نام‌نویسی داوطلبان برای نامزدی یازدهمین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی پس از یک هفته و روز شنبه ۱۶ آذرماه پایان یافت. در این مدت ۱۳۸۹۶ نفر داوطلب شرکت در انتخابات شدند که باید دید چند هزار نفر از آنها در روند بررسی صلاحیت توسط شورای نگهبان از کارزار انتخاباتی حذف خواهند شد.
انتخابات مجلس شورای اسلامی مانند دیگر انتخاباتی که در جمهوری اسلامی و زیر سایه نظارت استصوابی صورت می‌گیرد، نه تنها انتخاباتی واقعی و آزاد نیست اما از همین آغاز با نام‌نویسی داوطلبان، مشخص شد انتخابات این دوره مجلس شورای اسلامی برای نظامی که بر لبه تیغ فروپاشی در حرکت است، بسیار با اهمیت است.
۱۶ نماینده کنونی مجلس شورای اسلامی از حضور دوباره در پارلمان انصراف داده‌اند و داوطلب نامزدی در انتخابات نشدند. حدود ۹۰ درصد از کسانی که برای نامزدی در انتخابات داوطلب شده‌اند مرد هستند. دو ژن خوب، وحید نوبخت پسر محمد باقر نوبخت و کامبیز مهدی‌زاده داماد حسن روحانی نام‌نویسی کرده‌اند.
وجود کمرنگ زنان، آشفتگی در میان اصلاح‌طلبان، خیز گرفتن تیم حامی احمدی‌نژاد برای ورود دوباره به قدرت و آرایش و مهره‌چینی اصولگرایان برای فتح مجلس شورای اسلامی را می‌توان از مهمترین ویژگی‌های روند نام‌نویسی داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس یازدهم دانست.
«پارلمان» در جمهوری اسلامی کارکرد خود به عنوان «خانه ملت» را از دست داده و به سنگری برای کسب بیشتر رانت و قدرت میان جریان‌های درون نظام تبدیل شده و فتح هر کرسی بیشتر برای هر جناح به معنای تصاحب سهم بیشتری از رانت‌های گسترده سیاسی و اقتصادی است.
تزلزل در جبهه اصلاحات
اصلاح‌طلبان همواره تمرکز ویژه و منسجمی بر مجلس شورای اسلامی داشته‌اند. آنها که در هشت سال دولت احمدی نژاد به شدت به حاشیه رانده شده بودند، با تشکیل دولت روحانی توانستند سهم بیشتری از قدرت کسب کنند و در انتخابات دوره پیشین مجلس شورای اسلامی به هر دستاوریزی از جمله «تَکرار»های محمد خاتمی، متوسل شدند تا نیروهای خود را راهی مجلس اسلامی کنند.
حالا پس از گذشت سه سال و نیم از آن روزها، اصلاح‌طلبان نتوانسته‌اند برای مجلس یازدهم مانند گذشته اقدام کنند و پریشانی و شکاف میان آنها کاملا نمایان است. ریزش شدید پایگاه اجتماعی، شکست وعده‌های آنها به مردم با عملکرد نامطلوب دولت روحانی، بی‌خاصیت بودن فراکسیون امید که بسیاری از مردم با امیدواری به اعضای آن رأی داده بودند و فسادهای برخی از آنها که در میان انبوه پرونده‌های فسادهای اقتصادی برملا شده، موقعیت آنها را به شدت تضعیف کرده است.
مجید انصاری معاون پارلمانی سابق و معاون حقوقی سابق حسن روحانی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، شهیندخت ملاوردی دستیار ویژه حسن روحانی در دولت یازدهم و سال نخست دولت دوازدهم، علی شکوری راد، الیاس حضرتی، علی مطهری و محمود صادقی از معروفترین چهره‌های اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی هستند.
احمد نقیب زاده، علی افشانی، قدرت‌الله علیخانی، حسین راغفر، جلال جلالی‌زاده نیز از دیگر چهره‌های اصلاح‌طلب داوطلب برای حضور در انتخابات مجلس یازدهم هستند.
نام‌نویسی حسین راغفر اقتصاددان و استاد دانشگاه «الزهرا» (مدرسه عالی دختران) که او را «پژوهشگر حوزه فقر و عدالت اقتصادی» معرفی می‌کنند، نیز قابل توجه است. راغفر در حالی به عنوان نامزد اصلاح‌طلبان وارد کارزار انتخابات مجلس اسلامی شده که از حامیان سرسخت حسن روحانی در انتخابات سال‌های ۹۲ و ۹۶ به شمار می‌رفت اما با کارنامه مردودی که تیم اقتصادی روحانی از خود بجای گذاشته او کم‌کم به جرگه منتقدان دولت پیوست.
با اینهمه وزنه اصلاح‌طلبان در فهرست داوطلبان نامزدی در انتخابات مجلس بسیار سبک است بطوری که حتی اگر همین داوطلبان نیز تأیید صلاحیت شده و به مجلس راه یابند، یک فراکسیونی حداقلی در مجلس یازدهم خواهند بود.
جدا از افرادی مانند محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس که پیش از آغاز روند نام‌نویسی مشخص کرده بودند در انتخابات شرکت نخواهند کرد، تصمیم برخی از اصلاح‌طلبان برای عدم حضور در انتخابات مجلس یازدهم در روزهای نام‌نویسی مشخص شد.
از تماس‌های محمد خاتمی تا چرخش سلحشورانه!
تلاش بخشی از اصلاح‌طلبان برای حضور گسترده در انتخابات و بی‌میلی بخش دیگری از آنها به حدی علنی بوده است که اعلام شد محمد خاتمی که شخص نخست این جریان به شمار می‌رود برای راضی کردن افراد به نام‌نویسی شخصاً با آنها تماس گرفته و اصرار کرده است.
با اینهمه برخی از اصلاح‌طلبان از عدم شرکت در انتخابات نیز به عنوان یک فرصت تبلیغاتی استفاده کردند. پروانه سلحشوری نماینده کنونی مجلس شورای اسلامی و از زنان شاخص اصلاح‌طلب، در روزهای نام‌نویسی با انتشار متنی از «وجدان» خود مایه گذاشت و نوشت که در انتخابات شرکت نمی‌کند.
در بیانیه رئیس فراکسیون زنان مجلس دهم آمده بود: «با توجه به ساختارهای محدود کننده اقتدار مجلس، نادیده گرفتن نظر و خواست مردم، رویه نامناسب نظارت استصوابی و اتفاقات پائیز ۹۸ با وجود تمام احساس دینی که به مردم و محبت هایشان دارم نتوانستم وجدانم را برای حضور قانع کنم و تصمیم بر عدم شرکت در انتخابات گرفتم.»
این نماینده که این روزها ژست مردمی به خود گرفته، روز دوشنبه ۱۸ آذر در نطق خود در مجلس گفت: «متاسفانه بجز اقلیتی برخوردار از تبعیض و امتیاز، بقیه مردم را رها کرده‌ایم… یک طبقه نوساخته و برساخته و دارای امتیازاتی گوناگون و بقیه مردم رها شده است.»