند. آیا تشدید فشار برآنها به این دلیل است؟ مصاحبه با ایزابل شایانی، چهره مطرح رسانههای آلمان.
روز دوشنبه ۲۹ مهر (۲۱ اکتبر) میترا فرصتیپور، شهروند بهایی ساکن گیلاوند توسط ماموران وزارت اطلاعات در منزل شخصی خود بازداشت و “به بازداشتگاه وزارت اطلاعات موسوم به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است”.
خبرگزاری حقوق بشری هرانا در این باره نوشته است مامواران خانه او را تفتیش کرده و بخشی از لوازم شخصی از جمله تلفن همراه، لپ تاپ و دوربین عکاسی او را با خود بردهاند.
این گزارش میگوید ماموارن وزارت اطلاعات به خانواده میترا فرصتیپور گفتهاند او به اتهام “تبلیغ علیه نظام” بازداشت شده است. در روزهای گذشته نیز فرزان معصومی، کیانا شعاعی و سروش آبادی، سه شهروند بهایی در شیراز بازداشت شدهاند.
دویچه وله :
اتهام این افراد چیست؟
وزارت اطلاعات ایران ادعا کرده که این افراد “قصد تحتالشعاع قرار دادن پیادهروی اربعین” در ایران را داشتند و میخواستند برای برگزاری یکی از مناسبتهای مذهبی خود تدارک ببینند. این بار اول نیست که فرزان معصومی بازداشت میشود.
ایزابل شایانی، روزنامهنگار ایرانی و چهره رسانههای آلمان که خود بهایی است در گفتوگو با دویچهوله فارسی میگوید:
«هفته آینده بهاییها در تمام جهان ۲۰۰ سالگی تولد رهبر دینیشان را جشن میگیرند و این طبیعی است که آنها بخواهند این روز را در ایران هم در حد امکاناتشان جشن بگیرند. او در شیراز به دنیا آمده است. خانهای که او در آنجا زندگی میکرده بلافاصله بعد از انقلاب اسلامی خراب کردهاند و امروز یک خیابان بزرگ روی آن بنا شده است. این که آیا به این دلیل فشار روی بهاییهای شیراز بیشتر شده یا نه نمیتوان اظهار نظری کرد اما آنچه واقعا باور نکردنی است این است که برگزاری این جشن مذهبی در تمام دنیا ممکن است، جز ایران!»
ایزابل شایانی به نوع برخورد اروپاییها با ایران انتقاد میکند که بر نقض حقوق بشر در ایران به سادگی چشم میبنند. او میگوید:
«به عنوان یک اروپایی میتوانی فرض را بر این بگذاری که وضعیت حقوق بشر در ایران به شکلی بهبود پیدا خواهد کرد و با این نگاه به این نتیجه برسی که پس میشود با ایران به نوعی کنار آمد و مثلا توافق هستهای امضا کرد. در اذهان عمومی طوری وانمود میشود که گویی ایران مثلا سویس شده است و همه میتوانند به خوبی در آنجا زندگی کنند.»
او اضافه میکند: «به نظر من وقتی پای حقوق بشر یا حقوق اقلیتها درمیان باشد، درست برعکس این است. سیاست حکومت ایران در این ۴۰ سال تبعیض علیه اقلیتهای دینی و مذهبی و به حاشیه راندن آنها از متن جامعه و حتی از خود کشور است. این یک سیاست تلخ، سیستماتیک و یک آپارتاید هدفمند علیه بزرگترین اقلیت مذهبی است.»
به باور شایانی اقدامات سرکوبگرانه جمهوری اسلامی علیه بهائیان مورد تایید بخش بزرگی ازمردم ایران نیست چون آنها شاهد یک بیعدالتی بزرگ هستند. او همچنین این اتهام را که “بهاییها شبکه مخفی دارند و دنبال برنامهریزی مخفی هستند” را اتهامی بیاساس میداند.
ازنظر خانم شایانی فشارهای سیستماتیکی که سعی میکند بهاییها را هرچه بیشتر به حاشیه براند اخیرا بیشتر شده است. او به محروم کردن کودکان بهایی را از حق آموزش اشاره میکند و میگوید: «یعنی چیزی پایهای تر از این حق وجود دارد؟ حکومتی که این حق را از انسانها برباید، برای چنین بیحقوقی نمیتوان واژهمناسبی یافت.»
سرنوشت تلخ پیروان آیین بهائیت در ایران
محسن حاجیمیرزایی، وزیر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی روز ۲۰ شهریوردرباره تحصیل دانشآموزان پیرو “ادیان غیررسمی” گفته بود: «اگر دانشآموزان اظهار کنند که پیرو ادیان دیگری بهجز ادیان رسمی کشور هستند و این اقدام آنها بهنوعی تبلیغ محسوب شود، تحصیل آنها در مدارس ممنوع است.»
به دنبال این اظهار نظر محمود صادقی، نماینده مجلس شورای اسلامی، روز هشتم مهر از ارائه طرحی قانونی به هیأت رئیسه پارلمان ایران خبر داد که جمهوری اسلامی را ملزم به رعایت حق اشتغال و آموزش برای “همه ایرانیان” میکرد. او تاکید کرده بود «جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند نسبت به افراد غیرمسلمان با اخلاق حسنه و با قسط و عدل اسلامی عمل نمایند و حقوق انسانی آنها را رعایت کنند».
شهروندان بهایی در ایران از چهل سال پیش و با پیروزی انقلاب بهمن ۵۷ و تأسیس جمهوری اسلامی تاکنون با فشارهای شدیدی از جمله اعدام، حبس و بازداشت، پلمب اماکن کسب و کار، محرومیت از تحصیل و تخریب قبرها و قبرستانهای خود مواجه بودهاند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران، اوایل شهریورماه در گزارش خود از “ناعادلانهترین نوع سرکوب” علیه بهائیان یاد کرده است. این گزارش که فهرستی طولانی از موارد سرکوب بهاییان را نیز شامل میشود، ضمن اشاره به “محرومیت” آنان از تحصیلات عالی، از بیش از ۸۰۰ مورد “نقض حقوق اقتصادی” پیروان دیانت بهایی از سال ۲۰۱۳ تاکنون، “پلمب خودسرانه مغازهها، اخراج ناعادلانه از شغل و حرفه و لغو یا تهدید لغو مجوز تجاری” آنان خبر داده بود.